at heb je te zeggen? En wat wil je betekenen? Over die vragen gingen vier cabaretiers en vier predikers met elkaar in gesprek. Ze gaven samen voorstellingen op 23 september 2019 in Den Bosch en op 7 oktober 2019 in Amsterdam.
Zowel cabaretiers als predikers zetten mensen aan het denken met wat hen bezielt. Dat doen ze in een gepolariseerde cultuur waarin grote thema’s spelen, maar waarin het gezamenlijke gesprek over wat waar, echt en mooi is soms maar moeizaam wordt gevoerd.
Dit unieke project is een samenwerking van de Koningstheateracademie in Den Bosch, een HBO-opleiding voor cabaretiers (sinds 1999), en de Orde der Predikers, beter bekend als de dominicanen (sinds 1216).
Vier cabaretiers en vier predikers ontmoetten elkaar, bevragen elkaar en geven hun indrukken terug in de vorm van een preek, conference of lied. De voorstelling op 23 september 2019 in de Verkadefabriek in Den Bosch was al voor het verschijnen van het eerste filmpje uitverkocht. Daarom werd op 7 oktober in de Dominicuskerk in Amsterdam een extra voorstelling gegeven.
Zie ook: Beelden uit voorstelling Cabaretiers en andere Predikers (verslag uit de Verkadefabriek in Den Bosch) en Spelen en preken (verslag uit de Dominicuskerk in Amsterdam).
Klik hier voor artikelen in Trouw en het Parool en op nieuwwij.nl.
De cabaretiers zijn Patrick Nederkoorn, Kiki Schippers, Minou Bosua en Thijs van de Meeberg. De predikers zijn Holkje van der Veer, Jozef Essing, Erik Borgman en Richard Steenvoorde. Ze ontmoeten elkaar een aantal keer gezamenlijk en in koppels, in theater en kerk, in klooster en school.
Filmer en kunstenaar Stijn van der Loo maakt onderstaande videoportretten.
1. Kiki Schippers en Jozef Essing o.p.
‘De meest spirituele ervaring die ik heb gehad in mijn jeugd is de Lion King’, lacht cabaretière Kiki Schippers in deze eerste korte film van Stijn van der Loo. Zij timmert aan de weg met geëngageerde en geestige liedjes, een grootse stem en met inzet van alles wat ze voelt, zo merkt prediker Jozef Essing op.
Hun ontmoetingen gaan over emoties en over hoe je die vorm geeft. Kloosterling Jozef bewondert de flair van Kiki, maar hij legt uit en laat klinken hoe de psalmen en het gebed ook een kader scheppen om emoties te beleven en recht te doen.
De twee raken elkaar in hun nieuwsgierigheid en de muziek. Kiki zingt voor Jozef op zijn kamer, een lied over verwachting en liefde. Jozef zingt voor Kiki in de kloostergang, ook een lied over liefde. ‘Hij is een man die zich heel graag laat vervoeren’, zegt zij. ‘En ik merk ook bij mij dat dat gemakkelijk gebeurt.’
2. Thijs van de Meeberg en Richard Steenvoorde o.p.
Dominicaan Richard Steenvoorde en cabaretier Thijs van de Meeberg herkenden onmiddellijk iets in elkaar: introverte mannen die een vak hebben waarvoor ze extravert moeten zijn. Ze besloten ook al bij de eerste ontmoeting dat ze niet elk apart, maar samen een voorstelling zouden maken, als de vrucht van hun ontmoeting.
Met de filmploeg van filmer Stijn van der Loo zwierven ze door en om de Sint Jan in de Den Bosch, de stad waar de Koningstheateracademie is gevestigd, de cabaretopleiding die in dit project partner is van de dominicanen.
‘Richard is een superintelligente man’, zegt Thijs, ‘hij weet ontzettend veel. Daar ben ik van onder de indruk. En hij is nog aan het zoeken naar hoe hij invulling moet geven aan zijn rol als voorganger. Daarin vind ik hem kwetsbaar.’
3. Minou Bosua en Erik Borgman o.p.
De camera van Stijn van der Loo volgt theatermaker en docent Minou Bosua en hoogleraar theologie en lekendominicaan Erik Borgman bij hun eerste ontmoeting, voorafgaand aan een gezamenlijk etentje van alle acht deelnemers aan dit unieke project van de dominicaanse familie in Nederland en de Koningstheateracademie.
‘Er is bij mij altijd een fundamenteel verlangen geweest naar iets overkoepelends, wat het leven bij elkaar houdt’, zegt Minou Bosua. ‘En ik heb niet meegekregen dat het ergens anders in zat dan in zorg voor elkaar. Ik ben op het vlak van religie aan het zoeken en dan denk ik telkens: o ja, het bestaat natuurlijk al lang, ik kan daar ook dingen over vragen.’
‘Ik zie haar vooral nadenken over hoe ze de vragen die ze zelf tegenkomt in het bestaan, zo kan stellen dat ze groter worden en hanteerbaar voor een publiek’, merkt Erik Borgman op. ‘Ik vind dat iemand die van de universiteit is ook vooral van de vragen moet zijn. Onze rijkdom zit in wat we niet weten, dat is waar wij elkaar relatief gemakkelijk vinden.’
4. Patrick Nederkoorn en Holkje van der Veer o.p.
Cabaretier Patrick Nederkoorn – hij won onlangs de Annie MG Schmidtprijs voor het lied ‘Die Geur’ – en Holkje van der Veer delen een protestantse afkomst en een katholieke theologische vorming. ‘En we vinden allebei mijn vrouw leuk’, grapt Patrick in deze vierde minidocu van Stijn van der Loo.
Patrick en zijn vrouw bezochten Holkje deze zomer in het Zuid-Franse Fanjeaux, het dorp waar Dominicus aan zijn prediking begon. Daar stapte hij letterlijk in de orthopedische schoenen van Holkje, om te voelen hoe dat is. ‘Ik vind haar echt veerkracht hebben’, zegt hij. ‘En ik ben ook benieuwd wat ze in dit project over zichzelf wil ontdekken. Ze heeft veel concepten die ik interessant vind, maar het is ook mooi als we in deze voorstelling tot iets komen dat we nog niet van onszelf kenden.’
Holkje geniet van de openheid en nieuwsgierigheid van Patrick. ‘Dat maakt mij ook nieuwsgierig’, zegt ze. ‘Ik ben nog op zoek hoe we dat kunnen omdraaien naar: wat voor intiems kan ik bij hem uitproberen?’
01 — 04
Beelden van de voorstelling in Den Bosch. Foto's Ramon Mangold