Brief uit Kiev

Beste zusters en dierbare broeders,

Jaroslav Krawiec is een Poolse dominicaan die in Kiev woont en werkt.

Gisteren maakte ik een lange wandeling door Kiev. Het is goed voor mijn gezondheid en mijn verleiding om de afstand met de bus of metro te verkorten, waar ik vaak aan toegeef, verdween vanzelf.

Openbaar vervoer bestaat praktisch niet meer. Voor de deur van onze priorij is een halte voor bussen en trolleybussen. De elektronische dienstregeling zendt de charmante regel uit: ‘Onze excuses voor het tijdelijke ongemak.’

Tijdelijk ongemak … hoe graag zou je op die manier over oorlog willen denken. Wat betreft excuses – ik denk dat excuses eerder moeten komen van het Russische leger en degenen die deze hele hel zijn begonnen!

Eerst ging ik naar Podil, een oude wijk aan de westelijke oever van de Dnjepr. In de Middeleeuwen was het de locatie van een dominicaanse priorij, die nu volledig verdwenen is; en later – na de val van het communisme – werd het de locatie van onze huidige priorij, Kairos Publishing House, en het Instituut van St. Thomas.

Op de zogenaamde Zhitnii Rynok (roggemarkt), een markthal die tijdens de oorlog inactief was en waarvan het interieur nog steeds zijn typische stijl uit het Sovjettijdperk behoudt, vond ik een open en fantastisch bevoorraadde winkel met Italiaans eten. Ik hoop dat het ooit nuttig zal zijn.

Ik stopte bij het voormalige havengebouw van de rivier de Kiev om naar de rivier de Dnjepr te kijken. Dit is de plaats waar, volgens de legende, St Hyacinthus de rivier overstak terwijl hij uit de stad ontsnapte. Hij hield in zijn handen het Heilig Sacrament en de figuur van Onze-Lieve-Vrouw.

Op het plein voor het gebouw staan ​​beelden van spelende kinderen. Ze zijn tegenwoordig bijzonder in beweging. Ik keek naar ze terwijl ik door de straten van de stad liep. Er zijn duidelijk minder kinderen op straat omdat velen, misschien wel de meesten, met hun ouders zijn vertrokken. Je ziet ze maar af en toe.

Ik passeerde een tienermeisje dat met haar vader liep en zijn hand vasthield. Het lijkt me dat de kinderen die net volwassen zijn en al begrijpen wat er gebeurt, diep gewond zijn door oorlog. Misschien zelfs meer dan baby’s die niet begrijpen wat er gebeurt. Oorlog steelt de mooie jaren van de jeugd op de meest brute manier. Heel duidelijk was de greep van haar vaders hand wat dit jonge meisje nodig had. Ze heeft geluk, dacht ik, dat haar vader zo dicht bij haar is.

Een ander meisje reed op een scooter op de brede voet van een monument voor Gregory Skovoroda, een belangrijke Oekraïense denker. Paus Johannes Paulus II citeerde hem in Kiev in 2001: ‘Alles gaat voorbij, maar de liefde blijft nadat al het andere is verdwenen. Alles gaat voorbij behalve God en liefde.’

Terwijl ik verder liep, keek ik naar ouders, meestal moeders. Ze waren duidelijk verdrietig, enigszins verstrooid alsof hun gedachten en harten ergens anders waren. En dat is waarschijnlijk ook zo. Misschien waren ze in gedachten bij hun echtgenoten die Oekraïne verdedigen. Of misschien worstelden ze met gedachten over de toekomst, met angsten en zorgen.

Ik werd aangeraakt door een arme dame die een kar duwde die gevuld was met twee flessen water en allerlei andere dingen. Ze liep terwijl ze de hand van een paar jaar oude jongen vasthield. Op momenten als deze wil je helpen, maar tegelijk voel je je machteloos. Ik volgde ze met mijn ogen terwijl ze voorbijliepen, wat de aandacht trok van een soldaat aan de overkant van de straat. Beleefd maar resoluut vroeg hij me om naar hem toe te komen, hij controleerde mijn documenten en stelde voor dat ik in een andere straat verder zou gaan.

Ik klom, bijna buiten adem, van Podil naar Vladimiro Kalva. Het is een prachtig park dat zijn naam dankt aan het monument van Sint Volodymyr, de heerser die het christendom hier introduceerde. De koning is afgebeeld op een hoge sokkel, met het kruis in zijn hand, kijkend in de verte over de westelijke oever van de rivier. Ergens daar wordt de strijd om de stad gestreden. Gisteren kon je het af en toe horen vanuit het centrum van Kiev. Hier in het park was een jong stel aan het joggen; enkele oudere mensen liepen rustig rond. Ik wilde genieten van het uitzicht op de rivier vanaf de nieuw gebouwde Glazen Brug. Toegang was echter niet toegestaan.

Een soldaat vroeg me om een ​​sigaret, helaas rook ik niet. Voor de oorlog was het ontmoeten van geüniformeerde mannen in Oekraïne niet altijd even prettig, zeker niet als je werd aangehouden door de snelwegpolitie. Nu kijk ik, net als iedereen, met bewondering naar deze mannen. Ze verdedigen ons echt. Mensen bieden ze vaak iets te eten en te drinken aan. Velen van hen weigeren beleefd om veiligheidsredenen, vooral de soldaten.

Pater Thomas vertelde me dat hij een doos chocolaatjes had gegeven aan de soldaat bij een van de controleposten, hij had zijn papieren en auto gecontroleerd. Gewoon, zomaar. Hij zag tranen in de ogen van de jongen. Dit gebaar moet zijn hart hebben geraakt. Helaas had ik gisteren geen sigaretten bij me. Ik zou ze hebben gekocht en naar de jongeman met het pistool hebben gebracht, maar alle winkels in de buurt waren gesloten. Misschien moet ik voortaan een pakje sigaretten bij me hebben, voor het geval iemand weer om een ​​sigaret vraagt.

Ik besloot om de Sint-Sofiakathedraal te wandelen, de belangrijkste kerk in Kiev. Het is nu een museum, maar het spirituele erfgoed is het referentiepunt voor alle Byzantijnse kerken. Een paar dagen geleden werd pater Peter, onze prior in Kiev, uitgenodigd om deel te nemen aan een oecumenisch gebed voor vrede, gevierd binnen de muren van deze kerk.

De aanwezigheid van een broeder met een wit habijt en zwarte cappa is een symbolische uitdrukking van de aanwezigheid van dominicanen in de hoofdstad van Oekraïne sinds de tijd van Saint Hyacinth. Dominicanen zijn thuis in Kiev, de eerste bisschoppen die dienden vanaf de oevers van de Dnjepr waren leden van onze Orde.

Toen ik gisteren naar de gouden koepels en klokkentoren van de Sophia-kathedraal keek, dacht ik dat zulke majestueuze en mooie kerken net zo hulpeloos zijn tegen de Russische raketten en bommen als wij inwoners van Kiev in oorlogstijd. Niet ver weg, boven de zijpoort die ik vaak gebruikte om de kathedraal binnen te gaan, keek ik naar een gouden beeld van de aartsengel Michaël, met schild en zwaard in zijn handen. Hij glinsterde in de laatste stralen van de zonsondergang.

Misschien zijn we niet helemaal hulpeloos, dacht ik. De commandant van de engelenscharen is de patroonheilige van Kiev en ook de patroonheilige van ons dominicaanse vicariaat van Oekraïne.

Gisteravond ontving ik een prachtige brief van pater Timothy Radcliffe, onze voormalige magister van de Orde. Een paar dagen eerder stuurde hij me een e-mail waarin hij zijn solidariteit betuigde en ons verzekerde van zijn gebed. Hij schreef dat het hem erg speet dat hij nu niet bij ons in Oekraïne kon zijn. Hij vroeg me of hij iets voor ons kon doen.

Ik reageerde met enige branie en vroeg hem een ​​brief te schrijven aan de dominicaanse familie in Oekraïne. Toen Timothy magister van de Orde was, waren enkele van de broeders die nu in Oekraïne werken nog studenten in opleiding in Krakau. Zijn brieven waren altijd vol van Gods licht en hoop geweest. We hebben beide nu heel hard nodig.

Pater Timothy heeft een grote bijdrage geleverd aan de wederopbouw van de missie van de Orde van Predikers in de landen van de voormalige Sovjet Unie. Zijn brief kwam de volgende dag. Timoteüs heeft gelijk; in oorlogstijd is elk moment belangrijk. De hele brief is hier beschikbaar in het Pools en in het Engels.

Aangezien we samen bouwen aan het goede, en velen van jullie die mijn brieven lezen ons voortdurend steunen en Oekraïne zo genereus en op zoveel manieren helpen, wil ik eindigen met dit citaat uit zijn brief: ‘Misschien vraag je je soms af welk goed bereikt wordt. Hoe kunnen kleine daden ertoe doen in het licht van de enorme vernietigende kracht van raketten, tanks en vliegtuigen? Maar de Heer van de oogst zal ervoor zorgen dat geen enkele goede daad verloren gaat. Zoals alle restjes werden verzameld van het voeden van de vijfduizend, zo zal geen enkele daad van vriendelijkheid worden verspild, maar onvoorstelbare vruchten voortbrengen.’

Met hartelijke groeten en verzoek om gebed,

Jaroslaw Krawiec OP
Kiev, 22 maart 2022

–

Regelmatig publiceert de Zwitserse website cath.ch brieven van br. Jaroslav, klik hier.