24 Mei 2019

Sterven in Huize Bethanië, Bagdad

Ga naar overzicht

Deel op:

en vrouw gaat in haar eentje dood. Wie kan er iets voor haar doen? Een klein verhaal uit de dagelijkse praktijk van de dominicaanse familie in Irak.

door Yosé Höhne-Sparborth

Het was in de eerste jaren dat ik contact had met pater Yousif Thomas Mirkis. Hij was toen nog docent in Bagdad. Op enig moment vertelde hij over Huize Bethanië, een opvanghuis voor gehandicapte vrouwen die door hun families in de steek zijn gelaten. Dominicaanse leken leiden het.

De bewoonsters: alle soorten groepen bijeen, meest moslims en christenen, maar ook andere minderheden. De Nederlandse dominicaanse familie heeft indertijd een flinke som geld voor hen samengebracht.

Inmiddels geven ze vijftig vrouwen onderdak. En onlangs kwam hun huis weer ter sprake, toen inmiddels bisschop Yousif met een probleem in zijn parochie (in Noord-Irak) zat, dat niet op te lossen was in eigen huis.

Een van zijn parochianen, diaken in opleiding Khalil Ibrahim, komt regelmatig in een kankercentrum in Kirkuk, met name om de kinderen te troosten. Hij werd door een arts aangesproken over een vrouw die er erg eenzaam lag, met kanker, niet meer te redden. Ze was christen. Of men haar kon helpen om ergens in een gemeenschap te sterven.

Vragen van hulp aan een individu komen – met grote regelmaat – op het bureau van bisschop Yousif terecht en waar mogelijk helpt hij. Veertig jaar van diverse soorten oorlogen en invasies en bombardementen en boycots heeft het land zo ontregeld, dat er met name in de onderste lagen van de bevolking klappen zijn gevallen en blijven vallen die niemand zomaar opvangt.

Met regelmaat komt dat dan op genoemd bureau terecht, want veel van de diocesane mensen werken in de sociale sector in hun vrije tijd. Het engagement is ongelooflijk hoog.

huize bethanie irak

Bij een feest in de huiskamer van Huize Bethanië (Foto Yousif Thomas Mirkis).

Deze vrouw dus, Inam Yousif heet ze. Wel een apart geval, een Iraaks drama. Als christelijk meisje huwde ze met een moslimman, ze was zijn derde vrouw. Ze was verliefd, weerstond de protesten van de familie en trouwde toch.

Haar man bleek echter een man te zijn die meent dat je je vrouw moet slaan om aan de Koran te voldoen. Haar schoonfamilie beschermde haar niet, want die toonde openlijk minachting, omdat ze alleen omwille van een huwelijk haar geloof had vaarwel gezegd. En dan kreeg ze ook nog geen kinderen, hoewel dat voor de kinderen mogelijk het beste was.

De slaapzaal van de vrouwen in Huize Bethanië in Bagdad.

Deze vrouw kreeg kanker, kwam in het kankercentrum waar ons Chaldeeuwse diocees van onze dominicaanse broeder Yousif Thomas Mirkis veel tracht te helpen. Waar mogelijk, want als het om grotere sommen geld gaat, dan moet het allemaal in buitenlanden bijeen gebedeld worden. Het bisdom kan zichzelf goed onderhouden, maar de vraag om hulp in bredere zin is te massief. Dat behoeft steun van buiten.

Deze vrouw dus, Inam. Haar eigen christelijke familie weigerde om met haar te praten, haar te ontmoeten, ondanks verzoeken van de bisschop. En de familie van de man haalt de neus voor haar op. Ze lag er werkelijk in haar eentje en kon in dat centrum niet blijven, maar waar moest ze heen?

Yousif Thomas Mirkis belde Huize Bethanië in Bagdad. Of die haar konden hebben. Dat konden ze. Hoewel ze zelf in rouw verkeren, verleden maand is hun stichteres gestorven, de tweede vrouw neemt nu de leiding over.

Zo heeft verleden week bisschop Yousif Thomas een ambulance georganiseerd en betaald voor een rit naar Bagdad. Inam is er goed aangekomen en is zeer gelukkig dat ze kan sterven tussen mensen die haar goed gezind zijn.

Dit soort situaties van persoonlijke hulp doen zich in dit bisdom zeer vaak voor. Ik zie de bischop zich in alle bochten wringen om er positief op te kunnen antwoorden. Zijn mensen doen het werk, leggen soms de goede contacten, hij zoekt het geld als het de eigen kas te boven gaat.

Zo langzamerhand begin ik toch nieuwsgierig te worden naar de jaarrekening van het bisdom, het lijkt me dat de diaconie de hoogste score heeft.

*

Zr. Yosé Höhne Sparborth is lid van de Zusters van Voorzienigheid en reist al jaren regelmatig naar Noord-Irak. Daar heeft ze onder meer contact met de dominicaanse bisschop van Kirkuk (Noord-Irak), Thomas Yousif Mirkis, en met de zusters dominicanessen die in 2014 zoals velen uit de vlakte van Ninive moesten vluchten voor IS.

huize bethanie irak

Medewerksters en beschermers bij de viering van de verjaardag van de stichteres van Huize Bethanië (die overleden is in maart 2019). (Foto Yousif Thomas Mirkis)