aria van den Muijsenbergh, Marcel Olde Rikkert, Gerrit Steunebrink en Marc De Kesel zijn de sprekers bij vier donderdagavonden in de dagkapel van de Dominicuskerk Nijmegen, in maart en april. Thema: eindigheid.
Gedurende ons bestaan worden wij met talrijke aspecten van onze eindigheid geconfronteerd. In deze cyclus houden wij ons bezig met dit fenomeen dat ons elke dag weer voor belangrijke vragen stelt.
Het begrip eindigheid komt ons in eerste instantie voor als een abstract begrip. We kunnen er met de nodige distantie over nadenken en discussiëren. Maar door de ervaringen van iedere dag maakt dit abstract begrip plaats voor het besef van onze persoonlijke eindigheid. Op dit moment vindt er een heftige discussie plaats over voltooid leven, over het recht zelf te beslissen om zijn/haar leven te (laten) beëindigen. De ethische consequenties komen daarbij nauwelijks aan bod.
Eindigheid en oneindigheid, tijd en eeuwigheid zijn oude filosofische begrippen waarmee door de eeuwen heen is geworsteld. Menszijn begint met eindigheid, waarin wij de vrijheid krijgen om te kiezen. Kunnen wij de spanning tussen voltooid leven en het verlangen naar oneindigheid begrijpen?
Beleving van onze eindigheid
Datum: 14 maart 2019, 19.30 uur
Spreekster: prof. dr. Maria van den Muijsenbergh, bijzonder hoogleraar gezondheidsverschillen en persoonsgerichte eerstelijnszorg. Huisarts. Radboud Universiteit.
Vanuit haar huisartsenpraktijk maakt inleidster het fenomeen eindigheid van zeer nabij mee. De problematiek wil zij vanuit de totale persoon benaderen. Door deze aandacht voor de totale persoon kan zij een zorgvuldige begeleiding geven aan het proces van ziek zijn en/of beter worden. Een proces dat in veel gevallen zeker bij oudere patiënten de vraag oproept: ‘Hoe zal ik mijn eindigheid en de weg daar naartoe op een waardige en humane manier kunnen beleven?’ Actueel speelt hierbij ook de kwestie van het voltooide leven.
Bedreigde eindigheid of bedreigende oneindigheid?
Datum: 21 maart 2019, 19.30 uur
Spreker: prof. dr. Marcel Olde Rikkert, hoogleraar geriatrie Radboud UMC.
Ondanks de toenemende levensverwachting neemt ook de angst voor ziekten als dementie en voor het levenseinde sterk toe. In deze lezing wordt de stand van zaken over het stoppen van veroudering en verouderingsziekten zoals dementie verhelderd. Wat zijn de kansen hierop, wat mogen we wel en wat mogen we niet verwachten binnen tien jaar?
Olde Rikkert presenteert de wetenschappelijke feiten vanuit zijn missie om de zorg voor ouderen meer te richten op de unieke persoon, op diens welzijn en op maatschappelijke doelmatigheid. Onsterfelijkheid noch sterven op recept zijn op korte termijn te verwachten, maar we staan allerminst met lege handen!
Eindigheid en de tijd die voorbijgaat
Datum: 28 maart 2019, 19.30 uur
Spreker: dr. Gerrit Steunebrink, oud- docent godsdienst- en cultuurfilosofie Radboud Universiteit.
De tijd gaat voorbij, alles gaat voorbij, en daardoor lijkt het alsof we eerder ‘geleefd worden’ door de tijd dan dat we in de tijd leven. Volgens meerdere filosofen is er echter een bewustzijn van tijd en eindigheid, waarmee we aan de tijd vorm en zin geven. Dat is het bewustzijn van de dood. De dood is dan niet alleen aanwezig in ons bewustzijn als een negatieve ervaring van ‘dan is alles voorbij’, maar ook als een ‘positieve’ ervaring, waarin het leven een geheel wordt. Stel je voor dat het leven eindeloos in de tijd door zou gaan, nooit voorbij zou gaan! Juist omdat het dat niet doet, voelen we ons gedwongen vorm te geven aan het leven. Onze tijd- en eindigheidbeleving krijgt zodoende structuur en zin. We bespreken dit thema aan de hand van de filosofen Max Scheler en Hans Jonas.
Oneindigheid
Datum: 4 april 2019, 19.30 uur
Spreker: dr. Marc De Kesel, filosoof en directeur in- en externe zaken Titus Brandsma Instituut, Nijmegen.
Het besef van zijn eindigheid heeft de mens altijd al doen verlangen naar oneindigheid. Hoe hij die ook noemt – God, Eeuwigheid of Nirwana -, hij ervaart dat dit verlangen hem tot in zijn diepste ‘zelf’ raakt. Meer nog: dat verlangen wil voorbij elke vorm van ‘zelf’ en hunkert naar zelfloosheid. De moderne mens, hoewel diep doordrongen van zijn eindigheid, blijft het oude verlangen naar oneindigheid koesteren in een fascinatie voor zelfloosheid. Die fascinatie schuilt achter heel wat moderne fenomenen, zoals drugs en de hedendaagse populariteit van mystiek en spiritualiteit. Onze hedendaagse worsteling met eindigheid en oneindigheid, met zelf en zelfloosheid laat De Kesel zien aan de hand van een vroegmoderne mystieke tekst.
Algemene informatie
– De lezingen worden op donderdag gehouden in de zijkapel van de Dominicuskerk te Nijmegen, uitsluitend bereikbaar via de hoofdingang aan het kerkplein, Prof. Molkenboerstraat 5.
– De lezingen beginnen om 19.30 uur; na een koffiepauze rond 20.30 uur is er tot 21.30 uur gelegenheid om vragen te stellen en opmerkingen te maken. De lezingen zijn ook afzonderlijk te volgen.
– De entree bedraagt 7 euro.
– Uw vriendenbijdrage stellen we op prijs op bankrekening NL44 INGB 0000 1456 01 t.n.v. Albertinumgenootschap Nijmegen (ANBI).
Albertinumgenootschap
Voorzitter: Dr. Paul Juffermans
Website: www.albertinumgenootschap.nl Mail: info@albertinumgenootschap.nl
Folders en informatie
Fons Fisscher, Kloosterstraat 1A 6581 XW Malden, 024-3581963 e-mail: a.fisscher@xs4all.nl
Ans Metz, Jan Brinkhoffplantsoen 33, 6543 KA Nijmegen, 024-3228285 e-mail: AHMMetz1941@kpnmail.nl
