nlangs verscheen een rijk boek over Arnichem, van 1925-1969 het buitenverblijf van de dominicanen in Zwolle, waar de jonge broeders hun filosofie deden. Guus Bary bespreekt.
Talrijke dominicanen en oud-dominicanen kennen het Thomasklooster van Zwolle van nabij. Het functioneerde van 1901 tot 1966 vooral als studiehuis filosofie, in de hoogtijdagen met wel tachtig bewoners.
In 1925 werd het buitenverblijf Arnichem in de buurschap Haerst aan de Overijsselse Vecht gekocht, vanaf het klooster ongeveer 7 km fietsen of wandelen, dan het water over naar de rechterkant van de rivier. Velen verbleven er met plezier, zo ook ondergetekende in het jaar 1965-1966.
In 1969 heeft prior Fons Voss de buurtbewoners ingelicht dat het verblijf verkocht zou worden, toen bleek dat het huis voor de orde te weinig rendabel was. In mijn herinnering werd al eerder, in 1966 of 1967, de grote ijzeren, maar ondertuigde vlet naar een ligplaats bij de zeeverkenners in Mook overgebracht ten behoeve van het Albertinum, maar daar bleef slechts het zeilschip korte tijd.
Opening van het buitenhuis in 1925. Foto uit besproken boek.
Onlangs is bij Waanders Uitgevers in Zwolle een prachtig boek over Arnichem verschenen. Auteur is Jan ten Hove, die al eerder een boek over de geschiedenis van Zwolle schreef en voor dit nieuwe boek de Ithaka-prijs kreeg toegekend.
Zowel wetenschappelijk verantwoord als luchtig geschreven en gelardeerd met niet minder dan 290 foto’s in kleur of zwart-wit en met prachtige landkaarten en tekeningen, is dit boek een genot om te lezen.
Dat geldt niet alleen voor de dominicaanse periode. In vier hoofdstukken komt de geschiedenis aan bod: van boerderij tot buitenplaats (1400-1650), een afwisseling van bezitters (1650-1800) waaronder de steenrijke familie Tobias. een periode van ambtsdragers, kalkbranders en Indiëgangers (1800-1925) en het laatste hoofdstuk: van vakantieverblijf tot woonhuis (1925-heden). Elk hoofdstuk wordt afgesloten met een kadertekst over het Haersterveer met daarbij de typen boten, de veerrechten en de veerbazen.
In de kapel van Arnichem.
Niet alleen de couleur locale, maar ook de stad Zwolle komt uitvoerig ter sprake, te midden van politieke, rechterlijke en ook de godsdienstige woelingen ons land. In 1967 kwam Arnichem, dat tot dan bij de gemeente Zwollerkerspel behoorde, bij Zwolle.
Voor de dominicanen functioneerde Arnichem als ‘retraitehuis’, waar de studenten, die niet naar huis mochten, hun vrije tijd doorbrachten. Ook het koorgebed werd daar niet vergeten (foto). De boerderij met land werd verpacht. Tal van verplichtingen zijn in dit boek vermeld. Vóór de oorlog roeiden de fraters in habijt (foto), na de oorlog kwamen ook sportbroeken en shirts in zwang. De huidige predikbroeder Jozef Essing verhaalt in dit boek zijn belevenissen uit de jaren vijftig.
Dit nauwkeurig afgewerkt boek is een felicitatie aan schrijver en uitgever waard; voor menig geïnteresseerde is het een aanbeveling om het boek te kopen, te lezen en afbeeldingen te bekijken.
Guus Bary
Jan ten Hove, Arnichem, buitenplaats aan de Vecht. Historie van huis en Haersterveer, Zwolle, Waanders Uitgevers, 2018, 216p., ISBN 9789462621916, € 29,95.
Waterpret in de jaren dertig.
