et is een hele kunst om van beelden van lijden niet weg te kijken, maar de onmacht die ze stichten te verdragen, en er met mijn hart en mijn ziel bij te blijven.
Jan Groot
Jezus van Nazareth, degene die ons met elkaar verbindt, de messias (‘christus’ in het grieks) naar wie ‘christenen’ zijn genoemd, is, met de woorden van de Jesaja-lezing van vandaag, een geweldloze en lijdende profeet, bespuugd, gefolterd, maar overeind gebleven, gesteund, gedragen als hij wordt door zijn God.
Van Boeddha en van Mohammed zijn verhalen bekend waarin ze in al hun menselijkheid naar voren komen, maar níet als verworpen, verraden, alleen gelaten door zijn vrienden, en onschuldig vermoord, als een slaaf, aan een kruis.
Als ik mij niet vergis blijft het altijd, ook voor velen van ons, iets dat schuurt, dat beeld van de lijdende Christus, voor mij in ieder geval wel. Die kruisweg van Servaes en eigentijdse beelden van gruwelijk lijden, het doet zeer aan mijn ogen om mensen zo te zien; het is het soort beelden waar we vooraf door het Tv-journaal voor worden gewaarschuwd dat ze eraan komen.
Eigenlijk is het kruis van Jezus een gruwelijk teken, en is zijn lijdensverhaal een grote tragedie, maar dat zie en hoor ik er zo weinig aan af; er is zoveel mooie kunst van gemaakt, met ook van die prachtige muziek. Het is een hele kunst om van beelden van lijden niet weg te kijken, maar de onmacht die ze stichten te verdragen, en er met mijn hart en mijn ziel bij te blijven.
Ik moet op dit moment ook denken aan nog steeds die stroom van berichten, ook weer dezer dagen over seksueel misbruik in onze kerk in de afgelopen halve eeuw, het houdt niet op. Misschien stoort het u dat ik het weer opnoem, maar het is zo groot en wereldwijd geweest. De berichten doen me steeds weer erg zeer, en ik voel plaatsvervangende schaamte om deze inktzwarte bladzijden vol met wat collega’s van vroeger die talloze kinderen, jonge mensen hebben aangedaan.
Ik vermoed dat meerderen van u mijn pijn en schaamte delen, en misschien dat er hier en nu niet meer nodig is dan het op deze manier minstens hardop weer te noémen. Er zijn door dit misbruik door priesters en religieuzen mensen vaak voor hun hele leven door beschadigd geraakt, en het is absoluut nodig om niet van deze gehavende mensen weg te kijken, maar hen iets van erkenning te geven, als ze dat kunnen ontvangen.
*
Uit de overweging van Jan Groot in de Dominicanenkerk in Zwolle op 15 en 16 september 2018. Lees hier de hele tekst.
