een polarisatie, maar polariteit. Dat was de intentie van de drukbezochte gezamenlijke viering van dominee en gemeenteleden van de protestantse Haagse Kloosterkerk en dominicaanse zusters, broeders en leken, op 22 oktober, bij het einde van het Lutherjaar.
Er klonk een magnificat, er werd gebeden, gezegend, gepreekt en gezwegen. In het koor van de Kloosterkerk in Den Haag vierden zondag ruim 100 mensen de vespers: dominicaanse zusters, broeders en leken uit heel Nederland, samen met leden van de protestantse gemeente. Dominee Margreet Klokke ging voor in gebed en lezingen.
Het was een bijzondere en rijke bijeenkomst, op een plek die zelf al rijk is aan geschiedenis, op een steenworp afstand van het Binnenhof. Vanaf pakweg 1404 vierden dominicaanse broeders er hun koorgebed, de Beeldenstorm hield er huis in 1566 en de Reformatie verdreef de dominicanen in 1574. Daarna werden er zieken verpleegd, kanonnen gegoten (!), soldaten gehuisvest en werd het een bloeiende zelfstandige protestantse gemeente.
Kloosterkerk, Lange Voorhout Den Haag.
Op 31 oktober loopt het Lutherjaar af, een jaar van herdenken dat de Reformatie 500 jaar geleden begon. De gezamenlijke vesperviering in de Kloosterkerk moest een ruimte zijn ‘waarin we samen kunnen zwijgen, zingen, bidden en spreken’, zei mede-organisator Arjan Broers, ‘in het vertrouwen dat God zich te kennen geeft in wat er is’.
Daarom mocht ook klinken wat er pijn doet of waar we niet goed uit komen, zoals bijvoorbeeld het zoeken naar gezamenlijke grond, de plaats van de vrouw in de kerk of de uitblijvende erkenning van de protestantse kerken door het rooms-katholieke gezag.
Wim Goris, gemeentelid en kenner van de Kloosterkerk, gaf een geestig exposé over de geschiedenis van de plaats van samenkomst. Hij riep aan het einde van zijn toespraak het beeld op van de mens van Leonardo da Vinci met de vijf overgebleven middeleeuwse dominicaanse kloosterkerken: het hoofd is de bibliotheek, de Broederenkerk in Zutphen. De handen zijn twee boekhandels: Waanders in de Broeren in Zwolle en Dominicanen in Maastricht. De benen zijn de Jacobijnerkerk in Leeuwarden en de Kloosterkerk in Den Haag.
Dominicaan Leo de Jong situeerde de bijeenkomst in de tijd, met een krachtig verhaal over Luther als een mede-kloosterling die God zocht. ‘Hoe vind ik een genadige God?’ die vraag kwelde Luther en zorgde ook voor een doorbraak: het inzicht dat God genade is en dat het niet onze taak is God lief te hebben, maar ons te laten liefhebben, zo maakte hij duidelijk.
Lees hier de hele Overweging van Leo de Jong in de Kloosterkerk.
Lekendominicaan Erik Borgman riep indringend de vraag op naar de grond waarop we allen staan. ‘Waar wij ook gaan, God is ons altijd vooruit en schept de ruimte waarin wij bestaan’, zei hij. ‘Kunnen wij het er als katholieken en protestanten over eens worden dat wij op deze bodem staan? Ik hoop het, want een andere bodem is er naar mijn overtuiging niet.’
Lees hier de hele Overweging van Erik Borgman in de Kloosterkerk
Gezongen werd er ook, het drempelgebed en de zegenbede door ds. Margreet Klokke, een hymne uit de kloosterliturgie, Waar God de Heer zijn schreden zet, het Magnificat en het slotlied Dank, dank nu allen God.
Daarna was er nog een uur lang een levendige en hartelijke uitwisseling tussen protestantse en katholieke gelovigen van deze gastvrije Kloosterkerk.
01 — 07
Achter de kerk is nog een stukje te zien van wat waarschijnlijk de muur van de refter was.
Met dank aan Richard Steenvoorde o.p.
Meer weten over de Kloosterkerk? Of over de geschiedenis ervan?
Of zie dit filmpje:
