ondag 6 augustus krijgt het Groningse Winsum na meer dan 400 jaar afwezigheid weer dominicanen op bezoek, vanuit Zwolle. Tussen 1276 en 1585 stond in de Molenstraat in Winsum een klooster van de predikorde.
Het gaat om ruim twintig broeders en andere bewoners van en betrokkenen bij het Dominicanenklooster Zwolle. Zij maken een excursie vanwege het feest van Dominicus op 8 augustus.
Het dominicanenklooster van de Hanzestad Zwolle, dat omstreeks 1465 werd gebouwd, onderhield tot circa 1580 nauwe contacten met de broeders van het Catharinaklooster van Winsum, toen een kleinstedelijke handelsnederzetting.
Deel van het voormalige klooster en de Broerenkerk in Zwolle.
De kloosters behoorden in de Middeleeuwen tot de Nederduitse ordesprovincie (Germania inferior), met dominicanenkloosters in o.a. Leeuwarden, Nijmegen, Zutphen, Haarlem, Utrecht, Zierikzee, Maastricht, Brugge en Antwerpen.
Aan beide kloosters kwam een einde omstreeks 1580, door de Reformatie en de Tachtigjarige Oorlog. Van het middeleeuwse klooster van Zwolle bleven de kerk en grote delen van de kloostergebouwen bewaard, dat is nu onder meer restaurant de Librije en boekhandel Waanders in de Broeren.
In 1900 werd in Zwolle een nieuw klooster gebouwd, dat nog steeds bestaat. Het klooster van Winsum werd echter zo grondig afgebroken dat er vrijwel geen zichtbare sporen meer van bewaard zijn.
In 2001 deed de Historische Vereniging Winsum-Obergum opgravingen in de Molenstraat in Winsum. Tijdens de aanleg van een nieuwe riolering werden daar in enkele weken tijd de restanten teruggevonden van maar liefst 35 middeleeuwse skeletten, die in en om het verdwenen Winsumse klooster begraven werden.
Op basis van deze vondsten en onderzoek in archieven publiceerde oud-voorzitter van de vereniging, Jacques Tersteeg onlangs in het tijdschrift Infobulletin Winshem drie artikelen, waarin hij een reconstructie schetst van de kerk en de kloostergebouwen en tuinen van Winsum. Klik hier voor het eerste deel en hier voor het tweede. Het derde deel staat nog niet op de site van de vereniging.
Komend najaar hoopt de vereniging met behulp van een gepland grondradaronderzoek meer sporen van de Winsumse kloosterkerk en –gebouwen op het spoor te komen.
Het bezoek van de Zwolse dominicanen aan Winsum op 6 augustus valt samen met de jaarlijkse feestdag van Dominicus (de) Guzman (1170-1221), de stichter van de kloosterorde van de Dominicanen, die vorig jaar haar 800-jarig bestaan vierde.
Tijdens het bezoek verzorgt de Historische Vereniging Winsum-Obergum een lezing over en wandeling langs de schaarse herinneringen van het Winsumse Catharinaklooster. Aan het eind van de middag is er een voor iedereen toegankelijke vesperviering in de Obergumer St. Nicolaaskerk.
*
Achtergrond: Vijf eeuwen Nederlandse provincie
