fgelopen najaar nam Lodewijk Winkeler afscheid als directeur van het Katholiek Documentatie Centrum (KDC) in Nijmegen. Ter herinnering aan zijn inzet prijkt nu in de studiezaal van het KDC een beeld van Thomas van Aquino.
Het grote beeld van Thomas op het terrein van de Radboud Universiteit.
Dit staat in de laatste uitgave van Impressie, het online-magazine van het KDC.
Thomas, die leefde van 1225-1274, is een van Lodewijks favoriete onderzoeksobjecten. Hij heeft zijn naam gegeven aan een filosofisch-theologisch stelsel, het thomisme en later het neo-thomisme, dat een grote invloed heeft gehad op de leer van de katholieke kerk.
Het beeld is een replica van het gipsen model gemaakt door beeldhouwer August Falise (1875-1936) ten behoeve van het meer dan levensgrote bronzen beeld van de heilige, dat zich naast de aula van de Radboud Universiteit bevindt.
Dit beeld was een geschenk van de orde der dominicanen aan de nieuw gestichte universiteit in 1923, opdat de geleerde heilige tot voorbeeld van de studenten en docenten kon strekken. Het werd met de nodige plechtigheden onthuld op de tweede Dies Natalis op 31 mei 1926.
Het uiteindelijk uitgevoerde beeld wijkt in details af van het model, dat op de rand voorzien is van een Latijnse tekst in een sierlijk doch moeilijk leesbaar lettertype: 'Cujus doctrinam [ad] suam ecclesia fecerit’, vertaald: zijn leer heeft de Kerk tot de hare gemaakt.
Aan de zijkant lezen we de naam van paus Pius XI, het jaartal 1923 en de naam van de encycliek Studiorum Ducem, waarin de leer van Thomas tot leidraad werd verklaard. Daarboven is de signatuur van de kunstenaar Aug. Falise en het jaartal 1924 ingekerfd.
Het oorspronkelijke model bevindt zich in het dominicanenklooster te Zwolle, dat vroeger het studiehuis was van de orde. Het klooster is toegewijd aan de H. Thomas van Aquino.
Het Zwolse klooster was zo vriendelijk het model tijdelijk af te staan aan het KDC om er een afgietsel van te laten maken, wat vakkundig is gebeurd door Hans de Waal te Lith: de replica is met het blote oog niet van het origineel te onderscheiden.
Het Thomasbeeld van Falise geldt in de kunsthistorische literatuur als een van de meest geslaagde 20ste-eeuwse voorstellingen van de heilige, die conform de traditie als zwaarlijvig is afgebeeld.
De geleerde dominicaan en kunstkenner pater Bernard Molkenboer was indertijd vooral onder de indruk van de (in zijn bewoordingen) 'edele intelligentie’ van de vergeestelijkte krachtige kop en het expressieve syllogistische gebaar van duim en wijsvinger. Als blijvend aandenken aan Lodewijk is op de sokkel een bordje aangebracht met de passende tekst: 'Ik zit hier / ter ere van / Lodewijks bestier’.
Lodewijk Winkeler (rechts) kijkt samen met Tim Graas naar het beeld in de leeszaal van het KDC.
