oen Goudriaan, emeritus hoogleraar Geschiedenis van de Middeleeuwen, werkte jarenlang aan een Nederlandse kloosterlijst vóór 1600, waarvan nu een interactieve digitale kaart is gepresenteerd.
Kloosters in 1500, vlak voor de Reformatie.
De kwalificatie monnikenwerk ligt voor de hand als je je voorstelt wat een uitzoekerij dit moet zijn geweest. Alle middeleeuwse kloosters in Nederland, uitgesplitst naar regels en ordes.
De kaart maakt zichtbaar wat een kaalslag de Reformatie was voor het kloosterleven. Van de 700 kloosters in 1500 waren er een eeuw later nog 70 over. Maar er zijn nog veel meer opmerkelijke feiten. Wat dacht u bijvoorbeeld van het enorme aantal kloosters in Friesland?
In de Randstad waren aanvankelijk heel weinig kloosters. 'Die steden kwamen pas aan het eind van de Middeleeuwen op’, zei maker Koen Goudriaan tegen het Nederlands Dagblad. &Rond 1250 was er in de Randstad nog niet zo veel. Pas een eeuw later vindt er een enorme explosie plaats. Dan komen er veel vrouwenordes bij, zoals de begijnen, en kloosters van de Moderne Devotie.’
De kloosterkaart is gebaseerd op de kloosterlijst, die eveneens aan de VU is vervaardigd. De kaart is interactief, in die zin dat de situatie wordt weergegeven in een jaar van keuze en dat een selectie van kloosterorden kan worden samengesteld.
De keuze voor een jaar wordt gedaan met de tijdschuif onderaan of door in het venster bovenaan de kaart een jaartal in te geven.
De kloosterorden zijn als kaartlagen (layers) te zien. Elke kloosterorde volgt een bepaalde regel, meestal aangevuld met een set aan constituties (een reglement) waaraan de leden van de orde zich moesten houden.
Het aantal kloosterregels is gering: daarom zijn de orden gegroepeerd naar regels die elk een eigen kleur hebben. Daarbinnen wordt de variëteit aan orden weergegeven door het gebruik van icoontjes. De kloosterordes met hun symbolen worden zichtbaar door de legenda aan te klikken.
Een klik op het symbool van een individueel klooster toont het bijbehorende record uit de Kloosterlijst, vaak met foto.
Klik hier voor de kaart.
Klik hier voor onze rubriek sporen en hier voor onze kaart van dominicaans Nederland
