Als ik Paulus goed begrijp wordt het hoog tijd om de wonden in ons leven en die van anderen serieus te nemen.’ Dat schrijft Roy Clermons, pastor in een psychiatrisch ziekenhuis en lekendominicaan, in het tijdschrift Geloven Onderweg.
door Roy Clermons o.p.
Samen leven! Elk mens is belangrijk. We kunnen niet zonder elkaar. Deze boodschap klinkt door in de eerste brief van Paulus aan de Korintie?rs.
&Nog sterker, juist die lichaamsdelen die het zwakst schijnen te zijn, zijn onmisbaar. En die lichaamsdelen die wij beschouwen als minder eerbaar, eren wij des te meer. Onze minder edele delen worden daarom met grotere kiesheid behandeld.’
Wij maken allen deel uit van het lichaam van Christus. Zo beschouwd schijnen de mensen met een psychiatrische problematiek de minder eerbare delen te zijn in dat lichaam, maar zijn ze onmisbaar en dienen ze met eerbied en respect behandeld te worden.
Toch is de beeldvorming van mensen met psychiatrische problemen in onze samenleving er niet e?e?n waar direct eerbied en respect uit af te lezen vallen. In het politieke debat gaat het over kosten, risicotaxatie en risicomijding (met name met betrekking tot TBS-ers).
Er worden documentaires gemaakt waarin moeders niet van flats horen te springen, waarin Mathijs ten onder gaat aan zijn regels die botsten met die van de maatschappij, waarin zorginstellingen er ongenadig van langs krijgen omdat ze nalatig zouden zijn geweest in het verlenen van zorg, waarin de tragiek van de betreffende personen breed wordt uitgemeten, evenals alle excessen die er zijn.
Van een afstand kijken we ernaar, raakt het ons, wijzen we met de beschuldigende vinger naar de zorginstellingen en spreken schande van de gang van zaken, om vervolgens de draad van ons leven weer op te pakken. Het zijn zaken waar we ook liever niet te lang bij stil willen staan, het roept iets naars en ongemakkelijks in ons naar boven.
Juist bij dat nare en ongemakkelijke mogen we meer stil staan. Het weerkaatst in ons, omdat het raakt aan een werkelijkheid die ook in ons leeft. De rauwe kant van het leven is willekeurig, onvermijdelijk buiten de deur te houden.
Niemand blijft in zijn leven gespaard van pijn, leed en verdriet. We kunnen veel wegpoetsen en wegmoffelen onder het tapijt van materieel geluk en bezit, succes, status, enzovoorts. Maar onder dat tapijt hoopt het zich op, om er op een gegeven moment onvermijdelijk en onverwacht onder vandaan te dwarrelen, ons leven in.
Als ik Paulus goed begrijp, nemen we onszelf niet serieus, als we op een dergelijke afstandelijke, ontwijkende en vermijdende manier naar de psychiatrie kijken. We zorgen niet goed voor ons lichaam, het lichaam van Christus, wanneer we het lijden en het verdriet buiten de deur proberen te houden.
De wonden van Christus maken wezenlijk deel uit van zijn persoon. Laten we dat goed tot ons laten doordringen. Met het schrikbarend stijgende aantal zelfdodingen in Nederland wordt het zelfs hoog tijd, de wonden in ons leven en die van anderen serieus te nemen.