n de Dominicanenkerk Zwolle wordt in de vastentijd het verhaal van Job gelezen. De vijfde meditatie, van pastor Jan Groot, gaat over de vraag of Job zich kan overgeven aan God, die ontzagwekkend en onnaspeurlijk is. Over opstaan.
Let op: Aan het einde van de Goede Week organiseert het klooster van Zwolle een stiltewandeling (op de ochtend van Goede Vrijdag) en op drie dagen &Gebed en Breakfast’. Kijk morgen op deze site voor details.
*
Job 42, 1-6.7c (vertaling: Ellen van Wolde)
Job antwoordde de Eeuwige en zei:
'Ik weet dat U alles kunt
en dat U van geen doel weerhouden wordt.
(U hebt gezegd:)
'Wie is dat, die mijn bestel verhult zonder kennis?’
Inderdaad, ik heb gesproken zonder inzicht,
over wonderwerken voor mij, die ik niet begrijp.
(U hebt gezegd:)
'Luister en ik zal spreken.
Ik heb je gehoord en jij hebt mij geïnformeerd.’
Ik had van u gehoord met mijn oren,
maar nu hebben mijn ogen U gezien.
Daarom keer ik me om
en ik keer me af van stof en as’.
En de Ene hief het gezicht van Job op.
*
Evangelie: Johannes 14, 27-31
Jezus sprak tot zijn vrienden:
'ik laat jullie vrede na;
mijn vrede geef ik jullie,
zoals de wereld die niet geven kan.
Maak je niet ongerust en verlies de moed niet.
Jullie hebben toch gehoord dat ik wegga,
en weer bij jullie terug zal komen?
Als je mij liefhad zou je blij zijn
dat ik naar mijn Vader ga,
want de Vader is meer dan ik.
Ik vertel jullie dit nu, voordat het gebeurt,
zodat jullie het geloven wanneer het zover is.
Ik zal niet lang meer met jullie spreken,
want de heerser van deze wereld is al onderweg.
Hij heeft geen macht over mij,
maar zo zal de wereld weten
dat ik de Vader liefheb
en doe wat de Vader mij heeft opgedragen.
Kom, laten we hier weggaan’.
Verkondiging
Het verhaal van Job komt heel wat mensen onder ons bekend voor.
Job staat voor vrouwen en mannen, oud en jong,
die kampen met groot verdriet,
én met de levensvragen die dat altijd weer stelt.
Noem het maar op …..
Ik moet zelf denken aan iemand
die, na heel wat tegenslag door een chronische ziekte,
onlangs ook nog een arbeidsongeval kreeg,
met een blijvende verminking als gevolg,
een verhaal om beroerd van te worden.
Of ik denk aan mensen die het gevecht moeten aangaan
met een ernstige ziekte, met alle spanning van dien, onzekerheid, wachten, heen en weer tussen hoop en vrees.
Of mensen met grote zorgen om hun kinderen, hun werk.
De man Job staat voor heel veel mensen.
Maar geen mens is los verkrijgbaar;
onheil slaat ook terug op partners, kinderen, ouders,
andere naasten: Job bestaat vaak in meervoud.
Ik heb Job altijd alleen gedacht, vooral als individu:
die man onder de zweren, op de mesthoop,
alles kwijt, 'zo arm als Job’.
Het was een eyeopener toen iemand onlangs zei:
'Job, dat is in de Schrift ook een collectief,
het hele volk Israël in tijden van teistering’.
In en na de tweede Wereldoorlog, na de Holocaust,
hebben schrijvers als Elie Wiesel en Abel Herzberg
Job naar voren gebracht:
als beeld voor hun volk dat door een hel heen ging.
Altijd weer, ook vandaag, zijn er landen en volken
die het zwaar te verduren hebben. We kennen het rijtje.
Inderdaad, Job is soms een heel volk.
Ik wil jullie, lieve mensen, met mijn woorden
niet in diepe mineur, niet in een grafstemming brengen.
Ten eerste niet omdat de werkelijkheid, het leven,
gelukkig ook àndere kleuren heeft dan zwart, grijs en paars.
Maar ten tweede vooral geen mineur vanwege Job zelf,
want het is indrukwekkend en troostrijk waar hij eindigt.
Job is een bijzondere weg gegaan.
Met de geloofsopvattingen van zijn vrienden kan hij niks.
Ze zijn zo oud als de wereld, en je komt ze nog wel tegen:
ellende is straf voor je zonden, alsof God ons ermee wil opvoeden.
Zo is het, de vrienden weten het zeker,
maar dat kan er bij Job niet in. Zo ís God niet.
Job houdt zijn onschuld vol, en uiteindelijk zwijgt hij.
En God?
God spreekt Job toe, en komt gelukkig niet
met een sluitend antwoord, want dat ís er niet.
God gaat met Job (drie hoofdstukken lang)
de geheimen van de schepping na,
allerlei wonderen van de natuur,
niet te bevatten zo veel en zo mooi.
Wat doet dat met Job?
Zijn hele antwoord aan God, kort en krachtig,
is onze tekst van vandaag.
Job zegt:
Ik had van U gehoord met mijn oren,
maar nu hebben mijn ogen U gezien.
En daarna met krachtige woorden:
Ik keer me om, en ik keer me af van stof en as.
Sommige bijbeluitleggers hebben gezegd:
hier, aan het einde van het verhaal, haalt Job bakzeil,
hij geeft zijn nederlaag toe, hij geeft zich over.
Maar dat staat er niet.
Er staat juist: Job keert zich om, hij vertrouwt zich toe,
hij staat op uit zak en as.
De Eeuwige heeft hem doen opstaan,
Kijk maar naar de laatste woorden:
En de Eeuwige hief het gezicht van Job op.
Dat einde is hartverwarmend en bergt veel troost in zich.
Dat Job zich zo door God laat raken, zich aan God toevertrouwt,
dat is evenzeer een wonder als de schepping.
Dat ook onder ons mensen in tijden van groot verdriet
zó met kracht hun weg gingen, hun weg gaan,
dat ze de hoop weten te bewaren, is een weldaad, een wonder.
Sommige van ons zullen zeggen:
dat Job zich opricht, dat hij opstaat, wat is daar zo bijzonder aan?
Dat is toch eeuwenoude wijsheid en levensondervinding?
Als je blijvend bij je pakken neerzit, als je 'woont’ in je verdriet,
dan raak je meer en meer verlamd.
Rouwverwerking, veel therapie is er immers op gericht
dat ik weer in mijn kracht kom, rechtop,
niet meer zo gebukt leef?
Dat is waar, maar met Job gebeurt iets meer,
en dat maakt het verschil, dat is wat geloven een mens kan geven.
Job wordt geraakt door de woorden van God, en láát zich raken.
Dat is het geloofsmoment in de weg van Job.
Hij vertrouwt zich toe.
Zoals Jezus na de worsteling in de tuin van Getsemane
zich toevertrouwt aan zijn Vader-God: Uw wil geschiede.
'Raak onze veerkracht aan’, bidden we straks heel treffend.
Die twee bewegingen-in-elkaar, door elkaar heen:
van God die mij aanraakt,
en van mij die mij aan God kan toevertrouwen,
dat is het geheim van ons geloof, dat is het wonder.
Waar dat gebeuren kan, kan een mens
vrede gaan vinden, ook met wat heel zwaar valt.
'Vrede laat ik jullie na, mijn vrede geef ik jullie’
zegt Jezus ten afscheid tegen zijn vrienden.
Wat Job doet: omkeren, opstaan, vrede vinden,
dat is in de praktijk van het leven vaak een hele inspanning,
een lange weg, een grote leerschool.
Aan opstaan gaat vallen vooraf, neerliggen.
Maar het kan uitgroeien tot ommekeer,
in en ondanks groot verdriet.
Dat is wat de ondervinding van Job ons leert.
Jan Groot
Er komen voor ons twee bijzondere weken aan
van meeleven met Jezus, met zijn lijdensweg,
én met zijn opstaan uit de dood, opgewekt door de Eeuwige.
Ik wens ons daarbij, omwille van Job en zijn lotgenoten,
'de vrede van Christus’ toe,
zijn onvergankelijk testament.
*
Aanbevolen:
Ellen van Wolde, Meneer en mevrouw Job. Job in gesprek met zijn vrouw, zijn vrienden en God. Ten Have, Baarn 1991
Eerder verscheen:
Veertig dagen met Job geleefd
Veertig dagen met Job geleefd (2)
Veertig dagen met Job geleefd (3)
Veertig dagen met Job geleefd (4)
