19 December 2014

'Wereld en geschiedenis als sacrament’

Ga naar overzicht

Deel op:

et honderdste geboortejaar van Edward Schillebeeckx wordt natuurlijk ook gevierd in het door hem opgerichte Tijdschrift voor Theologie. Invalshoek is zijn invloed op het Tweede Vaticaans Concilie, dat een halve eeuw geleden plaatsvond.

tvtDe nieuwe editie van het Tijdschrift voor Theologie (TvT) is het toetje op een rijk Schillebeeckx-jaar, met een congres in Nijmegen en Ravestein, een symposium in Amsterdam, een tentoonstelling in Leuven en Nijmegen, een film en diverse uitgaven.

De bijdragen aan dit themanummer onderzoeken de rol en betekenis van de theologie van Schillebeeckx voor het concilie en andersom. 'Steeds weer blijkt hoe tijdens die periode de fundamenten zijn gelegd voor de hedendaagse theologie’, schrijft redacteur Stephan van Erp in zijn inleiding.

In de periode voorafgaand aan het concilie had Schillebeeckx een sacramentele visie op de werkelijkheid ontwikkeld. Joris Geldhof en Leo Kenis laten in hun artikel zien dat deze visie van groot belang is om Schillebeeckx’ reactie op het aankomende concilie te begrijpen.

Stephan van Erp maakt in zijn artikel een analyse van de teksten die Schillebeeckx schreef tijdens, en in een enkel geval vlak voor of na het concilie. Schillebeeckx schreef veel teksten tijdens het concilie en heeft veel invloed gehad, meer dan na het concilie, schrijft Van Erp. Omgekeerd had het concilie invloed op zijn theologie, met name op zijn visie op de kerk als sacrament van de wereld.

Daniel Minch laat in zijn bijdrage zien hoe de concilietekst Gaudium et spes een beslissende invloed heeft gehad op de ontwikkeling van Schillebeeckx’ hermeneutiek. Hij ging zich sterker bezighouden met de verstaanbaarheid van de theologie in de cultuur.

De recente bisschoppensynode over het gezin vormt de aanleiding voor Johan De Tavernier en Thomas Knieps-Port Le Roi om de visie van Schillebeeckx op de seksuele en huwelijksmoraal in herinnering te roepen.

Erik Borgman en Thijs Caspers schetsen in hun bijdrage de problemen die Schillebeeckx ondervond toen hij na het Tweede Vaticaans Concilie probeerde te werken in dienst van de kerk- en theologievernieuwing in Nederland. Schillebeeckx werd beschouwd als medestander van vernieuwers, maar wilde zelf een diepgaande theologische bezinning op de moderne situatie.

Klik hier voor de inhoudsopgave, Engelstalige samenvattingen van de artikelen en bestellingen.