verdenken en het overdachte delen met anderen. Dat dominicaanse motto herkent neerlandicus, oudtestamenticus en lekendominicaan Evert van den Berg ook in de cursussen Bijbels Hebreeuws die hij geeft in de synagoge van Zwolle.
Evert van den Berg
Toen tien jaar geleden de Nieuwe Bijbelvertaling in aantocht was, ging dat niet ongemerkt voorbij aan mijn negentigjarige moeder. Als trouw lid van de gereformeerde kerk was ze groot geworden met de tale Kanaäns van de Statenvertaling, die ik als kind nog maar net heb meegemaakt. De NBG-vertaling van 1951, waar ik mee ben opgevoed, moet ook voor haar een stuk begrijpelijker zijn geweest, maar toch was ze niet afwijzend toen de NBV op het toneel verscheen. Wel had ze vraagtekens. Zo betreurde ze dat de ijdelheid uit Prediker verdwenen was, want daar had ze niet veel mee op. Al die aandacht voor het uiterlijk vond ze maar niets.
Toen ik haar had uitgelegd dat de Bijbelse ijdelheid meer te maken had met ijdele hoop dan met schoonheidsattributen, zei ze spontaan dat het misschien toch maar goed was dat de Bijbel opnieuw vertaald was; lucht en leegte was zo gek nog niet.
En zo was ik al dominicaans bezig geweest voordat ik lekendominicaan werd. Dat deed ik namelijk enige tijd later, tijdens de professie, met de woorden 'omdat ik mij herken ik het dominicaanse motto: overdenken en het overdachte doorgeven aan anderen, met anderen delen’.
En daarmee hebben de lessen Bijbels Hebreeuws, die ik nu al acht jaar voor de Stichting Judaica in de Zwolse synagoge geef, alles te maken.
Het is in de eerste plaats mijn taak mijn taak onze cursisten, die allen op de een of andere manier in het jodendom geïnteresseerd zijn, de beginselen van de Hebreeuwse grammatica bij te brengen. Maar daar laat ik het niet bij. Ik laat ook zien wat woorden betekenen, waar ze voorkomen en hoe ze in hun context functioneren.
Ik geef een voorbeeld uit Jona 1. Daar krijgt de profeet de opdracht om naar Ninevé te gaan, de hoofdstad van het wereldrijk dat Israël in die tijd bedreigde, om de inwoners op te roepen tot bekering. Hij moet hij er evenwel niet aan denken dat zijn woorden succes zouden hebben. Dat zou immers betekenen dat de vijand niet geëlimineerd zou worden.
Daarom gaat hij niet naar het oosten, naar Ninevé, maar wil zich naar het westen, naar Tarsis in Spanje begeven. Driemaal daalt hij daarbij af: eerst naar de laaggelegen havenstad Jaffo, daarna in een schip dat hem naar zijn reisdoel moet brengen, en ten slotte in het ruim van dat schip. Daarmee is zijn afgang compleet, de derde keer is in de Bijbel vaak beslissend.
Helaas doet de NBV aan deze hink-stap-sprong-beweging geen recht, het werkwoord afdalen is er twee keer door andere woorden vervangen. Enige kennis van het Hebreeuws is dus nooit weg.
Zwolse synagoge
Door mijn lessen zo vorm te geven hoop ik te bereiken dat onze cursisten dichter bij de wereld achter de woorden van het boek komen, waarin de oorsprongen van ons geloof te vinden zijn.
*
Dit najaar gaan vijf cursussen van start in de Zwolse synagoge aan de Samuel Hirschstraat. Bijbels-Hebreeuws kunt u leren van oudtestamenticus en neerlandicus dr. Evert van den Berg. Er zijn vijftien maandagavonden voor beginners gepland. Voor kenners van Bijbels-Hebreeuws is er een aparte bijhoudcursus van 10 maandagavonden.
Deze en andere cursussen en lezingen worden georganiseerd door de Stichting Judaica Zwolle. Ze zijn toegankelijk voor iedere geïnteresseerde. Zie www.judaica-zwolle.nl
