Constituties

e Constituties van de Orde is als het ware onze grondwet. Het is een document met een geschiedenis van acht eeuwen van revisies, die uitgebreid en zorgvuldig worden besproken en getoetst, voor ze definitief worden gemaakt.

De Constituties beginnen met de Regel van Augustinus, die Dominicus koos als basis voor zijn nieuwe religieuze beweging. Hij mocht een orde beginnen, op voorwaarde dat hij een bestaande Regel zou kiezen als basis: die van Benedictus of van Augustinus. Dominicus koos de laatste, vanwege de vrijheid die het bood om een nieuwe beweging te stichten.

omslag leven met dominicusArjan Broers schrijft in zijn boek Leven met Dominicus (2013):

‘Het wetboek van de dominicanen begint met drie relativeringen: het gaat niet om regels maar om vrijheid, dispensatie is altijd mogelijk en overtreding is geen zonde. De constituties, een boekwerk met verfijnde regels voor het bestuur van de orde, is dus bepaald niet heilig.

Het gaat er dus in deze wet niet om dat alles vastligt, maar om leden van de Orde vrij te maken. Uiteindelijk is het doel altijd de verkondiging en de ‘zorg voor zielen’, en daar moeten alle beslissingen aan afgemeten worden. Dat betekent ook dat oversten voor elke regel dispensatie kunnen geven, als dat nodig is in het belang van de zending. En als leden van de Orde de regels overtreden kunnen ze daarop aangesproken worden, maar zonder dat zij ‘zonde’ op zich laden in de zware religieuze zin van dat woord. ‘Jullie zijn niet als slaven onder de wet, maar als kinderen onder de genade’, staat er te lezen.

Het resultaat van deze relativeringen is dat iedereen zijn eigen verantwoordelijkheid heeft, en opgeroepen wordt om die in dialoog met de anderen vorm te geven. Die ruimte wordt nog eens bekrachtigd door de aansporing om in een sfeer van vriendschap om te blijven gaan met broeders die de Orde hebben verlaten.’

beato-angelico-cristo-deriso-museo-di-san-marco-firenze

De middeleeuwse schilder en dominicaan fra Angelico beeldde Dominicus zo af, op een fresco in wat destijds het klooster van de Orde was in Florence.