Nederlandse dominicanen in Zuid-Afrika

Onlangs werd Stephen Brislin, priester van het bisdom, tot bisschop gewijd. Daarmee droegen de Nederlandse dominicanen een deel van hun verantwoordelijkheid over. Provinciaal overste Ben Vocking o.p. bezocht het bisdom en doet verslag van de armoede, de vrolijkheid en de uren durende plechtigheden die hij meemaakte:

‘De eerste Nederlandse Dominicaan in het bisdom Kroonstad van Zuid-Afrika was pater Jacobus Groen, 75 jaar geleden. Velen van onze provincie zijn hem gevolgd. Op dit moment zijn er nog vijf Nederlandse medebroeders: Peter Dielwart, Harrie Penninx, Carel Spruijt, Jan Versantvoort en Kees Keijsper. Zij werken binnen het vicariaat van Zuid-Afrika.
De grote afstanden maken de onderlinge communicatie niet gemakkelijk. Eens per jaar komen de 33 broeders en studenten dan ook samen voor een driedaagse retraite in de buurt van Johannesburg. Vorig jaar spraken ze daarbij over gerechtigheid en vrede, dit jaar ging het over de noodzakelijke ‘fundraising’.

Omslag van ‘The Bridge Builder’, eerbetoon aan Hans Brenninkmeijer.

Van bedelen naar fundraising
Waar de monniken vroeger in hun eigen levensonderhoud voorzagen, kozen Dominicus en Franciscus voor een nieuwe weg: die van de bedelarij. Tegenwoordig kan men dat ‘fundraising’ noemen, en dat is volgens Albert Nolan o.p. hard nodig om onafhankelijk te worden van de oude moederprovincies en anderen. De broeders gaan daar met behulp van een stappenplan werk van maken.
De laatste ochtend van de retraite werden twee novicen ingekleed en hernieuwde een broeder zijn professie voor één jaar. Het waren twee broeders uit Zimbabwe en een uit Angola. Samen met de Nederlandse medebroeders, studenten uit Ruanda en Burundi en twee priesters uit India, laat de dominicaanse provincie precies het tegendeel zien van de scheiding van witten, zwarten en kleurlingen die in de tijd van de apartheid doorgedrukt werd.

Apartheid en armoede
Overigens heeft dat afschuwelijke regime nog steeds grote gevolgen voor Zuid-Afrika. Men bouwt wel huisjes, maar nog steeds leven talloze zwarten en kleurlingen in krottenwijken. De laatste dag van mijn bezoek zag ik met de prior van Pietermaritzburg de sloppen van de miljoenenstad Durban, vlakbij een prachtig rijk centrum aan de Indische oceaan.
De werkloosheid bedraagt veertig procent, velen hebben geen opleiding genoten. Het is dan ook een zeer goed initiatief dat men in twee grote gebouwen in Kroonstad en Welkom, die men heeft kunnen aankopen met steun van o.a. Porticus, begonnen is met vakonderwijs: timmeren, kleding maken, bekleding van meubels, computeronderwijs etc.

Medebroeders
Onze medebroeders Harrie Penninx en Jan Versantvoort denken erover om over enige tijd (waarschijnlijk in de loop van 2008) definitief terug te keren naar Nederland. Samen bezochten we hun werkplekken in Kroonstad en Welkom, en ook de graven van Hans Brenninkmeijer en verschillende Nederlandse medebroeders. Hans is nog steeds zeer aanwezig. Het is opvallend dat er in de tijd van de twee Nederlandse bisschoppen mooie kerken zijn gebouwd, waar Afrikaanse kunstenaars hun bijdrage hebben mogen leveren.

Plechtigheden
Voor de wijding van Stephen Brislin was een tent opgezet van honderd bij 21 meter, die vierduizend mensen kon herbergen. De viering duurde viereneenhalf uur, maar er was zoveel te zien en te horen, dat de tijd voorbij vloog. Vanuit het hele bisdom waren mensen toegestroomd. En na afloop kreeg een ieder te eten. Onder groot gezang waren een paar groepen de dag ervoor al bezig met alles klaar te maken. Vroeg in de morgen van die 28e stonden er zeer vele grote potten op houtsvuren om allen te kunnen laven.
Ook de twee broers van Hans Brenninkmeijer, Alfons en Nico, waren aanwezig. De nieuwe bisschop was jarenlang de medewerker van Hans, die nu eindelijk een opvolger heeft. Aan het slot van de viering mocht ik de nieuwe bisschop namens onze provincie een bedrag van €15.000,= aanbieden voor het opzetten van een catechetisch centrum.

Aanwezigheid
Het is verrijkend om te zien waar onze medebroeders leven en werken. Er is zeer veel te doen, maar zij zitten – ondanks hun leeftijd – bepaald niet met de armen over elkaar. Op vele plekken werd me ook duidelijk hoe dankbaar men is voor de steun, ook de financiële, die zij vanuit onze provincie ontvangen.
Overigens kreeg ik van Albert Nolan zijn nieuwe boek: ‘Jesus today; a spirituality of radical freedom’. Zelfs voor mij is dit Engels goed te lezen. Een boeiend en verrassend boek!’

Ben Vocking

De Nederlandse provinciaal overste Ben Vocking bij de voorbereidingen voor het feestelijke eten na de 4,5 uur durende bisschopswijding.