e theologische faculteit van de nu 100-jarige Nijmeegse universiteit verzamelt 100 verhalen, waarvan er al 20 een dominicaanse link hebben, telde Dorry de Beijer OP.
door Dorry de Beijer OP
Onlangs verscheen een jubileumboek bij het eeuwfeest van de Radboud Universiteit met 101 foto’s en verhalen, zie de link hieronder.
Ook de faculteit Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen (FTR) verzamelt sinds eind 2020 100 verhalen, op haar website, maar dan van (oud-)studenten en docenten. Voor elk jaar een tekst, aangevuld met fotootjes, noten en links.
Er staan er nu 86 op: over vakinhoudelijke ontwikkelingen en conflicten; over democratisering, fusies en nieuwe studierichtingen. Maar ook het FTR-voetbaltoernooi, een filosofenreis door Rusland, The Walk of Wisdom en de haiku’s van exegeet Bas van Iersel komen aan bod.
Ontroerend zijn de liefdevolle in memoriams voor docenten, zoals Rina van der Haegen, Theo Beemer en Arend van Leeuwen. En in maar liefst 20 bijdragen komen dominicanen voor: niet alleen tegenpolen Edward Schillebeeckx en Jan van der Ploeg, maar bijvoorbeeld ook Ad Willems, Gerard Timoner, Étienne Cornelis en Leo Kors.
Voor mij als lekendominicanes was het een ontdekking dat hoogleraar Jordanus de Langen Wendels tussen 1927 en 1937 een tweejarige cursus theologisch-maatschappelijke ontwikkelingen voor leken aanbood.
Het gaf met name universitair geschoolde vrouwen en vrouwelijke religieuzen de kans om dit klerikale mannenbolwerk te betreden. Een van hen was Marie-Louise Zilkens, die op 22 februari 1944 bij het vergissingsbombardement op Nijmegen de dood vond.
Pas vanaf 1964 konden katholieke leken weer theologie studeren, maar nu wel de volledige opleiding. En toen ik begon in september 1976 was voor het eerst de helft van de studenten vrouw.
Piet Kreling OP pakte het geruislozer aan: hij las met de studenten teksten van Thomas
Verrassend vond ik ook dat er al vanaf de jaren 30 gemorreld werd aan het monopolie van het neothomisme.
Zo diende in 1931 de antimodernistische Albertinumbewoner Vincent Kuiper bij het Vaticaan een klacht in over de beroemde professor filosofie Ferdinand Sassen. Deze had publiekelijk in De Maasbode durven beweren dat ook andere denkwijzen in filosofie en theologie konden worden ingebracht. Sassen behield zijn baan, maar werd wel onder curatele gesteld.
Piet Kreling, voorganger van Schillebeeckx, pakte het een generatie later geruislozer maar ook effectiever aan: hij las met de studenten de teksten zelf van Thomas van Aquino. Met alle gevolgen van dien…
Daarvan heb ik weer een generatie later geprofiteerd, want zo ontdekte ik deze premoderne middeleeuwer als inspiratiebron voor postmoderne theologie.
Beeld van Thomas bij de Radboud Universiteit Nijmegen.
In de bijdrage bij 1974 komt een dominicanes in beeld: de Belgische Jeannine Deckers, in de jaren zestig wereldberoemd als Soeur Sourire met het liedje Dominique-nique-nique. Op deze melodie maakten mijn medestudentes Grietje Dresen en Marjo Eitjes jaren later een vrolijke tekst over de theologiestudie.
Met Jeannine Deckers liep het minder vrolijk af: zij trad in 1967 uit, ging samenwonen met haar geliefde Annie Pécher, maar haar zangcarrière raakte in het slop. Gemangeld door Philips en fiscus, congregatie en kerk, namen beiden in 1985 een overdosis slaappillen in. Bij dit jaartal ook een link naar filmmateriaal over Zuster Glimlach.
Een lezenswaardige serie dus van de FTR. Nog niet alle jaartallen zijn voorzien, daarom: Nijmeegse alumni…! En het hoeft niet over dominicana te gaan. Mijn eigen bijdrage gaat over de eerste vrouwenuniversiteit, op 13-14 oktober 1977: het Heksencollege.
Dorry de Beijer OP