eschiedkundige Marieke Smulders promoveert op 21 april om 12.30u aan de Radboud Universiteit op een studie naar de vorming van de katholieke elite op drie Nijmeegse internaten, waaronder het Dominicus College.
Nijmegen telde in de twintigste eeuw drie katholieke jongensinternaten met landelijke aantrekkingskracht: het Canisius College van de jezuïeten, het Dominicus College van de dominicanen en de Nebo van de redemptoristen. Hier vormden mannelijke religieuzen een katholieke mannelijke elite aan de basis.
Smulders onderzocht in haar studie, die gepubliceerd is onder de titel Voor het hogere bestemd de vorming van deze leerlingen, katholieke jongens in de leeftijd van 12 tot 18 jaar, tussen 1920 en 1970.
De jongens werden volgens een beproefde combinatie van humaniora-onderwijs op gymnasiumniveau, dagelijkse godsdienstoefeningen en een zorgvuldig samengesteld recreatieprogramma voorbereid op een toekomst, waarin zij als goed opgeleide katholieke mannen van statuur, hetzij als priesters hetzij als leken, een invloedrijke maatschappelijke positie zouden gaan innemen.
Met een groot aantal bronnen onderzocht Marieke Smulders vanuit het perspectief van verschillende groepen betrokkenen – paters, leerlingen en hun ouders, pedagogen en psychologen – de complexe binnenwereld van de drie instituten.
Het onderzoek maakt zichtbaar dat de priesterreligieuzen hun elitevorming niet alleen op klerikale en katholieke vormingsidealen baseerden, maar deze tevens voortdurend afstemden op maatschappelijke ontwikkelingen en op wensen en behoeftes die onder katholieken leefden.
Zo bleken de instituten, op het eerste oog toch vooral bolwerken van traditie en daarmee belangrijke pijlers van de katholieke ‘zuil’, evenzeer plekken te zijn van vernieuwing en religieuze transformatie, waar traditie en moderniteit al vanaf vroeg in de twintigste eeuw hand in hand gingen.
Marieke Smulders (Budel 1976) werkt als collectiespecialist Beeld & geluid / Bibliotheek aan het Katholiek Documentatiecentrum (RU). Zij verrichtte meerdere onderzoeken naar de geschiedenis van religieuze instituten in Nederland en was werkzaam als redacteur bij de afdeling Godsdienst tv bij de KRO.
Als u bij de openbare verdediging wil zijn: graag tot 12 april doorgeven via email promotie21april@gmail.com. Er is een livestream via www.ru.nl/aula/livestream.
Het Dominicus College aan de Dennenstraat in Nijmegen, plm. 1960.
