at zou Dominicus wensen als hij nu zou leven? Een beschouwing van dominicaan Francis Amponsah op de feestdag van de heilige ordestichter, over het zien van de waarheid: 'Alles kan aanleiding zijn tot intimiteit met God’.
door Francis Amponsah o.p.
Ik heb echte hoogachting voor Dominicus de Guzmán. Ik ben in de verleiding om het verhaal van zijn leven hier te delen, maar dat is al te vinden op deze website. Ik zou graag willen weten hoe ik hem het beste kan vertegenwoordigen, vooral in een tijd waarin migratie- en migrantenkwesties een wereldwijde zorg zijn geworden. Ik ben blij dat de commissie van Rechtvaardigheid en Vrede van de Orde der Predikers aandacht besteedt aan het thema migratie.
De vraag die ik vaak probeer te beantwoorden is: als onze vader Dominicus vandaag zou leven, wat zou hij dan willen? Ik denk daarover na indachtig de vraag die de blinde Bartimeüs aan Jezus stelde (Marcus 10). Hij is een van die persoonlijkheden in het evangelie die me aanspreken. Zijn aandringen, zelfs toen de menigte hem de mond wilde snoeren, is een teken van moed. Hij was gefocust en wist wat hij wilde. Zijn verzoek aan Jezus is kort: ‘Zorg dat ik kan zien’.
Dominicus werd geconfronteerd met de schaduwen van zijn tijd door de albigenzische ketterij, die de leer van de kerk vervormde. Je zou dit kunnen omschrijven als een blindheid die velen op een dwaalspoor bracht. Dominicus werd door de inspiratie van God begiftigd met een nieuwe visie om deze ketterij te bestrijden door veritas, waarheid.
Dominicus wist dat hij tegelijk een zondaar en geliefd was, dat vervulde hem met dankbaarheid.
Dominicus wist dat hij tegelijk een zondaar en geliefd was. Dat vervulde hem met zo’n dankbaarheid dat hij met heel zijn wezen wilde te weten, door studie en contemplatie, hoe God te beminnen en te dienen. Toen zijn hart eenmaal in vuur en vlam stond met een hartstochtelijk verlangen om bij Jezus te zijn, kwam hij tot een krachtige spirituele vrijheid die hem bevrijdde om anderen te dienen – dat is waarheid.
Dominicus leerde de verschillende bewegingen in en om zich heen kennen. Hij durfde ook in gesprek te gaan met de academici van zijn tijd, omdat hij zich zo inspande om te ontdekken wat de waarheid is die alle duisternis verlicht. Hij ontfermde zich over de uitdagingen waarmee de Kerk werd geconfronteerd. Hij kon in alle dingen intimiteit met God vinden, vooral in studie, gemeenschapsleven en in zijn liefde voor de prediking.
Dominicus vertrouwde erop dat God in elke ervaring voor hem beschikbaar was. Alle ervaringen, hoe druk of verontrustend ook, goed of slecht, ingewikkeld of eenvoudig, gênant of opwindend; alles kan aanleiding zijn voor intimiteit met God.
Dominicus had een passie voor anderen en vond het gemakkelijk om bij anderen te zijn. Voor hem hoorde het bij elkaar, zoals Jezus ook toegewijd was aan anderen.
Dominicus, fresco van Fra Angelico o.p.
De ketterij van de albigenzen en het werk van Dominicus en de eerste broeders zou je kunnen vergelijken met duisternis en licht. Zoals Bartimeüs tegen Jezus zei: ‘Zorg dat ik kan zien’; zo zou Dominicus tegen Jezus hebben kunnen zeggen: ik wil mensen zien terugkeren naar God, dat ze zich verheugen in het naleven van Gods woord. Ik wil me kunnen verheugen als ik lijd omwille van de Heer. Ik wil begrijpen hoe Jezus Christus mijn hogepriester is en voor mij bemiddelt. Ik wil zien hoe Jezus Christus altijd aanwezig is in zijn kerk, zelfs als er zoveel zondigheid is in de leden van de kerk. Ik wil zien dat migranten, vluchtelingen en asielzoekers liefde getoond wordt en welkom geheten worden. Ik wil dat onze politieke leiders opkomen voor waarheid, rechtvaardigheid en vrede, niet als beoefenaars van corruptie en verduistering. En ik wil dat dominicanen zichtbaar betrokken zijn bij het bevorderen van gerechtigheid en vrede!
Dit is het verlangen van mijn hart als volgeling van Dominicus. Hij gaf wat hij had in zijn tijd. Ik wil mijn tijd en energie geven om te kunnen werken op het gebied van gerechtigheid en vrede, met bijzondere focus op migranten.
Als we gefocust zijn, bidden we kort en precies naar waarheid.
De afgelopen jaren voerde ik gesprekken met mensen en instellingen die ijveren voor vluchtelingen en migranten. Hopelijk wordt dat een apostolaat voor mij, als ik de komende jaren werk aan mijn promotie-onderzoek op het gebied van migratie en internationale betrekkingen.
De wens van Bartimeüs werd onmiddellijk beantwoord. Dominicus richtte de Orde van Predikers op, die snel uitgroeide. De ervaringen van Dominicus in zijn tijd verschillen niet van de wereld van vandaag, die wordt gekenmerkt door vormen van misbruik, misdaden, terrorisme en leugens die voorgesteld worden als welsprekendheid. Dominicus en Bartimeaus zouden ons een eenvoudige les moeten leren: als we gefocust zijn, bidden we kort en precies naar waarheid. Als we dat niet doen brabbelen we, zoals Jezus zei dat sommigen deden in hun gebeden (Mat. 6:7).
Dominicus kreeg een bijzonder visioen dat hem in staat stelde zelfs in de eeuwigheid te kijken door het voortdurende werk van de dominicanen. Ook dit moment is een onderdeel van de eeuwigheid. Moge Jezus niet alleen onze ogen openen om alles te zien wat we verlangen te zien, maar ook onze harten en geesten openen om als Dominicus waarheid van leugen te kunnen onderscheiden.
Francis Amponsah o.p. geboren in Ghana, woont in het dominicanenklooster in Berg en Dal.
