De tafel van Dominicus’ is de oudste afbeelding van de stichter van de Orde der Predikers, gemaakt ergens tussen 1230 en 1250. Een bijzonder voorwerp, dat ons iets zegt over hoe men destijds tegen de stichter en de missie aankeek.
Op de internationale website van de Orde staat een uitgebreid artikel van Gianni Festa and Eleonora Tioli. Klik hier voor het origineel in Engels, Frans of Spaans of lees hieronder de samenvatting.
De schildering is te zien in de kerk van Santa Maria della Mascarella in Bologna, de stad waar Dominicus is gestorven en begraven. Het is de eerste afbeelding van de heilige die ooit is geschilderd, of in ieder geval de oudste die ons is overgeleverd. Dat is gedaan op wat vermoedelijk de reftertafel was waar de broeders aan aten en waar, volgens getuigenissen bij het proces van heiligverklaring, een wonderbare broodvermenigvuldiging plaatsvond.
Dominicus stierf in 1221, dit jaar 800 jaar geleden, en werd in 1234 heilig verklaard. Waarschijnlijk is de schildering gemaakt tussen het vierde en vijfde decennium van de 13e eeuw, na de heiligverklaring. Dominicus wordt getoond met een aureool.
Aan de oorspronkelijke schildering zaten aan een rijk beladen tafel maar liefst 48 broeders – en dat is veelzeggend. De tafel was maar liefst 5,76 meter lang en is nog steeds ongeveer 44 centimeter hoog. Nu zijn er nog veertig broeders te zien.
Op de achterkant van het hout werd een nieuwe afbeelding geschilderd van het wonder van het brood
De broeders zitten twee aan twee, met uitzondering van Dominicus. Hij heeft verder geen aparte positie, is alleen iets groter en met een aureool geschilderd. De tafel viert de gemeenschap, niet de heilige alleen. Anders dan tijdgenoot en mede-bedelbroeder Franciscus van Assisi, die vaak alleen werd afgebeeld.
In 1332 werd de Mascarella-kerk in Bologna enigszins gerenoveerd en bij deze gelegenheid werd de tafel opnieuw geverfd. Zo verdween het 13e-eeuwse schilderij en werd het vergeten. Op de achterkant van het hout werd een nieuwe afbeelding geschilderd van het wonder van het brood. Daarin zit Dominicus aan tafel omringd door twaalf broeders, terwijl twee engelen de broden brengen. De iconografie herinnert aan het Laatste Avondmaal en vergelijkt Dominicus met Christus. Op het oorspronkelijke is er alleen een parallel en zijn er, met Dominicus, achtenveertig broeders (een veelvoud van twaalf).
