et begon met hun medewerking als 'welwillende buitenstaanders’ bij de viering van het achtste eeuwfeest van de dominicanen. Op 3 oktober begonnen de gebroeders Ummelen met een netwerk voor kerkvernieuwing, vanuit hun zorg voor lege kerken.
Sander Ummelen, erfgoedspecialist Ankie Petersen en Stephan Ummelen.
Vanwege Corona werd het evenement in de Eusebiuskerk zaterdag afgelast en vervangen door een zoomsessie met ruim vijftig ambtenaren, erfgoedspecialisten, kunstenaars, sociale ondernemers en een enkele theoloog. Inzet van het netwerk Kerkvernieuwers is om mensen bij elkaar te brengen die willen nadenken over manieren om goed om te gaan met de (deels nog komende) enorme leegstand van kerkgebouwen.
Stephan en Sander Ummelen waren in 2016 betrokken bij de grootscheepse viering van het 800-jarig bestaan van de Orde der Predikers. Opdracht was om mee te werken aan manieren om de predikers in contact te brengen met mensen die ze anders zelden ontmoeten. ‘Ik kwam daarin mijn eigen vooroordelen tegen’, zei de agnostische Stephan zaterdag in de zoomsessie, ‘ik heb in dat project betekenis ervaren en dat had te maken met het dienen van het goede’.
Voor de broers, die met afstand tot geloof zijn opgegroeid, was het achtste eeuwfeest een duwtje om het bureau Waardengedreven op te richten en zich onder meer te gaan interesseren voor de manier waarop in een seculiere samenleving ontmoetingen over zingeving kunnen plaatsvinden.
Volgens Frank Strolenberg van de rijksdienst Toekomst Religieus Erfgoed zijn er in Nederland 7100 kerkgebouwen, waarvan er nu 1700 herbestemd zijn. In sommige gevallen is dat gemakkelijk, zoals bij kleine kerkjes in de noordelijke provincies, in veel gevallen niet. ‘Soms staat een mecenas op die een zak geld geeft voor een herbestemming’, zei hij bij de zoomsessie. ‘Meestal is er energie nodig vanuit lokale gemeenschappen.’ Het gaat dan om mensen die niet kerkelijk zijn, maar die wel de waarde van het kerkgebouw voor de lokale samenleving zien.
De verwachting is dat er misschien wel 80 procent van de Nederlandse kerkgebouwen herbestemd moet worden. ‘We vinden dat ook door gelovigen verlaten kerkgebouwen van betekenis kunnen zijn’, zeggen de broers.
Klik hier voor een interview met de broeders Ummelen op de website van toekomstreligieuserfgoed.nl. Klik hier voor de website van de kerkvernieuwers. Klik hier voor Met hart en ziel, magazine van programma Toekomst Religieus Erfgoed.
