Toch merk ik bij mijzelf de laatste tijd ook sympathie voor het idee dat er een dag van woede gaat komen die de bestaande wereld in as zal doen vergaan.’
Zo wordt het gezegd aan het begin van de dertiende-eeuwse hymne ‘Dies irae’ die lang onderdeel was van de rooms-katholieke uitvaartliturgie. Tegenwoordig wordt deze “omwille van de lugubere sfeer”, aldus Wikipedia, in dat verband niet vaak meer tot klinken gebracht.
Ik vind de tekst uiteindelijk helemaal niet luguber. De taal is wel opvallend direct en zonder opsmuk. Maar het hele punt van de hymne is dat we worden gered naar de mate waarin we afstand weten te bewaren van wat doorgaat voor de onvermijdelijke gang der dingen:
Hoor mijn zuchten, ik ben schuldig,
schaamrood kleurt mij menigvuldig,
God, hoor hoe ‘k U smeek en huldig. […]Laat mij niet bij bokken dwalen,
wil mij bij uw schapen halen,
dan geneest uw hand mijn kwalen.
Het besef medeschuldig te zijn aan wat mis gaat en wat mis is, is een teken dat je er niet mee samenvalt. En dat is onze redding! De logica van de wereld en alles wat deze logica dient zal tot stof en as vergaan. Dat is angstaanjagend voor zover je van deze wereld bent.
*
Deel van de column van Erik Borgman o.p., in z’n geheel te lezen op www.debezieling.nl
