p 24 augustus 2019 overleed Jan Nieuwenhuis (95). Bij zijn uitvaart in de Dominicus Amsterdam op 31 augustus werd dit in memoriam voorgelezen.
Jan Herman Maria Nieuwenhuis werd geboren in Amsterdam op 31 januari 1924 als oudste zoon van Henricus Wilhelmus Nieuwenhuis en Francisca Josephine Maria Seveke. Hij had een broer, Pim, en een zus, Anneke.
Op de lagere school kreeg hij catecheseles van dominicaan pater Fennell, die woonde aan de Spuistraat. Mede door hem geïnspireerd wilde Jan dominicaan worden en hij ging naar het Dominicuscollege te Nijmegen. Op 17 september 1941 begon hij aan zijn noviciaat in het dominicanenklooster te Huissen. Op 18 september 1942 legde hij zijn professie af. Hij studeerde filosofie in Zwolle, waar hij leerde denken, zo zei hij later.
Na zijn plechtige professie studeerde hij theologie in Nijmegen. In het laatste jaar mocht hij naar de opleiding voor journalistiek. Op 1 augustus 1948 werd hij door bisschop Mutsaers tot priester gewijd en op 24 juni 1949 legde hij zijn lectoraatsexamen af. Daarna studeerde hij aan het Angelicum in Rome. In juni 1951 promoveerde hij op een proefschrift over de kunst van God volgens de leer van Thomas van Aquino. In die tijd was hij ook Romeins correspondent voor de Maasbode. Jan genoot met volle teugen van het vele dat Rome te bieden had.
Na zijn terugkeer in Nederland begon hij in augustus 1951 als redactiesecretaris van de Bazuin, het dominicaanse weekblad voor geloofsverkondiging. Door een toeval werd Jan gevraagd een retraite te geven aan een eindexamenklas van een katholieke meisjesschool in Nijmegen. Hij koos voor een originele insteek en kreeg zo bekendheid als retraitepater voor roomse pubers. Jan zag het belang in van het werken met jeugd en jongeren en van geloofsopvoeding zonder dwingend te zijn. Hij schreef hier ook over. Vooral het boek Terwijl de boer slaapt werd een groot succes.
In 1964 werd de Bazuinredactie verhuisd van Nijmegen naar de Spuistraat in Amsterdam door provinciaal Frans van Waesberge. Hij gaf vier broeders tevens de opdracht om te bekijken wat te doen met de zieltogende Dominicusparochie, onder het motto: ‘Weet je wat je doet? Je doet wat je kunt’.
Hoewel Jan zich soms een ketter noemde, bleef hij altijd verbonden met de orde van de dominicanen.
Al snel bleven alleen Wim Tepe en Jan Nieuwenhuis achter, maar er was een visioen en een aanvoelen hoe het verder zou kunnen met de geloofsgemeenschap. De Bijbel kreeg een meer centrale positie en de kinderen kregen een nadrukkelijke plek. Jan verzorgde graag de kindernevendiensten.
De liturgie werd Nederlandstalig en dankbaar werd gebruik gemaakt van het aanbod van Bernard Huijbers om met een groot jongerenkoor de liturgie te komen opluisteren. Jannet Delver ging als vrouw het pastorale team versterken en mocht als eerste vrouw daar voorgaan in de dienst van de tafel. Zo werd gebouwd aan een vernieuwende geloofsgemeenschap, een gemeenschap van gelijken die zorg voor elkaar hebben.
Hoewel Jan zich soms een ketter noemde, bleef hij altijd verbonden met de orde van de dominicanen. Hij was ook vele jaren redactielid van het Bulletin van de Nederlandse provincie. In de jaren zeventig ‘ontdekte’ hij de evangelist Johannes en maakte daar uitgebreide studie van. Hij publiceerde diverse boeken over Johannes, met als sluitstuk het boek Johannes de Ziener (2004).
In 1979 ging Jan met zijn gewaardeerde huishoudster Maria Dijkstal wonen bij broer Pim in Amstelveen. In 2010 keerde hij terug in Amsterdam om te gaan wonen in een woonzorgcomplex. Vanuit de Dominicusgemeente kreeg hij mantelzorg en werd bezoek aan de Dominicuskerk mogelijk gemaakt, want zijn zorgbehoefte nam toe. Twee jaar geleden had hij acuut verpleegzorg nodig en leek zijn einde nabij. Hij ging wonen in Aqua Viva te Nijmegen.
Begin januari 2019 werd in de Dominicuskerk zijn prekenboek Bij tij en ontij gepresenteerd. In zijn toespraak sprak Jan daar de volgende geloofsbelijdenis uit: Ik weet niets over God, ook nu niet, hier en nu. Maar Hij of Zij, wat maakt het uit, laat mij niet los. Ik ben door Hem of Haar in mijn heup geraakt en ik vrees dat geen mens mij kan wijsmaken dat het niet zo is.
In de zomer ging zijn fysieke gezondheid verder achteruit. In de vroege ochtend van 24 augustus 2019 is hij rustig ingeslapen en werd zijn wens om te sterven vervuld.
We verliezen in Jan Nieuwenhuis een begenadigd schrijver, een eigenzinnig man en een bezield prediker, Bijbels geïnspireerd en om mensen bewogen.
Moge hij ‘duren’ bij de Eeuwige en bij ons.
Zijn afscheidsviering vond plaats in ‘de Dominicus’ te Amsterdam op zaterdag 31 augustus, waarna hij begraven is op de begraafplaats Buitenveldert in zijn familiegraf.
01 — 11
Beelden van de uitvaart in de volgepakte Dominicuskerk Amsterdam. Provinciaal René Dinklo las het in memoriam (2), teamlid Henk Hillenaar deed de overweging (4), de dienst van de tafel werd geleid door oud-pastor Jannet Delver (5, 6), pastor Juut Meijer deed de absoute (8), Ben Vocking o.p. het gebed bij het graf (11).
Eind december 2018 verscheen dit interview in Volzin: ‘Weet je wat je doet? Je doet wat je kunt’
Lees ook: Laatste boek van prediker Jan Nieuwenhuis
En dit interview uit 2015: ‘Mij is veel in de schoot geworpen’
Bij zijn 90e verjaardag preekte hij voor het laatst: ‘Ik houd niet op. Ik duur, want ik ben’.
In 2013 maakte Karin Kasdorp een interview met hem: ‘De dood bestaat niet‘.
In 2012 maakte Jan Nieuwenhuis een dagelijkse meditatie in de vastenserie onder de naam ‘Het testament van Jezus‘.
De preek bij de uitvaart werd gehouden door Henk Hillenaar. De viering is in z’n geheel terug te luisteren. Zijn tekst is hier te lezen.
