erard Timoner is de eerste Aziatische magister van de Orde der Predikers. Hij gaf een lang en boeiend interview aan de Amerikaanse krant National Catholic Register. 'Het is mogelijk om verschillend te zijn én broeders te blijven.’
De uitgebreide brontekst van journaliste Solène Tadié is hier te lezen.
Gerard Timoner. Foto Didier Croonenberghs o.p.
Gérard Timoner III (51 jaar) is de 88e magister van de Orde sinds Dominicus, hij werd op 13 juli gekozen tijdens het kapittel van de dominicanen in Bien Hoa, Vietnam. Hij is geboren in de Filippijnen en volgt de Franse broeder Bruno Cadoré op.
Wat is de specifieke bijdrage van Azië aan de kerk en aan de nieuwe evangelisatie?
‘Ik voel me niet thuis bij het idee dat Azië en Afrika de ’toekomst’ van de kerk zijn, alsof Europa en Amerika verleden of heden waren. De toekomst van de kerk ligt op elke plaats waar het evangelie gehoord moet worden, hetzij omdat het genegeerd wordt in religieus onverschillige samenlevingen, hetzij omdat het evangelie nog niet adequaat wordt verkondigd.
Azië is het grootste en meest bevolkte continent ter wereld. Alle belangrijke religieuze en ethische tradities werden er geboren.’
‘De Federatie van Aziatische Bisschoppenconferenties (FABC) heeft de unieke Aziatische ecclesiologie geschetst in zes stellingen.
1) de Aziatische Kerk is geroepen om een gemeenschap van gemeenschappen te zijn die 2) gevormd is door en reageert op de enorme diversiteit en het pluralisme van Azië, 3) ondersteund door een toewijding en dienstbaarheid aan het leven, 4) geïnspireerd door een overkoepelende visie op harmonie, 5) gericht op een drievoudige dialoog met Aziatische culturen, religies en de armen, en 6) op zoek naar het bouwen van het Koninkrijk van God in Azië. Het lijkt me dat deze stellingen ook veel te zeggen hebben aan de andere continenten.’
Toen u gekozen werd zei u dat u uw benoeming met moeite accepteerde.
‘Ja, ik aarzelde de benoeming te aanvaarden. Ik vertelde de broeders dat ik een slechts een van de drie officiële talen van de orde spreek: ik spreek Engels, maar geen Spaans of Frans. Ik voelde ook dat ik niet de vaardigheden had om de problemen van de Orde op te lossen.’
Een broeder omhelsde me en zei: “Je bent niet alleen - wij zijn hier.”
‘Ik ben noch de slimste, noch de dapperste broeder in het kapittel. Dus toen de secretaris-generaal me na de stemming vroeg om de kapittelvaders te ontmoeten, dacht ik dat het dwaasheid was om de keuze te accepteren.
De broeders van de curie brachten mijn verwarde hoofd tot rede. Van wat ik me herinner, is dit wat ze zeiden: “We hebben allemaal oprecht gebeden om de leiding door de Heilige Geest en de broeders besloten in goed geweten. Tenzij je huis in brand staat, moet je naar beneden gaan, de kapittelvaders ontmoeten en de keuze accepteren.”
Een andere broeder omhelsde me en zei: “Je bent niet alleen – wij zijn hier.” Toen vergezelden deze broeders me in gebed, in de kapel. En toen wist ik dat ik hun beslissing in geloof moest accepteren.’
Gerard Timoner na zijn verkiezing.
Wat betekent het tegenwoordig om dominicaan te zijn?
‘Ik geloof dat de Orde sterk zal blijven als het trouw blijft aan zijn oorspronkelijke missie. De opdracht van de orde is om te helpen de gemeenschap van de kerk, het lichaam van Christus, op te bouwen, zoals Franciscus en Dominicus deden toen de kerk in de 13e eeuw dringend behoefte had aan een “nieuwe” evangelisatie.
Hoe helpen we de kerk, het lichaam van Christus, op te bouwen? Ten eerste is het belangrijk om te beseffen dat we alleen helpers of assistenten zijn: de bouwer is de drie-ene God, het model en de bron van gemeenschap.
De structuur van de Orde komt voort uit deze missie en onze broederschap. Wij zijn broeders-predikers. Onze missie is niet in de eerste plaats wat we doen – prediken – maar wie we zijn: predikers.’
De meerderheid van de leden van de dominicaanse familie is leek.
‘Concreter betekent dit dat een dominicaanse parochie er een is waarin de gemeenschap van broeders herder is van de parochie. In een dominicaanse academische instelling leidt de gemeenschap van broeders de academische gemeenschap in studie, onderwijs en onderzoek.
In de realiteit kunnen de diversiteit en de verschillen tussen de broeders de gemeenschap soms verzwakken. Maar ook dit kan onderdeel worden van onze profetische dienst aan de kerk en de samenleving: het is mogelijk om verschillend te zijn én broeders te blijven … zonder de gemeenschap te verbreken.’
In zijn recente boek, geschreven aan het einde van zijn mandaat, zegt je Franse voorganger Bruno Cadoré, dat leken een cruciale bron zijn voor de huidige uitdagingen van de kerk.
‘Ik ben het eens met broeder Bruno. De meerderheid van de leden van de dominicaanse familie is leek. Hier in Vietnam zijn er bijvoorbeeld ongeveer 400 broeders, 2500 zusters en 117.000 lekendominicanen… Dit spoort de leden van het kapittel aan om de belangrijke en onmisbare rol van de leken in evangelisatie nader te onderzoeken.’
Wat is uw routekaart voor de komende negen jaar?
‘De magister van de Orde bepaalt niet de route tijdens zijn mandaat. Dat doet het algemeen kapittel. Als ik de term “dienend leider” mag gebruiken, is de rol van de magister om de missie van de Orde te dienen, namelijk om de kerk, het lichaam van Christus te helpen opbouwen en de broeders voor te gaan in deze dienst. De missie blijft hetzelfde, maar de context van kerk en wereld veranderen.
Ik hoop en bid dat de komende jaren de herstructurering van de orde, waarmee we jaren geleden zijn begonnen, zal evolueren naar een meer gerichte en diepere gemeenschap. Mijn voorganger, frère Bruno, vertelde ons dat we momenteel 800 broeders in vorming hebben in de wereld. We moeten manieren vinden om deze broeders dezelfde kwaliteit van onderwijs te bieden [die de dominicanen in het verleden hebben ontvangen], omdat ze niet alleen zonen van provincies zijn, maar ook onze broeders.’
*
Zie ook de website van het kapittel en de Facebookpagina, met veel foto’s en filmpjes.
Op Facebook staat ook de aanvaardingsspeech van de nieuwe magister (Engelstalig).
Lees hier over het nieuwe boek van Bruno Cadoré: Avec Lui, écouter l’envers du monde
