Er zijn vier manieren waarop je waarachtig of in de waarheid kunt leven.’
De eerste is: niet liegen. We hebben allemaal een aanvoelen van wat waar is, dat kunnen we niet helemaal kwijt raken, zelfs niet in tijden als deze. Want in onze tijd wordt de samenleving bedreigd door de vele leugens en onwaarheden, op allerlei niveaus.
Tegelijk moeten we in het niet willen liegen niet al te streng zijn voor onszelf, aangezien zelfs de kerk van Christus gebouwd is op een man die Jezus ontkende met een leugen, toen het er echt op aan kwam: ‘Ik ken die man niet’.
De tweede manier is het beoefenen van de discipline om niet mee te doen met de trivialisering van waarheid. We maken een globalisering mee van oppervlakkigheid en het communiceren via slogans. Maar de waarheid van ons leven is niet simpel en eenduidig, maar subtiel en complex. Verbeelding is een goed antigif en daarom moeten we ons als predikers verbinden met creatieve mensen, zij zijn onze bondgenoten.
Timothy Radcliffe tijdens het kloostercollege in het Dominicanenklooster Zwolle, 24 mei 2019
De derde manier is het letterlijk belichamen van het leven. In onze tijd is het hebben of zijn van een lichaam ambigu. We vinden het hebben van een mooi lichaam belangrijk – in een mate waarin een oude dikkerd als ik me zou moeten schamen als ik me zou uitkleden op een strand om te gaan zwemmen – en tegelijk identificeren we ons vooral met onze gedachten.
Jezus geeft aan het einde van zijn leven niet zijn ideeën, maar zijn lichaam. Dat is de toegangspoort tot de waarheid, ondanks de geschiedenis van lichaamsvijandigheid in en om het christendom. Het goede nieuws van het evangelie is: wij zijn lichamen en dat is goed, het is Gods geschenk.
De vierde manier is het liefhebben van pluralisme, tussen ons en zelfs in onszelf. Want zelf heb ik ook soms opvattingen die elkaar tegenspreken, en moet ik het daarmee uithouden. In onze kerk leven we – als het goed is – van het gezag van de hiërarchie, van de rede en van de ervaring, oftewel: leergezag, theologen en Gods volk. Die drie hebben elkaar nodig én frictie is onvermijdelijk, ja is zelfs het teken van levendigheid.
Waarom anders zijn er vier evangeliën en niet één? Omdat ook de vroege christenen al begrepen dat je op verschillende manieren kunt kijken – en toch gelijk kunt hebben.
*
Samenvatting van het kloostercollege van de Engelse dominicaan en voormalig magister van de Orde Timothy Radcliffe in het Dominicanenklooster van Zwolle, op 24 mei 2019.
