Zou het kunnen dat de brand in de Notre Dame symboliseert dat het vuur van de Geest niet aanwezig kan blijven in monumenten als het niet brandt in het hart van ieder?’
‘We konden in de burgers van Parijs, massaal uitgelopen, zingend en biddend en rouwend, de vrouwen bij Jezus’ graf herkennen. Een commentator meende dat juist de ruïne van de kathedraal het adequate symbool was van de staat van Europa.
Ik keek, luisterde en las, en liep vol onbegrip rond. Als een irritant melodietje waar je maar niet los van raakt, klonk in mijn achterhoofd steeds die rare uitspraak van Jezus dat Hij de tempel zal afbreken en in drie dagen weer zal opbouwen (Joh. 2,19; vgl. Mc, 14,58; 15,29; Hnd. 6,14).
Ik begreep ineens hoe schokkend en stuitend deze uitspraak moet zijn geweest, in de tijd dat de evangelies zijn geschreven: waarschijnlijk kort na het jaar zeventig, het jaar dat de tempel in Jeruzalem daadwerkelijk werd afgebroken, met de grond gelijk gemaakt door de Romeinse bezetter.’
‘Het doodgemartelde en kapotgemaakte lichaam van Jezus weerspiegelde de puinhopen van de tempel van een verscheurd en gehavend volk in een verscheurde en gehavende wereld, en was zo volgens de evangelisten een nieuw heiligdom.
Dat heiligdom stond niet naast of tegenover de wereld, het was er voluit deel van, maakte de wereld en de geschiedenis met alles wat daar is en alles wat daar gebeurt, aan prachtigs en aan afschuwelijks, Jezus’ dood maakte de hele wereld tot een heiligdom; de evangelies van Marcus, Matteüs en Lucas vertellen dat, wanneer Jezus sterft, het voorhangsel van de tempel scheurt (Mc 15,38; Mt. 27,51; Lc. 23,45).
Zou het kunnen dat het verbranden van het dak van de Notre Dame zoiets symboliseert: dat het vuur van de Geest, zoals dat in Jezus brandde, niet aanwezig kan zijn en aanwezig kan blijven in de monumenten van onze cultuur als het niet brandt in het hart van alles en van ieder?
De waarde ook van de Notre Dame berust, evenals de waarde van deze en van alle andere kerken, uiteindelijk niet in de schoonheid van de architectuur. De waarde berust in de heiligheid waaraan zij herinnert die zij voedt en waardoor zij zich laat voeden. Waar deze zich ook manifesteert, waar deze zich ook verbergt.’
Uit de Paaspreek van Erik Borgman in de Dominicuskerk Utrecht. Lees hier de hele tekst.
