hijs Caspers en Barbara de Lange reizen door Europa. Met enige regelmaat schrijven zij over hun ervaringen in dominicaans perspectief. Aflevering 4: leven van genade, hoe gaat dat?
door Thijs Caspers
Leven van wat je toevalt is een intuïtie die centraal staat in de dominicaanse spiritualiteit. Niet wij maken de wereld, maar we leven van wat we krijgen aangereikt: van de ‘genade’ om het plechtig te zeggen.
Dat klinkt heel mooi, maar ietwat abstract tegelijkertijd. Zeker als deze ontvangende beweging wordt verbonden met grote woorden raken minder “ingewijde” mensen al snel de draad kwijt, zij vragen zich af wat deze hoogdravende theologische taal betekent. En eerlijk gezegd hebben ze daar een punt.
Ook ik heb soms de neiging om me te verliezen in mooie vergezichten en eloquente woorden. Ik schrijf of ik praat in jargon. Ik vergeet de ander mee te nemen in wat ik écht wil vertellen. Het brengt me uit contact, omdat ik de ander niet daadwerkelijk meeneem in wat ik wil delen.
Nu is er niets mis met grote woorden. Een groot en misschien ook wel ouderwets woord als ‘genade’ hoeft wat mij betreft niet geschuwd te worden. Het draagt veel betekenis in zich. Wél is het denk ik belangrijk ‘oude’ woorden beter in te kleuren en te verbinden met alledaagse tastbare ervaringen. Pas dan gaan deze woorden leven. Pas dan voelen ze relevant. Pas dan hebben deze woorden een zeggingskracht die de eigen instemmende en ‘ja’-knikkende groep overstijgt.
Op onze reis proberen wij ook te leven van wat ons toevalt
Op onze reis proberen wij ook te leven van wat ons toevalt door ons af te stemmen op de mensen die we ontmoeten en gebeurtenissen die de revue passeren. Dat levert hartverwarmende momenten op: het zo op het eerste gezicht oubollige woord ‘genade’ blijkt voor ons steeds groter dan gedacht en verwacht. Telkens weer zijn we geraakt door mooie mensen die we op ons pad mogen ontmoeten. Zij leren mij wat dit woord in de praktijk betekent.
Zo kwamen we aan de Schotse westkust in het kleine plaatsje Shieldaig een vrouw genaamd Alice tegen. Wat ons samenbracht was niets hoogdravends, integendeel: we waren op zoek naar een wasserette om onze was te doen. Onze vraag moest ze helaas met ‘nee’ beantwoorden. Een kort moment later haalde ze echter haar huissleutel tevoorschijn en gaf deze aan Barbara met de woorden: “Hier heb je mijn huissleutel, doe de was maar bij mij.” Zelf ging ze eropuit om een ochtendwandeling te maken, maar ze had er alle vertrouwen in dat wij ons wel zouden redden in haar huis.
Na haar terugkomst zaten we al snel met z’n drieën aan de tea and biscuits en hadden we gesprekken over haar jeugd, de grote stad Glasgow waar ze gedurende haar werkende leven had gewoond en gewerkt, en haar terugkeer naar haar geboortehuis in dit kleine pittoreske kustplaatsje. Na de thee vroeg ze of we ook wilden douchen. Een aanbod dat wij reizigers natuurlijk niet afsloegen. Na het aanvullen van onze watervoorraad gingen wij weer op weg, intens geraakt door haar vriendelijkheid en vertrouwen.
Thijs Caspers (links) en Gary.
Een week of twee later stonden we in het zuiden van Schotland op een camping waar opeens Gary aan kwam lopen. Gary, eind veertig, was in een vorig leven ceo geweest, maar was zijn baan een jaar geleden kwijtgeraakt. Hij was overbodig verklaard en had wat geld meegekregen.
Wij zagen echter geen uitgebluste man maar een sprankelend rustig persoon vol ideeën. Een man die muziekdocent was geworden, een eigen muziekstudiootje had opgezet en ski’s waxte in de winter: gewoon omdat hij het fijn vond om te werken met zijn handen. Na op de camping een fijne tijd samen te hebben gehad, wisselden we onze contactgegevens uit.
Toen we in noord-Engeland in zijn woonplaats waren, zagen we elkaar weer. Al snel vonden we onszelf terug bij hem thuis en stimuleerde hij ons om wat nummers te zingen en te spelen in een van de plaatselijke pubs op een vrijdagavond. Daarmee bracht hij iets in ons naar boven waar wijzelf niet opgekomen waren. Hij opende een deur waardoor we ons binnen een paar dagen thuis voelden in het Engelse plaatsje Otley. En dat terwijl we er maar kort waren geweest.
Onze ontmoeting met Alice en Gary zijn zomaar twee ontmoetingen met vreemden die in korte tijd niet meer als vreemden voelden. Hun openheid en hartelijkheid maakten dat het onbekende plots als vertrouwd aanvoelde. Aan de andere kant durfden wij ons ook af te stemmen op de personen die we op ons pad tegenkwamen: we zeiden ‘ja’ tegen de uitnodigingen en ontmoetingen op onze weg.
Als ik aan onze ontmoetingen met Alice en Gary terugdenk dan zie ik de sprankeling van iets dat wij, Barbara en ik, niet eigenhandig maken. Het wordt ons gegeven en ontstaat in interactie met anderen. Zo bezien proberen we onderweg te leven van wat op ons af komt en ons gegeven wordt.
De rijkdom die ons toevalt, hebben we niet zelf in de hand, al zijn we er wel onderdeel van. Ze geeft zich te kennen in de vrijgevigheid van de ander. Geen abstracte ‘genade’, maar gegrond, klein en concreet: vertrouwen in de vorm van een huissleutel, een warme douche en schone kleren, of de uitnodiging tot samen musiceren. We voelen ons de hemel te rijk door wat ons toevalt.
*
Eerder verscheen:
Itinerant zijn is hard werken!
Taal als contactsleutel
Waarheid waar de ander niet in past
Thijs Caspers publiceerde eerder dit jaar Thuis zijn in het onbekende.
