ucky spreekt met gezag en onthult een geheim over hoe te leven, oog in oog met het Niets.’ Felix Rutten o.p. zag de film Lucky en beschouwt.
door Felix Rutten o.p.
Pas na een paar scènes krijgen we een eerste signaal dat er meer aan de orde is in deze film dan een tragikomisch beeldverhaal over een stokoude, aandoenlijke excentriekeling (‘Lucky’) in een typisch Amerikaans gehucht aan de rand van de woestijn.
De man en de uitbater van de lunchroom waar hij zijn koffie drinkt, begroeten elkaar lachend warmhartelijk met ‘You’re nothing’; Een ‘zwaar’ levensbeschouwelijk inzicht tot een ‘licht’ ritueel van genegenheid omgevormd.
Daarmee is een perspectief op de film geopend, dat in hoofd- en zijlijnen door de artistieke creativiteit van de regisseur filmisch wordt uitgesponnen. En de toeschouwer kan er de zijne naadloos invoegen.
Is de naam ‘Lucky’ ook niet een variant op ‘Elkerlyck’; Dé mens wiens bestaan tegen de achtergrond van het universum en het Niets zuiver toeval lijkt, een (on-)gelukje; een lichtflits in het Niets?
Op een later moment snijden verschillende thematische lijnen elkaar, wat een krachtig statement oplevert over Leegte en Niets; heel anders dan wat wij (heel of half) kennen uit de mystieke traditie; of uit de mindfullness.
De atheïst Lucky heeft geen religieuze taal en ziet zich ’s morgens voor de spiegel geconfronteerd met de totale Leegte, de horror vacui, ‘Ungatz’. Wanneer hij daarover vertelt in zijn stamcafé, weet de op die plek in het leven aangespoelde bonte verzameling cafégangers heel goed wat hij bedoelt.
Lucky spreekt met gezag, wat doet denken aan de evangelieverhalen over het spreken van Jezus. Hij onthult de gasten die aan zijn lippen hangen een geheim over hoe te leven, oog in oog met een beeld van jezelf, oog in oog met het Niets.
Ik zal voor degenen die de film nog willen zien deze plot niet verklappen. Overtuigend ervaren we dat het Niets als de grond van ons bestaan niet afschrikwekkend hoeft te zijn; dat je je er, ook zonder religieuze taal, toe zou kunnen verhouden, ermee in relatie kunt treden (zoals bij de uitbater) of zelfs kunt liefhebben.
Het optreden van Lucky brengt de aanwezigen voor een ogenblik tot een ontroerend besef van hun liefde; voor hun geliefde, voor elkaar, voor hun huisdier, voor het leven in die nietsige vergeten uithoek van de wereld.
Harry Dean Stanton schittert als Lucky.
Lucky wordt gespeeld door de vorig jaar op 91-jarige leeftijd overleden acteur Henry Dean Stanton. Deze verwierf bekendheid in de cultfilm ‘Paris, Texas’ uit 1984. Daar komt hij in de openingsbeelden lijdend aan geheugenverlies en verlies van zijn geliefden uit de woestijn gelopen, niet-wetende wie hij is.
In de voorlaatste scène van ‘Lucky’ zien we hem, zelfbewust, verzoend met het Niets en het leven, de woestijn inlopen waar zijn huis is.
De onverwachte, hilarische en vertederende laatste scène van de film zou religieus als een ‘amen’ op het vertoonde kunnen geduid worden. Een briljante vondst en op zichzelf al een reden de film te gaan zien.
