ndanks het krimpende aantal religieuzen ontstaan er ook nieuwe projecten en initiatieven. Daarover ging de conferentie 'Met nieuwe ogen en een nieuw hart’, op 15 december in Leuven.
De bijeenkomst voor zo’n 200 Belgen en Nederlanders was een vervolg op de verrassende en succesvolle conferentie ‘Habijt uit de kast’ van vorig jaar. Ook deze bijeenkomst was georganiseerd door de theologische faculteit Leuven, met steun van de dominicanen.
De komst van jonge religieuzen – in bescheiden aantallen, maar onmiskenbaar – roept nieuwe vragen op. Want veel van het werk van de oudere generaties is overgedragen aan anderen en geprofessionaliseerd. Toch ontstaan er nieuwe initiatieven.
Didier Croonenberghs (1978) is dominicaan, studentenpastor en prior van het klooster in Luik. Hij vertelde over de radicale keuzes die zijn medebroeders hebben gemaakt om hun comfortzone te verlaten.
‘Vastzitten aan een mooie en goedlopende omgeving kan leiden tot verstarring’, zei hij. ‘Dominicanen zijn geroepen om in beweging te blijven, het contact met “de wereld” aan te gaan.’
Didier Croonenberghs o.p.
De dominicanenkloosters in Froimond en Rixensart zijn verlaten, de broeders hebben zich nu gevestigd op het terrein van de universiteit Louvain-la-Neuve. (Gelegen onder Brussel en Leuven).
‘Broeders zijn betrokken geraakt bij een groot aantal vormen van pastoraat. In al deze vormen gaat het ten eerste om de manier van zijn, om hoe de broeders onderling met elkaar omgaan. Evangelisch leven heeft met vreugde te maken en met ontmoeting.’
De dominicanen in Leuven hebben bij hun klooster een café geopend, een Ierse pub, getiteld Blackfriars (een Engelse term voor dominicanen).
In het café gaat het om de open ontmoeting, het gesprek en de tijd met elkaar nemen. Zoals ook de waard en Dominicus samen tot nieuwe inzichten kwamen. Het café wil een vrije ruimte zijn op ‘de dorpel’. Ook de broeders in Parijs en Lyon hebben in de laatste jaren een soortgelijk café geopend.
De dominicanen blijven in verandering. In Luik richt men zich vooral op de media. Met een eigen professionele studio in huis richten zij zich op Franstalige katholieke radio en televisie.
Maaike de Haardt
Maaike de Haardt, hoogleraar religie en gender (in Nijmegen) had een heel ander verhaal. Zij keek naar de ontwikkeling van het Annahuis in Breda: ontstaan in de jaren ’70 in de pastorie van capucijnen en gesteund door een parochie werd het een eigenstandig en zelfstandig project.
De vraag waar zij bij stilstond is: hoe lang kun je nog spreken over een katholiek of christelijk project? Hoe lang blijft de christelijke inspiratie van waaruit dit project is ontstaan relevant voor de praktijk van vandaag?
Een andere boeiende bijdrage kwam van de Vlaamse dominicaan Emilio Platti, islamoloog. Hij vertelde hoe hij dankzij het lef van zijn overste in 1972 – ten tijde van de Jom Kipoer oorlog – naar Cairo werd gestuurd.
Juist het klimaat van werken, studeren, leven en bidden in het klooster in Cairo, waar het dominicaanse kenniscentrum IDEO is gevestigd, hielpen hem zich te verdiepen in de islam.
Zr Lieve Dirken is van het Convent van Bethlehem, dat haar wortels heeft in de 15e eeuw in Oisterwijk. De congregatie heeft een onderwijs- en een verpleegachtergrond. Het charisma heeft te maken met menswording.
In de loop der jaren is er een beweging rond de congregatie ontstaan. Een groot aantal leken engageren zich met ‘de beweging van menswording’ en de zusters zijn op latere leeftijd aan een tweede roeping begonnen door een open huis voor jongeren te bemensen in Mechelen. Jongeren kunnen er kennismaken met een van gebed, stilte en dienstbaarheid.
De laatste spreker was Rob Hoogenboom, provinciaal overste van de franciscanen in Nederland. Hij vertelde hoe de franciscanen keuzes hebben gemaakt: er is ingezet op het jongerenwerk in Megen en het vormingswerk in Alverna, Amsterdam.
Er is binnen Europa meer samenwerking en de nieuwe Nederlandse broeders gaan naar Ierland voor een noviciaat. In Den Bosch hebben de franciscanen het klooster van de capucijnen gekocht. Het is de bedoeling dat daar in 2018 een nieuwe Franciscaanse communiteit gaat wonen.
Mogelijk komen daar ook clarissen en franciscaanse leken wonen.
*
Klik hier voor de uitgave ‘Met nieuwe ogen en een nieuw hart. Religieuze dienstbaarheid in beweging‘.
Verslag met dank aan Holkje van der Veer o.p.
