p 14 september opende het Dominicanenklooster Zwolle het seizoen met een experiment: een aantal predikers sprak uit waar ze woedend over zijn – en waar ze hartgrondig voor zijn. Het klooster maakte er een digitaal boekje van.
Met deze avond wilde het klooster zowel de samenleving als de kerk dienen. Onze seculiere cultuur waardeert kritisch nadenken, maar wantrouwt engagement of vindt het naïef, zei Arjan Broers, presentator en lid van het programmateam van het klooster. ‘We leven in een tijd van veel nee en weinig ja. Kunnen we het nog hebben over waar we voor zijn?’
In de kerk wordt het goede uitgebreid benoemd en gevierd, maar wordt soms ook te veel met de mantel der liefde bedekt. ‘Zeggen waar je moeite mee hebt, zonder elkaar los te laten. Daar kunnen wij nog wel wat beter in worden.’
Het ja en het nee van de aanwezige predikers maakte als het ware het begrip contrastervaring van Edward Schillebeeckx voelbaar. Met dat begrip maakte de befaamde theoloog duidelijk dat je, als je verontwaardigd bent, in een waarde bent geraakt. ‘Je nee onthult een ja.’
‘Wij wilden vloeken in onze kerk, omdat wij een ruimte willen zijn om met elkaar te delen waar we voor en tegen zijn, zonder elkaar te verketteren; als kinderen van dezelfde God’, aldus Arjan Broers.
Met bijdragen van Joy van der Werf, Holkje van der Veer, Jan Groot, Jan Laan, Jozef Essing, Erik Borgman. In het koor van de kerk luisterden zo’n zestig mensen naar hun teksten en naar indrukwekkende interpretaties ervan op het orgel door Berry van Berkum, een van de nieuwe organisten van de Zwolse kerk.
Het digitale boekje met de teksten is hier te lezen: Vloeken in de kerk
De jonge striptekenares Melanie Kranenburg was in de kerk, ze voerde onlangs gesprekken met dominicanen en maakte deze verbeelding als dankjewel aan de broeders. Gelijkenis met bestaande personen is niet toevallig.
Joy van der Werf:
‘De grond voor Zen, stilte, meditatie is juist het loslaten van het eindproduct. Kloosters zijn plaatsen waar je op adem kùnt komen, als bewoners dat voorleven.
Weg, met het geven van garanties waar die niet te geven zijn! Heidendom!’
Jozef Essing:
‘Wat sneuvelt is een gezamenlijk gewetensonderzoek van alle religies: hoe kan “houvast vinden in God” doorslaan naar fanatisme en verworden tot onverdraagzaamheid, ja moorddadig geweld? (…) Gadverdamme, waarom die angst voor de waarheid?’
Holkje van der Veer:
‘We rekenen ons kapot. Dat vind ik godslasterlijk!’
Jan Laan:
‘Nu, als oude man, is het met vloeken gedaan, want vloeken kost energie. Wel bid ik dat ik steeds weer beroerd en ontroerd wordt, dat ik betrokken blijf.’
Jan Groot
‘Van psychisch zieke mensen heb ik – bijvoorbeeld – anders leren bidden: meer rechttoe rechtaan, meer uit de diepte van het naakte bestaan.’
Erik Borgman:
‘Als ik tegenwoordig een student zeg dat zijn werk niet goed is, beginnen ze te huilen. De jongens ook! Wij zijn blijkbaar zo onzeker geworden dat als iemand tegen ons zegt: dat doe je niet goed, dat we dan denken: o, zie je wel, ik kan ook niks.’
Lees Vloeken in de kerk
Om een idee te krijgen van het orgelspel van Berry van Berkum kunt u dit beluisteren. Deze compositie is van Jan Welmers, juist dezer dagen wordt in Utrecht een orgelfestival gehouden vanwege zijn 80e verjaardag. Zie www.welmersfestival.nl
