o’n 80 km boven Edinburgh, aan de kust in Schotland, ligt St Andrews. Lekendominicaan Dorry de Beijer bezocht er een dominicaanse ruïne met een bijzonder verhaal.
Dorry de Beijer o.p.
Eind mei waren Leo Oosterveen en ik een week in Edinburgh. Van te voren hadden we bedacht om op zondagochtend naar de kapel te gaan van onze broeders aldaar, die de zorg hebben voor het universiteitspastoraat. Maar het liep anders. We bezochten die dag wel een dominicaanse kapel, maar een in St. Andrews, en bovendien sinds 1547 een ruïne.
St Andrews was in die tijd het religieuze en culturele centrum van Schotland. In 1410 kwam daar de eerste Schotse universiteit. De aartsbisschop resideerde in St. Andrews Castle.
Duizenden pelgrims bezochten jaarlijks de kathedraal, schitterend gelegen aan de Noordzee, voor de relikwieën van de heilige Andreas. Zijn kruis vind je terug in de Schotse vlag!
Wanneer de dominicanen naar St Andrews zijn gekomen is onduidelijk. Een document uit 1464 noemt voor het eerst een provinciaal, het stichtingsjaar van het klooster is 1516. Waarschijnlijk was een klein groepje er al eerder, om les te geven aan de universiteit.
Al snel lag dit klooster in de frontlinie van de strijd tussen rooms-katholieken en hervormers, èn tussen Schotten en Engelsen. Het ging er gewelddadig aan toe, lezen we op het infobord bij de kapelruïne. Prior en inquisiteur Alexander Campbell ondervroeg de hervormer Patrick Hamilton, voordat deze op de brandstapel stierf in 1528.
Het verhaal gaat dat Campbell daarna gek werd en zijn geest nog steeds door de ruïne waart….In 1546 werd aartsbisschop David Beaton in zijn kasteel vermoord door protestanten, vanwege de moord op een andere hervormer, George Wishart.
Of speelde ook mee dat de aartsbisschop samen met zijn maîtresse, Marion Ogilvy, acht kinderen had…? Hij kreeg een graf in het klooster, reden voor de protestanten om het deels te vernielen. De dominicanen bleven er echter wonen.
Tot juni 1559. Toen sloeg in Schotland de vlam in de pan door de terugkeer van John Knox, de leider van de Reformation, uit Calvijns Génève.
In St Andrews werden kathedraal en parochiekerk leeggeroofd en alle kloosterlingen verjaagd. Ook de Blackfriars die al vanaf 1230 in Edinburgh zaten. In St. Andrews keerde de Orde niet meer terug, alleen de kapelruïne overleefde als varkensstal.
In 1910 zetten zusters van de H. Catharina van Siëna voet aan Schotse wal, de broeders kwamen in 1931 naar Edinburgh terug. Waar ze vijf jaar geleden een nieuwe kapel in de achtertuin van hun stadsklooster bouwden. We moeten dus nog eens terug!
Zie: www.scotland.op.org.
Dorry de Beijer
*
Meer dominicaanse sporen van her en der vindt u hier. Ook sporen ontdekt? Mail de redactie!