Meister Eckhart preekte voor zusters die niet gestudeerd hadden en voor leken in Keulen. Zijn ideeën moeten ook eenvoudiger te schetsen zijn.

Ik wil de voornaamste thema’s in het geloven van Meister Eckhart o.p. langs de volgende lijnen beschrijven:

1. Apofatisch;
2. Leegte;
3. Loslaten en overgave;
4. Panentheïsme;
5. Godsgeboorte in de ziel

1. Apofatisch

Apofatisch betekent letterlijk: ‘Neen zeggen’; ‘ontkennen’.

Heel vaak kwamen gelovigen in allerlei godsdiensten tot het besef, dat het Mysterie, dat in onze cultuur ‘God’ genoemd wordt, niet in woorden of gedachtenconstructies te vatten is; wij kunnen dit alles en allen Overstijgende niet in onze woorden begrijpen, omdat al onze begrippen uit ónze manier van kennen stammen.

Wij kennen de werkelijkheid via begrippen: dit is niet dat en dat is niet dit. Water is geen berg, een boom is geen mens, een hond is geen olifant. Wij objectiveren de werkelijkheid in ons kennen: maken haar dus tot object, tot slechts dit, of slechts dat.

Wij verdelen en scheiden om te begrijpen en plaatsen onszelf tegenover de werkelijkheid, alsof wij er geen onlosmakelijk onderdeel van zijn. Wij moeten immers ‘objectief’zijn. Dan plakken wij onze begrippen als etiketten op delen van de werkelijkheid, maken het zo tot de onze, maar vergeten, dat de werkelijkheid ook een eenheid en een eigen bestaan heeft, los van ons en ons kennen.

Degene, die wij ‘God’ noemen kan niet in deze manier van kennen passen, omdat het Mysterie dan beperkt en vermenselijkt zou zijn, verpakt in onze verdelende begrippen.

Wij kunnen niet zeggen: ‘Je hebt een appeltaart, een boom, een rivier en daarnaast heb je ook God’.

Lees hier het hele artikel als pdf: Meister Eckhart: de voornaamste thema’s van zijn geloven

Leo de Jong o.p. Foto Arjan Broers