an Pasen tot Pinksteren fietst lekendominicaan Theo Ruiter naar Santiago. Het is een persoonlijke rite de passage om zijn oud-worden te vieren, op een eeuwenoude manier die ook dominicanen kennen: zwervend leren in relatie met God en met elkaar te zijn.
door Theo Ruiter o.p.
De fiets is mijn favoriete vervoermiddel. Voor werk, sport, boodschappen en vakantie stap ik graag op de fiets. Tijdens vakanties maakte ik met onze zonen meerdere lange fietstochten. Fietsen is sportief en het bevordert de onderlinge sfeer.
Wekelijks fiets ik met de toerclub Pijnacker. Onderweg spreken we over tochten die je gedaan moet hebben: rondje IJsselmeer, de Ronde van Vlaanderen en de Alpe d’Huez: zes keer achter elkaar.
Tweede Paasdag start ik aan de tocht naar Santiago de Compostela. Een tocht die ik maak voor de sport, de rijke Europese cultuur en voor mezelf als religieus mens. Ik fiets solo.
Het is een tocht voor het plezier, voor de uitdaging en voor het gevoel van binnenuit dat ik als pelgrim de oude weg van duizenden monniken, boetedoeners en godzoekers wil gaan als een van hen.
Zes weken ben ik een pelgrim. Die term komt van het Latijnse peregrinus, dat betekent: ’vreemdeling’. Van Pasen tot Pinksteren mag ik een vreemdeling met religieuze bedoelingen zijn.
Zes jaar geleden was ik vreemdeling in mijn eigen lijf. Na een hartinfarct ontwaakte ik met Pasen uit een coma van acht dagen. Lijf en geest waren vreemden in mijn persoon. In dit ontwaken wist ik God nabij. Niet de angst voor de dood beheerste mijn geest, maar de vreugde van de genade van het leven vulde mijn persoon.
Ik ben hersteld en Tweede Paasdag start de tocht door de haarvaten van Europa.
Religie en rondtrekken door de velden gaan goed samen. Alle culturen kennen heilige pelgrimswegen die gelovigen intensief begaan. In Europa waren het door de eeuwen heen de monniken en de bedevaartgangers naar de heilige plaatsen, die de pelgrimswegen betekenis gaven.
Religie vraagt van de mens om in beweging te zijn: geestelijk en lichamelijk. Onze aartsvaders in het geloof waren rondtrekkende Arameeërs. Zwervend leerden Abraham, Isaak en Jakob de relatie met God te onderhouden.
Pelgrims op de routes door Europa brengen deze vraag aan de religieuze mens om te bewegen en niet te verstarren in praktijk.
In de traditie waarin ik sta trekken predikers rond. Dominicanen hechten zich niet aan een plaats. De dominicaan kiest er voor om vreemdeling te zijn op de plaats waar hij leeft en predikt. Deze levenskeuze scherpt de dominicaan in zijn compassie met de medemens en in zijn relatie tot God.
De pelgrimsroute naar Santiago de Compostela is een Middeleeuwse route door de ziel van Europa. Duizenden pelgrims liepen de route naar Cabo Finisterre, het ‘einde van de wereld’.
Finisterre
Onder deze rots aan de kust in Noord-Spanje hield de aarde op en begon de onmetelijke oceaan. De pelgrim gooide zijn vieze kleren in de oceaan, dook in het water en trok met schone kleren naar de kathedraal.
Als bewijs van de overgang van de oude naar de nieuwe mens, nam de pelgrim een schelp van het strand mee naar Santiago de Compostela. In de kathedraal, tijdens pelgrimsmis, werd hij als nieuw mens ontvangen bij God.
Binnenkort ontvang ik mijn eerste AOW. Vanaf juni 2017 ben ik in Nederland officieel ‘oud’.
De overgang naar deze maatschappelijke en emotionele status kent geen ritueel. De voorgaande wijzigingen in mijn leven: doop, huwelijk, diploma’s, het eerste huis, de geboortes van de kinderen, professie en het sterven van geliefden – werden uitvoerig gevierd en gedeeld.
Het gegeven van het oud worden mist een moment van vieren en delen. In deze tocht naar Santiago schenk ik mij een ‘rite de passage’. Het ritueel is solo en ik deel het met duizenden pelgrims.
Theo Ruiter (foto Ramon Mangold)
*
Eerder verscheen: Niets kunnen, toch verkondiger zijn
Meer weten over de lekendominicanen?
