NB: De buste op deze pagina staat in het gebouw van KRO-NCRV aan de ’s Gravelandseweg in Hilversum.

Lambert Perquin was deel van een generatie paters met het zelfvertrouwen van de sterk opkomende katholieke zuil in Nederland. Ze zagen zichzelf als ‘mannen van de tijd’ en streefden ernaar ‘met mannelijken moed en stuggen volharding (…) over den tijdgeest (…) [te] heerschen’. Dat betekende vooral: de kerk verdedigen tegen liberalisme, socialisme, marxisme en na de Eerste Wereldoorlog ook kapitalisme en individualisme.

Lambert Perquin werd geboren in 1865, trad in 1884 in en werd in 1891 tot priester gewijd. Hij werkte als pastor in Schiedam (acht jaar) en Rotterdam (20 jaar). In 1919 werd hij benoemd tot pastoor van de St. Dominicus-parochie in de Spuistraat te Amsterdam.

In het gebouw van KRO-NCRV in Hilversum is dit mediaplein aangelegd, in een van de spreekkamers staat een buste van Perquin.

Perquin was spits. In 1921 organiseerden de franciscanen een bedevaart naar Bologna vanwege het zevende eeuwfeest van de dood van Dominicus. Perquin zette onmiddellijk de tegenaanval in. De dominicaanse bedevaart was duurder, bedoeld voor hoger opgeleide katholieken, stond onder geleerde begeleiding en ging ook naar Rome. ‘Perquin deed er alles aan om ervoor te zorgen dat “onze bedevaart gedistingueerder en voornamer lykt” dan die van de franciscanen’, schrijft Marit Monteiro in Gods Predikers.

Hij was al zestig jaar oud toen hij kennismaakte met het nieuwe medium radio. Hij zag de mogelijkheden ervan en legde in 1925 de basis voor de Katholieke Radio Omroep.

Overigens had Perquin in 1920 het advertentieblad De Bazuin al omgevormd tot een degelijk tijdschrift voor geloof en theologie. Het blad is de voorloper van het huidige opiniemagazine Volzin, dat tot half 2020 door een dominicaan geleid wordt, Jan van Hooydonk, die lid is van de dominicaanse lekengemeenschap.

Perquin wilde datzelfde voor de Katholieke Radio Omroep: het kon een groter publiek dan ooit mogelijk was bereiken met geloofsverdediging, verkondiging en een gefundeerde theologische meningsvorming. Hij had er geen moeite mee om te stellen dat Nederland niet overspoeld moest worden door dominees met hun verkeerde leer.

Als een echte ‘roomse sjouwer’ regelde Perquin zendtijd en financiële middelen die voor uitzending nodig waren. Hij was geen gemakkelijk man: gedreven, zijn zaken liefst zelf regelend, kort van stof en vaak ongeduldig. Perquin kon anderen opjagen en druk opbouwen.

Terwijl de onderhandelingen over de inrichting en de financiering van het toekomstige omroepbestel nog in volle gang waren, ging Perquin op 4 oktober 1925, Rozenkranszondag, de ether in met de eerste uitzending: vanuit de Dominicuskerk in Amsterdam werd de anderhalf uur durende hoogmis uitgezonden. Perquin zelf preekte over Maria.

Lambert Perquin o.p.

Zes weken later, op 24 november, vond de eerste officiële uitzending plaats met een orkest, een toespraak van Perquin als voorzitter van de KRO, gevolgd door het Veni Creator Spiritus. ‘Een gebed door de lucht’ noemde de Nijmeegse hoogleraar Gerard Brom het. Deze formule – een spreekbeurt van veertig minuten, omlijst met klassieke muziek en godsdienstig gezang – zou niet lang daarna verder worden uitgebreid met liturgische programmaonderdelen, zoals de uitzending van een mis of een morgenwijding.

Thuisbasis van de KRO was het patronaatsgebouw van de Dominicusparochie aan de Amsterdamse Herengracht. Administratie en studio werden daar ondergebracht, van elkaar gescheiden door zware gordijnen als de uitzending begon. Niettemin was soms in de uitzending te horen hoe de kolenkachel werd bijgevuld of dat de poes van de conciërge miauwde.

Veel van deze informatie is ontleend aan Gods Predikers van Marit Monteiro, een monumentale ‘collectieve biografie’ van de Nederlandse dominicanen tussen 1795 en 2000.

Perquins KRO wilde een mix van apostolaat, amusement en cultuur brengen. Voor hem was de radio een gave Gods, een vingerwijzing voor nieuwe vormen van prediking. In 1927 werd hij door zijn medebroeders vrijgesteld voor het radiowerk

De eerste voorzitter van de KRO was een uitstekend, zij het autocratisch voorzitter, met kennis van zaken en een wijdvertakt sociaal netwerk. Hij liet niet veel mensen meepraten: het meeste werd besloten door hemzelf, zijn bedrijfsleider P. Speet en zijn medebroeder Jan Dito (1904-1977).

Jan Dito volgde Lambert Perquin op toen hij na een korte ziekte op 4 augustus 1938 overleed. Tot 1961 zou de KRO dominicanen als voorzitters hebben en werd de omroep door de Orde gezien als een voornaam ‘dominicaans project’.

*

Klik hier voor de radiominiaturen die we de laatste jaren maken.

Klik hier voor meer portretten van kopstukken uit acht eeuwen dominicaanse geschiedenis.

Klik hier voor informatie over de zomerse samenwerking met de KRO-NCRV in het jubileumjaar 2016.

Klik hier om Zin in Zomer terug te luisteren.