God, geef ons denken moed.’
'De triomf van Sint Thomas van Aquino’, zo heet het enorme schilderij dat al sinds 1938 in de Zwolse Dominicanenkerk hangt. Thomas is er het stralende middelpunt van een enorme menigte, en veel mensen hebben een boek in handen.
Natuurlijk, want Middeleeuwer Thomas was een groot geleerde die in zijn korte leven (hij werd maar 49 jaar) een flinke stapel boeken, schreef die voor velen grote betekenis hebben gehad.
Het schilderij &Triomf van Thomas van Aquino’ in de Zwolse Dominicanenkerk.
Dat hij zo beroemd zou worden, daar zag het eerst niet naar uit. Hij lag de eerste jaren na zijn dood flink onder vuur van de officiële kerk: 'te modern’, 'niet orthodox genoeg’. Later sloeg dat om en werd hij eeuwenlang een boegbeeld, een triomfator zelfs, als een overwinnaar de hemel in geprezen.
Ik wil op zijn feestdag proberen te zeggen wat ik zelf van Sint Thomas heb geleerd en wat wij, denk ik, nog altijd van hem kunnen leren.
Het eerste is dit: geloven doe je met je hoofd en met je hart. Oók met je hoofd! Je hoeft in de kerk je verstand niet thuis te laten, kritische vragen moeten gesteld kunnen worden. 'Vragen stellen’ typeert Thomas’ werkwijze. Zijn grote boek, de 'Summa Theologiae’ is gebouwd op quaestiones, vragen.
Hij wil mensen aan het denken zetten: wees kritisch, bekijk de dingen van verschillende kanten, zoek met een open blik naar wat waar en goed is, met hoofd en hart. Vandaar dat een Thomaslied dat we zingen bidt: 'God, geef ons denken moed’.
En het tweede: Thomas leert ons zoeken naar het grote geheim dat we God noemen. Dat is mij persoonlijk altijd dierbaar geweest: een levenslang verlangen naar het grote geheim van ons bestaan op aarde, naar God, die ons draagt en ons op zijn beurt zóekt.
Jan Groot
*
28 januari was de feestdag van Thomas van Aquino, een van de grote geesten die de Orde heeft voortgebracht. Jan Groot vertelde in de Dominicanenkerk in Zwolle, die de naam van Thomas draagt, wat hij van hem leerde. De hele tekst staat hier.
