Voor zijn Engelse medebroeders schreef Richard Steenvoorde er een stukje over, dat vandaag verschijnt op de Engelse preeksite Godzdogz.

Afbeelding: De martelaren van Gorkum door Cesare Fracassini. Jan van Keulen is te herkennen door zijn wit-zwarte habijt. 

Het verhaal van de heilige Johannes van Keulen o.p. (+1572) bewijst dat je heilig kunt worden door het juiste te doen op het juiste moment.

Johannes van Keulen was een 17e eeuwse dominicaan in wat nu Nederland is, in de buurt van de stad Gorinchem. Hij was parochiepriester.

In 1572 raakt Johannes verzeild in de onafhankelijkheidsoorlog van Spanje, die tegelijk ook een burgeroorlog was over godsdienst. Een bende calvinistische rebellen (geuzen) bezetten een stad vlakbij Rotterdam en voerde daar de meest strikte vorm van calvinisme in.

Van daaruit ondernamen ze strooptochten om de opstand van de protestantse prins Willem van Oranje te ondersteunen (niet te verwarren met de latere Engelse koning).

De geuzen namen Gorkum (nu Gorinchem) in en namen alle franciscanen gevangen en een aantal seculiere priesters. Ze zouden vrijgelaten worden als ze trouw zouden beloven aan het nieuwe calvinistische geloof. Johannes hoorde dit en ging in vermomming naar de gevangenen om hen de communie te brengen. Hij werd echter verraden en werd bij de gevangenen gezet.

Kort daarna werd de groep ingescheept voor het centrum van een calvinistische streek: Den Briel (Brielle). Bij aankomst moesten ze in processie rond de galgen bij de haven lopen.

‘Zing’, riepen de mensen pesterig, ‘zing iets over Maria’. Een jonge broeder vond de moed te zingen, de anderen sloten zich aan. De toeschouwers waren geraakt door de waardigheid die deze mannen bewaarden.

Er waren tranen en een diepe stilte kwam over de mensen, toen het zingen stopte. De geuzen brachten hen snel naar een andere opstelling van galgen, in het centrum van het stadje, en dwongen hen te zingen. Ze zongen het Te Deum.

Een nepproces volgde, een late interventie van de Prins van Oranje mocht niet baten. De mannen werden verhangen in een oude stal, deel van de ruïne van een klooster.

Hoe moet onze broeder Jan zich hebben gevoeld? We weten het niet. Er zijn geen woorden van hem bewaard gebleven. Maar ik denk dat zijn leven voor ons een preek is. Hij ging erop uit om Christus te brengen naar mensen in nood. Hij deed mee aan hun lijden. Met een waardigheid die indruk maakte op hun beulen baden ze tot God en vonden ze moed dwars door hun diepste angsten heen.

Richard Steenvoorde o.p. is een Nederlandse dominicaan die momenteel in Oxford studeert.

Deze getuigenis van de martelaren van Gorkum, onder wie broeder Jan, laat ons zien wat het betekent om gezegend te zijn in tijden van rampspoed.

Er is een moment van keuze tussen hoe mensen ons behandelen en hoe we reageren. Jan koos ervoor om te reageren waar hij waarschijnlijk al vaak over gepreekt had: door te getuigen dat kwaad niet het laatste woord heeft. Dat door Christus’ verlossende werk wij gezegend zijn.

*

Klik hier voor de Engelse site Godzdogz.