an Koningsdag tot Bevrijdingsdag beleeft Nederland zijn seculiere Goede Week, schrijft lekendominicaan Jan van Hooydonk in het redactioneel van de nieuwe Volzin. Maar &de nationale rituelen lopen het gevaar voeding te geven aan nationale arrogantie en opdeborstklopperij’.
&We vieren niet het feit dat Duitsland zich ontwikkeld heeft tot een vreedzame en democratische samenleving.’
Christenen spreken over de week voor Pasen als Stille of Goede Week. Als Nederlanders kennen we een eigen seculiere variant daarvan. Het staatshoofd gaat gedurende deze week als opperpriester der natie zijn volk voor in rituelen die uitdrukking en bekrachtiging zijn van onze nationale identiteit. Koningsdag, de dodenherdenking op 4 mei, de bevrijdingsfestivals op 5 mei brengen massaal volk op de been. Dorpen en steden gaan in oranje gehuld, de nationale driekleur wappert alom en zo waar, wat op Goede Vrijdag niet lukt, lukt wel op 4 mei: gedurende twee minuten is Nederland gehuld in een plechtige stilte.
Oranje en de Tweede Wereldoorlog vormen de twee bindende elementen in de seculiere Goede Week. Met Oranje zit het vooralsnog wel snor, de Tweede Wereldoorlog vormt een moeilijker gegeven. Journalist Tom van Moll schrijft in Volzin: &Zeventig jaar na de bevrijding zijn er steeds minder mensen die hun persoonlijke herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog kunnen navertellen. Tegelijkertijd valt de geschiedenis van steeds meer nieuwe Nederlanders niet langer samen met het “nationale” verleden.’
Rituelen zeggen niet alleen wie er bij een groep hoort, ze zeggen ook wie daar niet bij horen. De nationale rituelen lopen het gevaar voeding te geven aan nationale arrogantie en opdeborstklopperij. We vieren de overwinning op nazi-Duitsland – terecht natuurlijk – maar we vieren niet het feit dat Duitsland zich in de zeventig jaren die achter ons liggen, ontwikkeld heeft tot een vreedzame en democratische samenleving.
We vieren Nederland, maar niet de Europese Unie, het belangrijkste vredesproject van onze naoorlogse geschiedenis. We herdenken de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog, onze joodse landgenoten op de eerste plaats – wederom: zeer terecht – maar sluiten de ogen voor de slachtoffers die Nederland meteen na de Tweede Wereldoorlog maakte in de koloniale oorlog tegen de republiek Indonesië.
door Jan van Hooydonk
We vieren uitbundig de overwinning van de democratie op de dictatuur, maar zwijgen over de schande dat tijdens de laatste verkiezingen slechts de helft van de kiezers gebruik maakte van zijn democratische rechten.
Hoe het verder moet met de Dodenherdenking en Bevrijdingsdag, zo vraagt het Nationaal Comité 4 en 5 mei zich af. Het antwoord weet ik niet, maar 5 mei als Dag van de Democratie zou geen gek idee zijn. Waarbij Democratie dan ook staat voor Diversiteit. Want we zijn niet alleen oranje, rood-wit-en-blauw, maar vooral ook veelkleurig.
*
Dit is de ingekorte versie van deze tekst.
