et Dominicaans Studiecentrum DSTS heeft de goede gewoonte om naast een vaste staf ook tijdelijke onderzoekers in dienst te nemen. Op 1 februari begonnen drie wetenschappers, die een jaar meedoen op het project &meervoudige religieuze verbondenheid’: Taede Smedes, Matthias Kaljauw en Bart Mijland.
V.l.n.r. Matthias Kaljauw, Bart Mijland, Taede Smedes, directeur Manuela Kalsky, en mede-programmaleider André van der Braak
&Met liefde voor de zoektocht naar het ware en het goede’
Wat wil een atheïst bij het DSTS in een project over multiple religious belonging? Dat is een goede vraag! Er zijn drie ontwikkelingen in mijn leven die leidend zijn geweest in mijn wens bij te dragen aan het onderzoeksproject, die samenvallen met belangrijke vormende momenten in mijn leven.
Bart Mijland
Om te beginnen ben ik opgegroeid in een Brabants rooms-katholiek gezin. Hoewel mijn ouders zeker niet strenggelovig waren, vonden ze het belangrijk dat mijn broer, zus en ik de drie rituelen van doop, communie en vormsel doorliepen.
Als baby had ik nog weinig besef van de betekenis van dat water over mijn hoofd. Als aanstaand communicant liep ik weken zingend door het huis: &Twee juni doe ik mijn communie’, al had de opwinding waarschijnlijk meer te maken met de cadeautjes die bij het feest hoorden.
Tegen de tijd dat ik mijn vormsel zou gaan doen hoefde het voor mij al niet meer zo nodig. Mijn jaren in het kerkkoor en als misdienaar in een nonnenklooster hadden mijn geloof in God blijkbaar niet versterkt. Maar omdat het voor mijn moeder zo belangrijk was, heb ik toch mijn vormsel gedaan.
Op mijn twintigste verliet ik de kerk. Even neigde ik het pad van wat nu de New Atheists zijn. Fel tegen religie, als bron van alle kwaad. Maar door spirituele ervaringen bleef ik daar toch van weg. Dat er meer was tussen hemel en aarde was mij duidelijk.
Een tijd was ik zoekende naar wat ik professioneel en persoonlijk wilde in mijn leven. Een studie journalistiek? American Studies? Het werd Internationale Organisatie en Internationale Betrekkingen aan de Rijksuniversiteit Groningen. Politiek, recht en economie in de context van de wereld. Uiteindelijk bleek ook dat het niet te zijn voor me. Ik miste het menselijke aspect. Zo kwam ik terecht bij de Universiteit voor Humanistiek waar mens en maatschappij, zingeving en politiek bij elkaar komen.
Je zou verwachten dat ik aan een humanistische universiteit nog meer antireligieus zou worden, maar niets was minder waar. Ik werd juist milder ten aanzien van religies, of liever: religieuzen. Zeker na mijn deelname aan de International Summer School on Human Development and Human Rights in Jogjakarta, Indonesië, waar het begrip pluralisme centraal stond.
Vanaf dat moment voel ik me verbonden met mensen die zich, ondanks uiteenlopende visies en belangen, inzetten voor een wereld waarin we zoveel mogelijk ruimte geven aan elkaar. Juist waar we tegenover elkaar staan is het de kunst om tot gezamenlijke oplossingen te komen.
Interlevensbeschouwelijke samenwerking is daar onderdeel van. De vraag of er een god bestaat en welke eigenschappen zo’n god zou hebben, vind ik niet meer zo interessant. Ik geloof dat zo’n god niet bestaat en ik heb er ook geen behoefte aan (al zou het mooi zijn om ook uit overtuiging mee te zingen met de gospelmuziek waar ik zo van houd). Dat anderen in een god of goden geloven is voor mij nu meer een gegeven dan iets om te betwisten of te bevechten.
Ik studeerde af op het compositionisme begrip van Bruno Latour: een politiek model waarin de vraag naar het goede en het ware van de gezamenlijke wereld centraal staat.
Voor DSTS ga ik dan ook met liefde door op het gebied van de maatschappelijke zoektocht naar het ware en het goede. Praktisch en persoonlijk, door mensen in het hele land bijeen te brengen voor dialogen; en (onder)zoekend naar een gemeenschappelijke taal die ons helpt elkaar te vinden: of we nu religieus, multireligieus of atheïst zijn. Daarbij maak ik gebruik van de inzichten die Latour, Seyla Benhabib en andere pluralistische denkers. Over het onderzoek zult u af en toe wat lezen op NieuwWij.nl en in een artikel dat over een jaar gepubliceerd zal worden.
Zie ook:
Even voorstellen (1): Taede Smedes
Even voorstellen (3): Matthias Kaljauw
