014 was voor Dominicaans Nederland het jaar van Magister Schillebeeckx en van Meister Eckhart, van dominicanessen in Noord-Irak, van nieuwe broeders en nieuwe lekendominicanen, en van even rijpe als kwetsbare reflectie op ons leven en onze wereld.
Natuurlijk zijn de meeste dominicanessen en dominicanen oud en elk jaar zijn er lieve en bijzondere mensen te betreuren. Maar tegelijk zijn er in Nederland tekenen van dominicaanse vitaliteit, die lang niet meer waren verwacht. Dat heeft te maken met de aanwas bij de broeders en de groei van de lekendominicanen, maar ook met het zelfbewustzijn waarmee veel zusters en broeders doorgaan met hun werk, ieder op hun eigen plek. En dat levert veel mooie bijdragen op voor deze website.
Nieuwe scheuten
Stefan, na zijn inkleding, geflankeerd door Richard (links) en Matthijs.
Wat een feest was het, 21 september in Zwolle: de kleine professie (voor drie jaar) van Richard en Matthijs in Zwolle. Een week tevoren begon Stefan Mangnus aan zijn noviciaat in Cambridge (Engeland). Gesprekken met enkele anderen zijn gaande.
Het is meer dan twintig jaar geleden dat er broeders professie deden in ons land. In 2013 was Nederland nog de dominicaanse provincie met de hoogste gemiddelde leeftijd en een van de drie provincies in de wereld zonder aanwas.
In augustus kwamen er ook nieuwe zusters dominicanessen: drie Nashville zusters uit de VS vestigden zich in Sittard, een stad met een dominicaanse geschiedenis en bovendien opgedragen aan de heilige Rosa de Lima. We zullen nog wel horen van de zusters Amata, Theresa-Anne en Maris Stella, die al opmerkelijk veel Nederlands beheersen.
In oktober heetten de lekendominicanen zes nieuwe leden welkom, zij deden hun eerste professie na een initieel jaar. De gestage groei van de DLN is een zegen, maar ook een uitdaging: hoe vorm je een gemeenschap die over het hele land verspreid is, en waarvan de leden elkaar niet allemaal meer kennen? In november ging overigens de derde lekendominicaan het klooster in.
Teruglezen over de broeders:
'Een traditie die mijn geloof én verstand uitdaagt’ (Richard Steenvoorde)
'Rijk der hemelen is realiteit en idealiteit tegelijk’ (verslag professie)
Derde novice voor Nederlandse dominicanen
Inkleding 'novice Stefan’ in Cambridge
Over de lekendominicanen en de dominicanessen van Nashville:
Professie: 'Met hart, ziel en verstand verbonden’
Zes nieuwe lekendominicanen stellen zich voor (1)
Zes nieuwe lekendominicanen stellen zich voor (2)
Nashville zusters bij Rosaprocessie Sittard
Vermeldenswaard is tenslotte dat de dominicanessen van Neerbosch weliswaar geen nieuwe zusters hebben, maar wel nieuw leven mogelijk maakten, door samen met de fraters maristen in Nijmegen een huis in het leven te roepen waar jongens die het nodig hebben een tijdje tot rust kunnen komen: Huis om te zijn. Een zichtbaar voorbeeld van veel meer goede werken die door de verschillende congregaties en de broeders ondersteund worden, zonder er aandacht voor te vragen.
*
Eeuwfeesten, jubilea en Meesters
Omslag van de uitgave bij de tentoonstelling &Een gelukkige theoloog’.
2014 was het jaar waarin de Dominicanessen van Bethanië hun eeuwfeest vierden, op een bescheiden maar niettemin feestelijke manier. Dat ging dit jaar gepaard met het aangekondigde afscheid van het huis van de congregatie in Teteringen en met de overdracht van hun Italiaanse huis aan Nashville-zusters. De vernieuwde website van deze congregatie blijft als titel dragen: geloven in toekomst.
Zie Italiaans klooster Bethanië overgedragen en Bethanië sluit klooster in Teteringen.
Een jubileum vierde ook het Rotterdamse Leerhuis Spiritualiteit, waar al twintig jaar &mystiek op straatniveau’ wordt gebracht. Zie: Twintig jaar Leerhuis Spiritualiteit en het gefilmde Portret van Leo de Jong en het Leerhuis Spiritualiteit
Natuurlijk was 2014 het jaar waarin het honderdste geboortejaar van Edward Schillebeeckx werd gevierd: met de uitgave van de Collected Works, een film, symposia in Nijmegen en Amsterdam en diverse mooie bespiegelingen over de actualiteit van het werk van de in 2009 overleden Vlaams-Nederlandse theoloog, die de dominicaanse eretitel &magister’ mocht voeren, en dat blijkbaar nog steeds is.
Zie onder meer:
'Collected Works’ van Edward Schillebeeckx
Film over Edward Schillebeeckx online
Schillebeeckx’ paradoxale beeldenstorm
'Schillebeeckx was prediker, geen schrijver’
Het bekroonde boek van de Vlaamse provinciaal overste Marcel Braekers o.p.
Opmerkelijk veel aandacht was er dit jaar ook voor een dominicaan die al langer geleden leefde: Meister Eckhart (ca. 1260-1328). Dat had te maken met een nieuwe DSTS-uitgave over de Duitse mysticus, en natuurlijk met de liefde van dominicanen en lekendominicanen als Marcel Braekers, Leo Oosterveen, Leo de Jong en Dorry de Beijer voor zijn werk. De eerste schreef er een in zijn Vlaanderen onderscheiden nieuw boek over. Maar Eckhart spreekt een veel breder publiek aan, zo blijkt telkens weer.
Zie onder meer:
'Eckhart boeit boeddhisten, christenen en seculieren’
Wat heb je nu aan Meister Eckhart? (Leo Oosterveen)
Studiedag: Rumi ontmoet Meister Eckhart
Boeksignalement: Een weg van verstilling (Marcel Braekers)
*
Zusters in Irak
In de zomer van 2014 begon opeens de opmars van ISIS in Noord-Irak. Een deel van de onvoorstelbare verhalen over de menselijke wreedheid komt van zusters dominicanessen, van de Iraakse congregatie die naar Catharina van Siena is genoemd. Hun overste zuster Hannah stuurde regelmatig verslagen vanuit Koerdisch gebied, waar de zusters zoals veel geloofsgenoten heen zijn gevlucht. Vanuit de dominicaanse wereld is hulp op gang gekomen om de zusters en hun medevluchtelingen te helpen.
Sinds enkele weken is ook de Nederlandse religieuze Yosé Höhne-Sparborth in het gebied, op uitnodiging van de dominicaan Yusuf Mirkis, die aan het begin van 2014 aartsbisschop van Kirkuk werd. Ze schrijft indringende verslagen, waarvan er nu een op onze website staat, over de geestelijke en lichamelijke uitputting én de moed en levenskracht van de mensen die ze ontmoet.
Zie onder meer:
Nieuws uit Mosul en Qaraqosh
'Christenen zijn aan het verdwijnen uit Irak’
'Als zij hier kunnen leven, kan ik dat ook’
*
Over afscheid en herdenken
Ondanks de groene scheuten in Dominicaans Nederland gaat het krimpen en afsterven door. Zo sloten de broeder dit jaar hun huis aan de Kronenburgersingel in Nijmegen, en vertrokken de zusters dominicanessen van Voorschoten uit de stad Rotterdam, de geboorteplaats van de congregatie. De zusters onthulden in hun moederhuis een indrukwekkende plaquette met de namen van alle vrouwen die deel uitmaakten van de congregatie.
*
In alle kwetsbaarheid: diepte (helpen) zien
Het meest indrukwekkende aan het afgelopen jaar echter is wat mij betreft het feit dat zoveel zusters en broeders doorgaan, vaak in alle bescheidenheid en kwetsbaarheid. Dat geldt zowel de positie – er zijn haast geen professoren of andere &aanzienlijken’ meer in deze kring – als de leefomstandigheden.
Zr. Holkje van der Veer laat zich met haar handicap kennen: in lezingen, op televisie en in retraites in Huissen.
André Lascaris moest naar een kloosterverzorgingshuis, maar blijft schrijven: de blogs op zijn site meerdanikzelf.nl lijken nog aan scherpte te winnen.
Jan Nieuwenhuis vierde zijn 90-ste verjaardag met een machtige preek.
Henk Jongerius liet zich, net als Holkje van der Veer, kennen in de RKK-kloosterserie.
Leo de Jong schreef onder meer een prachtige reflectie op Stille Zaterdag.
En niet te vergeten bijdragen van Jozef Essing, Erik Borgman, Kees Brakkee, Theo Koster en de broeders in de interviewserie van Ben Vocking en Wil Vermeulen.
Zie onder meer:
In de herfst zie je de veelkleurigheid (André Lascaris)
Arme God. Zit te wachten tot ik stil word (Leo de Jong)
'Ik houd niet op. Ik duur, want ik ben’ (Jan Nieuwenhuis)
'Excellentie legt een continue druk’ (Theo Koster)
'In de kerk was vroeger alles een beetje feest’ (Kees Brakkee)
Kwetsbaarheid, dat raakt (Holkje van der Veer en Henk Jongerius)
Grote mensen zien het niet (Jozef Essing)
Wat Dominicus ontdekte (Erik Borgman)
*
door Arjan Broers, redacteur van deze site
Komend jaar werken we aan de voorbereiding van het achtste eeuwfeest van de Orde, in 2016. Ik wens u heil en zegen toe in het nieuwe jaar, in alle grootsheid en kwetsbaarheid die bij ons hoort, en dank u voor uw aandachtige lezing en uw betrokkenheid.
U kunt mij bereiken via info@dominicanen.nl en u kunt op de hoogte blijven via de digitale nieuwsbrief.
