p uitnodiging van bisschop en dominicaan Yusuf Mirkis is de Nederlandse zr. Yosé Höhne-Sparborth zeven weken in Kirkuk en Erbil, Iraaks Koerdistan. Ze leeft er samen met de gevluchte Iraakse dominicanessen en doet wat er nodig is.
zr. Yose Höhne-Sparborth (archiefbeeld)
Van 8 tot 12 december werkte ze bijvoorbeeld met de zusters aan een programma om mensen te helpen hun trauma’s te verwerken.
Na de opmars van ISIS zijn de dominicanessen gevlucht uit Mosul en andere plaatsen. Op deze website berichtten we daar al eerder over. Zr. Yosé is lid van de Zusters van Voorzienigheid en woonde in het dominicaanse Giordano Brunohuis in Utrecht, dat in 2007 werd gesloten. Ze is vooral actief in vredeswerk. Dit bericht is geschreven op basis van haar uitgebreide rondzendbrieven.
Yusuf Mirkis is een Iraakse dominicaan, die regelmatig in Nederland komt. Vorig jaar is hij gekozen tot aartsbisschop van Kirkuk en hulpbisschop van de patriarch van Babylon. Hij hoort bij de Chaldeeuws-katholieke kerk, &die hier eerder was dan de moslims, zoals Mirkis altijd benadrukt’, schrijft zr. Yosé.
De dominicanessen helpen onder meer bij het verdelen van hulpgoederen aan hun medevluchtelingen, zoals kleren voor de winter. De mensen vertonen een opmerkelijke veerkracht, bijvoorbeeld door van de klaslokalen, waarin hele families zijn ondergebracht, toch nog iets gezelligs te maken.
Behalve spontane hulp geeft Yosé Höhne-Sparborth meditatieles en ontspanningsoefeningen, soms ook in de kerk, als dat de enige beschikbare ruimte is. &Met zestig mensen van 3 tot 88 jaar in de kerk oefeningen doen… Waarom niet? Het zal God plezieren dat ook in Irak haar kinderen haar aanwezigheid kunnen genieten.’
De congregatie van de zusters dominicanessen van St. Catherina van Siena in Irak telt 143 zusters, van wie er 73 hebben moeten vluchten. Ze hebben nu nog tien huizen, twintig huizen hebben ze verlaten, waaronder drie weeshuizen, waarvan de kinderen onderdak hebben gevonden.
In Erbil merkt Yosé op hoe de gevluchte zusters in hun gebed &voortjakkeren, alsof ISIS hen nog op de hielen zit. Het gebed driemaal daags klinkt uitgeput, er is te weinig ruimte voor wat de mensen meedragen, waarin ze gevangen zijn’.
Na aankomst van de gevluchte zusters in Erbil werd het huis, waar bejaarde zusters woonden, omgeruild om de zusters te huisvesten. &Vervolgens stierven in twee weken tijd vijf van de bejaarde zusters. Niemand weet waardoor, althans, de ziekte heeft geen naam. Het heeft allen erg van streek gemaakt. Zuster Huda zei: “We staan weer bij het begin, we zijn alles kwijt wat we opbouwden. Of we ooit nog terug kunnen? Daar kunnen we niet meer van uit gaan. Die mooie grote wasmachine die we kregen van jouw zusters, hebben we van Mosul naar Karakosh weten mee te nemen. Maar verder niet. Nu wast IS er wellicht uniformen mee”.’
&Deze vrouwen hebben veel meegemaakt’, schrijft Yosé, &en anders dan de meeste vluchtelingen zijn ze meteen vol in actie om vluchtelingen te helpen. Het heet dat ze goed zijn opgevangen, dus ze kunnen wel voort. Maar de rafelranden van hun ziel zijn zichtbaar.’
&Deze zusters hebben hun leven gewijd aan de dienst aan de medemensen in nood. Maar ze zijn op. ISIS zit in hun lijven. Een zuster zei: “De overste van de dominicanen moedigde de zusters aan om te vergeven. Hij is te vroeg. Ik kan het niet, ik heb iets anders nodig!”’
Yosé geeft massages in de ziekenkamer en noteert: &Bij de vluchtelingen zag ik twee soorten mensen: strak gespannen, of krachteloos. Bij deze zusters, die van zichzelf door moeten, is dat anders. De rechterkant van het lichaam staat loeistrak, de linkerkant is krachteloos. Ze zijn van hun eigen kracht beroofd en ISIS jaagt hen voort: helpen, bidden, helpen en rennen, geen tijd om zelfs maar even aan jezelf te denken of naar je lichaam te luisteren. Ze zijn volkomen uit balans. Het is een godswonder dat er in deze gemeenschap nog geen oorlog is uitgebroken, onderling.’
Op de website oecumene.nl staat een volgend deel van het verhaal van Yosé Höhne-Sparborth: over de dood van een bejaarde Iraakse zuster en hoe de rouw ook ontspanning bracht, en gezamenlijkheid, en ruimte voor nieuw plezier. Lees hier verder.
