25 Augustus 2014

Schillebeeckx' paradoxale beeldenstorm

Ga naar overzicht

Deel op:

eze week vindt in Nijmegen een groot internationaal congres plaats rond Edward Schillebeeckx, vanwege zijn honderdste geboortejaar. Cultuurtheoloog Frank G. Bosman schreef een rijk profiel over &Gods beeldenstormer’, op de website katholiek.nl.

Fragment uit het artikel van Frank G. Bosman, Faculteit Katholieke Theologie in Tilburg.

Schillebeeckx hield van paradoxen. Voor wie niet in staat is de poëzie van deze paradoxen te smaken, zal zijn theologie altijd onbegrijpelijk en waanzinnig zijn. Schillebeeckx geloofde — in al zijn boeken — dat de oneindige God alleen in tegenstrijdigheden te verwoorden valt.

Hij interpreteerde het beeldverbod uit Exodus theologisch: elk woord dat God gevangen houdt in de beperktheid van dat woord — koning, heersers en zelfs God — moet versplinterd worden. God mag niet worden gevangen, noch in gesneden beelden noch in geleerde woorden. Het verleidde Harry Kuitert zijn katholieke collega ooit de 'Picasso van de theologie’ te noemen.

Die rol lag Schillebeeckx wellicht beter dan je op het eerste gezicht zou denken. In zijn Testament schrijft hij over de relatie tussen humor, geloof en theologie: 'Ik ben er vast van overtuigd dat zonder humor als “menselijke deugd” elke theoloog het gevaar loopt 'grootinquisiteur’ te worden. Wie niet eigen theologisch denken (…) niet op zijn betrekkelijke eigen waarde weet te schatten, wordt als het ware door de innerlijke drift van eigen theologiseren tot de rechter over andermans geloof: tot inquisiteur.

Een theoloog, die geen humor kent of die niet cultiveert, kan ook zichzelf en zijn theologie niet relativeren; dan springt hij uit de band. Ofwel zwelgt hij in “theologische hoogmoed”, ofwel wordt hij grootinquisiteur die “de andersdenkende” met vuur en zwaard zou willen vernietigen, al vergaat hem dit vandaag – gezien de “ongunst der tijden”– niet zo goed als weleer.’

Klik hier voor het volledige artikel van Frank G. Bosman op www.katholiek.nl

Eerder verscheen:
Herdenking en Schillebeeckx-tentoonstelling
Honderd jaar Schillebeeckx wordt gevierd