23 Oktober 2013

Dominicanessen in Europa: een kaleidoscoop

Ga naar overzicht

Deel op:

div>

Het vrouwelijke dominicaanse religieuze leven in Europa is volop in transformatie, vertelt zr. Sara Böhmer in het verslag van de generale raad van DSI, de samenwerkende dominicanessen wereldwijd. &We moeten beter nadenken over ons bestuur.’

Klik op de afbeelding om het hele verslag te downloaden (Engels).

Het lijvige verslag van de generale raad, die voor de zomervakantie werd gehouden, is nu klaar en te downloaden (in meerdere talen) via de site van &Dominican Sisters International’.

Wereldwijd zijn er 24.500 dominicanessen, verdeeld over 151 congregaties in 110 landen. Europa telt 7000 zusters in 81 congregaties, waarvan een kwart uit minder dan 25 zusters bestaat. Slechts zes procent van de zusters is jonger dan vijftig jaar, de helft van hen leeft in centraal- en Midden-Europa.

Zr. Sara Böhmer OP is de overste van de dominicanessen van Bethanië in Nederland, Duitsland en Letland. Ze was de afgelopen jaren tevens coördinator van de Europese afdeling van DSI. Ze heeft haar taak inmiddels overgedragen aan de Noorse zuster Else-Brit Nilsen.

In haar verslag noemt zr. Sara de dominicaanse zusters in Europa &een kaleidosoop, geen mozaïek, want een kaleidoscoop is altijd in beweging’. Kenmerkend noemt zij de enorme diversiteit in talen, culturen en tradities, en daarnaast vooral de manier waarop men omgaat met de vergrijzing en de voorzichtige opkomst van een een kleinere jongere generatie.

Als de belangrijkste uitdagingen ziet zij:
– hoe zorgen we voor een goed laatste deel van het leven van de oudste zusters?
– hoe zorgen we voor leiderschap in kleine en oude congregaties?
– wat doen we met de instellingen die de zusters hebben opgericht?
– hoe zorgen we voor de vorming en een toekomst voor de jongere generatie?

Sara Böhmer tijdens de generale raad van DSI.

Zr. Sara signaleert dat de antwoorden op deze vragen heel verschillend kunnen zijn, afhankelijk van de grootte en de vitaliteit van de congregaties. Grofweg kiezen zusters voor drie wegen: zelf problemen oplossen, samenwerken met anderen of leken bij het bestuur en beheer van de congregatie betrekken.

Met name in Nederland, maar ook in Spanje en België kiezen congregaties er vaak voor &waardig te sterven’, zoals zr. Sara het noemt. De zusters zorgen ervoor dat er goede verzorging is, bijvoorbeeld in Neerbosch (Nijmegen) en Voorschoten, waarbij ook ruimte wordt geboden aan andere religieuzen of religieus geïnspireerde leken.
Meer internationaal georiënteerde congregaties in andere Europese landen kiezen er vaak voor om jongere zusters uit andere delen van de wereld een tijdlang in Europa te laten werken in de zorg voor hun oudste medezusters.
Volgens zr. Sara wordt er te weinig gesproken over het zeker stellen van het bestuur in de hele kleine en oude congregaties, &met name in Nederland, waar bijna alle zusters oud zijn’. Soms worden leken bij het bestuur betrokken.

Een ander lastig vraagstuk is de toekomst van de instituten die de zusters ooit oprichtten, zoals scholen en sociale instellingen. Dat is met name voor de jongere zusters moeilijk: dragen we het beheer over? Willen we invloed houden? Hoe regelen we dat? &Het gevaar is dat we de instituten alleen als een last zien, en niet als een kans voor onze missie’, schrijft zr. Sara. &De mensen die met ons samenwerken komen uit een seculiere omgeving en zelfs gedoopte medewerkers weten vaak maar weinig over hun geloof. Hoe kunnen we daarin op een nieuwe manier aanwezig zijn?’

Wat de jongere generatie betreft geeft zr. Sara aan dat die er is – niet groot in aantal, maar &aanwezig en actief’. Zr. Sara heeft zich ingezet voor ontmoetingen tussen de zusters jonger dan 45 en dat werd zeer gewaardeerd. Er zijn bemoedigende contacten gegroeid tussen dominicanessen in de verschillende taalzones. Het zou goed zijn als de nieuwe coördinator voor Europa een kleine raad van jonge zusters om zich heen krijgt, oppert zr. Sara.

De toekomst van dominicanessen in Europa is ongewis. Er wordt niet gesproken over fusies (in de VS bijvoorbeeld verenigden acht congregaties zich in één grotere: de Dominican Sisters of Peace), &maar wie weet hoe de Europese kaleidoscoop er over enkele jaren uitziet?’

Klik hier voor de website van DSI (in meerdere talen)
Klik hier voor een overzicht over de dominicanessen in Nederland.