Dominicaan Vincent van Rooij (1929-2015) schreef er een uitgebreid artikel over, dat hier te downloaden is.

Vincent van Rooij z.g., oud-missionaris in Puorto Rico.

Vincent van Rooij: ‘Bijzonder opvallend in Vitoria’s analyse van de rechten van de Indianen is op de eerste plaats het concrete uitgangspunt ervan. In tegenstelling met de speculatieve, abstracte theologie van de middeleeuwen, ontwikkelt Vitoria een concreet, moreel antwoord op een specifiek en praktisch probleem, namelijk, de ontdekking van de nieuwe wereld en de primitieve, inheemse bevolking daar.

Op de tweede plaats maakt de ontdekking van het westen hem bewust van de onmetelijkheid van de wereld. Het brengt hem ertoe deze wereld en het mensdom te beschouwen als een universeel en niet alleen een Europees geheel.

Op de derde plaats onderzoekt hij in verband met de nieuwe wereld zowel de wereldse als de spirituele rechten van de Spanjaarden. Hij leidt daaruit een aantal concrete, praktische standpunten af en, vooral, zijn bijdrage aan de ontwikkeling van het volkenrecht [jus gentium]; wat opvallend nieuw is voor die tijd.

Standbeeld van Francisco voor het convent van de dominicanen in Salamanca.

Het hoofdbelang, ook nu nog, is dat zijn opvatting over de internationale verhoudingen zeer modern en ‘avant-gardistisch’ blijkt. Wanneer men zijn De Indis et de jure belli bestudeert, ervaart men duidelijk het contemporaine karakter van zijn gedachtegang.

De mensenrechten en de wetmatigheid van een militaire interventie zijn onderwerpen in dit geschrift, maar ook nog steeds belangrijke kwesties in onze tijd en in de contemporaine interpretatie ervan.

Het meest opvallende blijft dat de concrete, praktische oplossingen op deze onderwerpen sterk overeenkomen met het contemporaine, internationale systeem opgebouwd sinds 1945. In één woord: Vitoria trekt ons denken als een academische discipline over internationale zaken in twijfel – en dus de internationale verhoudingen. Hij brengt ons tot nadenken over de ambiguïteit van het contemporaine, internationale rechtssysteem.’

Klik hier om het hele artikel als pdf te downloaden: Fray Francisco de Vitoria