n de talkshow 'Beckmann’ van de Duitse zender ARD werd op 14 februari gedebatteerd over de Duitse paus en zijn beslissing terug te treden. Naast vier mannen deed zuster Jordana Schmidt mee, dominicanes van Bethanië. Jos Smeets o.p. vertaalde enkele uitspraken over de toekomst van de kerk.
Zr. Jordana Schmidt was directrice van een instelling voor probleemjongeren in de buurt van Mönchengladbach. Ze is in Duitsland bekend door haar vroegere medewerking aan de tv-rubriek Das Wort zum Sonntag. Nu werkt ze weer als zorgmoeder in een gezinsvervangende gemeenschap.
Democratische organisatie
Een van de deelnemers pleitte voor minder centralisme ('minder Rome’) in de Kerk. Dat men plaatselijk meer zeggingschap zou krijgen.
Jordana: 'Het mooie van mijn orde is haar democratische organisatie. En dat wens ik ook voor onze Kerk. Onze ambten zijn beperkt in de tijd.’
Beckmann: 'U bent dus nu niet langer de baas?’
Jordana: 'Inderdaad. Na twee legislatuurperiodes houdt het op en kan er een nieuwe wind waaien. Zoiets vind ik gezond. Ook voor de Kerk zou dat gezond zijn.’
Zorgmoeder
Beckmann: 'Hoe ziet uw dag eruit?’
Jordana: 'Ik leef als “zorgmoeder” dag en nacht in een woongemeenschap, samen met vijf kinderen in de leeftijd tussen twee en negen jaar. Ik ben blij dat ik vanavond hier naartoe kon. Zo kan ik eens goed uitslapen…
Ik ontdek op een andere manier, van dichtbij, de noden die een gezin of die jongeren kunnen hebben. Het zijn allemaal kinderen die door de jeugdrechter zijn geplaatst. Zij kunnen meestal niet naar hun gezin terug. Bij ons vinden ze een omgeving die zoveel mogelijk op een familie lijkt. Daarom zijn er ook moeders of ouders die met deze kinderen samenleven.
Het is een gesloten systeem. Je moet dan ook goed opletten en erop toezien dat er geen structuren ontstaan waarbij men niets meer durft te zeggen. Ik ben voorstander van het nemen van preventieve maatregelen. Er zijn in de wereld immers systemen die misbruiken in de hand werken of die ervoor zorgen dat de macht te groot wordt. Op dat gebied loopt de Kerk gevaar. Dat is eeuwenlang gegroeid en moet dringend veranderen.
Bij een groot bouwwerk als de Kerk is dat een reusachtige opdracht. Slechts heel langzaam beweegt er iets. Ook buiten de Kerk gaan zulke veranderingen maar traag.’
Het celibaat
Beckmann: 'U hebt voor God gekozen. Maar in verband met het priesterambt hebt u gezegd dat er, naast het celibaat, ook een andere vorm van priester-zijn mag bestaan.’
Jordana: 'Ik ben voor de afschaffing van het verplichte celibaat. Als kloosterzuster heb ikzelf een duidelijke keuze gemaakt, maar ik vind dat de keuze die een zielzorger maakt niet gekoppeld mag worden aan de eis dat je geen vrouw of geen relatie mag hebben.’
Je verantwoordelijkheid nemen
Beckmann: 'Mensen willen ergens bij horen, willen méér, willen opgenomen worden in een gemeenschap. Waarom zijn de kerken dan leeg?
Jordana: 'Omdat de christenen zelf hun verantwoordelijkheid om dat alles te beleven niet opnemen. Ik heb parochies meegemaakt waar men dat prachtig deed. Waar de priester en de persoon die naast me zat mij welkom heetten met een “Goedendag! Fijn dat jij er bent!” Zoiets moet je niet overlaten aan de Kerk. Juist als vrouw moet ik in de Kerk iets doen (en ik hoop dat veel moedige priesters en bisschoppen zich daarbij aansluiten): dat je je goed voelt in die Kerk en dat je er als mens wordt erkend – wat de Kerk ook moge beweren. Enkel zo kan de Kerk veranderen.’
Beckman: 'Mensen zijn op zoek naar zin. Elke boekhandel heeft een afdeling over zingeving, die dag na dag uitbreidt…’
Jaschke: 'Esoterische boeken!’
Beckmann: 'Uw jongste boek heet Auf einen Tee in der Wüste. Waarvandaan die titel?’
Jordana: 'Omdat ik precies in de woestijn die ervaring heb gehad. Ik heb daar Druzen leren kennen, joden, Palestijnen, moslims – kortom: allerlei groepen. Maar ik heb daar vooral mensen leren kennen. Als wij elkaar van mens tot mens ontmoeten dan zullen wij de tegenstellingen overbruggen en misschien een menselijke Kerk uitbouwen. Het is moeilijk van buitenaf tegen een systeem te vechten. Je kunt een systeem slechts van binnenuit veranderen. Wie er ook tot paus wordt gekozen, ik hoop dat er in de Kerk iets verandert.
Vrije mens
Beckmann: 'Mijn laatste vraag: Waarom slaagt een Benedictijn zoals Anselm Grün erin de kerken weer vol te laten lopen, terwijl de katholieke Kerk daarentegen…?’
Jordana: 'Omdat Anselm Grün een vrije mens is, die zijn spiritualiteit beleeft – iets wat in een systeem als de katholieke Kerk vaak niet mogelijk is. Ik heb het al meegemaakt dat mensen die bisschop werden plotseling veranderden in personen die binnen een systeem moesten functioneren, hogerop wilden en dan bepaalde uitspraken niet meer mochten doen. Anselm Grün en ikzelf zijn binnen ons systeem vrij. Wij kunnen doen wat we willen.’
Jaschke komt lichtjes protesterend tussenbeide: 'De genade van het ambt beperkt ons dikwijls.’
Jordana (verwijzend naar bisschop Jaschke): 'Er zijn natuurlijk uitzonderingen!’
Beckmann (tegen zuster Jordana): 'Daarom wordt hij ook geen kardinaal.’
Jordana: 'Dat is goed mogelijk.’
Informatie over de uitzending is hier te vinden.
De uitzending is terug te kijken via deze link.
Met dank aan Jos Smeets o.p.
