Ons teken: vriendschap met de wereld

De kleine, maar oude Portugese provincie telt drie conventen en een huis, en een dertigtal broeders. Br. Bruno bracht er een week door. Met dank aan Stefan Mangnus voor de vertaling vindt u hieronder delen van dit interview dat in het Frans en met Portugese ondertitels op YouTube te vinden is.

Denkt u dat de regel van de dominicanen actueel blijft?

‘De orde is gesticht om te evangeliseren als een specifiek teken: dat teken is de vriendschap met de wereld, de vriendschap met anderen. Dat lijkt me zeer actueel.’

Hoe kunnen we armoede prediken in een tijd van armoede?

‘Allereerst denk ik niet dat we armoede moeten prediken. We moeten de aanwezigheid van Christus prediken. De katholieke kerk verkondigt geen waarden, zij kondigt de persoon van Jezus Christus aan. Het christendom verdedigt op geen enkele manier de armoede. Daar waar armoede mensen kapotmaakt, is de armoede een schandaal. En een schandaal moet je aan de kaak stellen.’

Hoe kunnen we prediken in een wereld die zo vol is van futiliteiten en oppervlakkigheid?

‘Ik geloof niet dat de wereld van vandaag alleen futiel en oppervlakkig is. Het is ook een zeer creatieve wereld. (…) De fout van de prediker is om eerst te moeten zeggen dat het met de wereld niet goed gaat om vervolgens te zeggen wat hij te zeggen heeft. Christus is in de wereld gekomen zoals hij is. God houdt van de wereld zoals hij is. Het is in deze wereld dat Christus vraagt om ontvangen te worden.
Ik geloof dat het de taak van de kerk is, de taak van de predikers van het Evangelie, om eerst de wereld lief te hebben en naar de wereld te luisteren. En om aan de wereld te laten zien dat God aanwezig is, dat God aan het werk is. Dat zegt het evangelie: Hij is aan het werk.’

Hoe kijkt u naar het relativisme in de wereld?

‘Ik ben opgeleid in de geneeskunde. Artsen houden er erg van om eerst de ziekte te benoemen en vervolgens te zeggen hoe ze de ziekte gaan behandelen. Dat moeten we in onze prediking vermijden. Dat zou mijn eerste antwoord zijn.
Mijn tweede antwoord is dat relativisme gaat over verschillende waardensystemen. Maar nogmaals: het Evangelie is geen waardensysteem maar de aankondiging van een Persoon. Als je een vriend aan iemand wil voorstellen dan stel je hem niet voor omdat die ander een vriend nodig heeft. Maar je doet het omdat het mooi is vriendschap te delen.’

Hoe vinden we dominicaanse roepingen in de wereld en in Portugal?

‘Ik hoop natuurlijk dat er nieuwe broeders komen in Portugal. Maar voor mij is rekruteren niet het belangrijkste. Het belangrijkste is niet om te kunnen zeggen: “Kijk ons eens, we zijn met heel veel, we zijn heel machtig.”
Hoe zwakker we zijn, hoe vruchtbaarder we zullen zijn. Dat zegt het Evangelie. In de Bijbel wordt ook gezegd dat we niet alles moeten tellen. De cijfers zijn dus niet belangrijk. Maar ik zou graag willen dat de familie die de orde is, de vitaliteit van de broeders en zusters in alle landen van de wereld groot genoeg is om de vriendschap waar ik het net over had, meer zichtbaar, sterker te maken.
In Portugal kunnen we dus met meer zijn. Daar gaan we aan werken. Maar hoe kunnen we daaraan werken? De enige manier om daaraan te werken is om Hem daaraan te laten werken. Door Hem voor te stellen, door over Hem te spreken en erop te vertrouwen dat Hij weet hoe Hij werkt.’

De dominicanen hebben in de geschiedenis van de kerk grote theologen voortgebracht. Is dat vandaag de dag nog steeds zo?

‘Ik denk dat we in de kerk in een overgangsfase zitten.  Er is een periode geweest, tot aan het tweede Vaticaans Concilie en nog een korte tijd daarna, waarin de samenhang van het werk van de theologen tamelijk groot was. Daarna was er een periode van zo’n 25 jaar waarin er veel fragmentatie in de theologie was. En tegelijkertijd zijn er vanaf de jaren ’70 ook veel mensen uit de kerk vertrokken. We zijn nu in een fase van een opnieuw vormen van de theologie.
In de orde geldt dat net zo goed. Wat is het eigene van onze orde? De orde van de predikers is een orde waarvoor de studie een regel is. Studeren is een manier van leven. Als we ons aansluiten bij de orde beloven we in zekere zin om te zullen studeren. Niet omdat we allemaal geleerden willen worden, maar omdat de studie een weg van contemplatie is. De studie is een manier om Diegene te leren kennen wiens vriendschap we willen verkondigen.’

‘Om eerlijk te zijn moet je zeggen dat vandaag het niveau, de intensiteit van de studie in de orde minder groot is dan de roem die men ons toeschrijft. Dat is een mooie kans, we kunnen ons laten stimuleren door die verwachtingen.
Maar misschien is het ook een antwoord op de vraag over de roepingen: Het zou goed zijn om met meer te zijn omdat we dan beter kunnen studeren. Het zou goed zijn om met meer te zijn, omdat we dan beter kunnen getuigen van de contemplatieve weg van de vriendschap met de wereld, de vriendschap met God en de studie van de Schrift.’