p 10 februari overleed zr. Willibrorda van Nunen, op 93-jarige leeftijd. Zij was de laatste van de zusters van Bethlehem, officieel de dominicanessen van het Allerheiligst Sacrament geheten. Bijna een eeuw lang hebben deze zusters zich ingezet voor de zorg aan armen en hulpbehoevenden.
Het hart van zr. Willibrorda lag bij de gezinszorg. Na haar opleiding hiervoor volgde ze een opleiding voor maatschappelijk werk. In Roermond, een van de drie standplaatsen van de zusters, werkte ze 23 jaar in de gezinszorg. Daar maakte ze grote veranderingen binnen het maatschappelijk werk mee: van sec hulp verlenen naar het begeleiden tot zelfredzaamheid. In 1956 hielp ze bij de eerste opvang van Hongaren die na de opstand in dat land naar Nederland waren gevlucht.
De praktische zorg paste haar. Dat was ook de werkwijze vanaf het prille begin: vier zusters die na de Eerste wereldoorlog in de Nijmeegse benedenstad kraamzorg gaven. Daar heerste grote armoede; met alcoholisme en kindersterfte. Zij noemden zichzelf de Dominicanessen van het Allerheiligst Sacrament. In 1927, toen zij in aantal waren gegroeid, vestigden zij zich aan de St. Anthoniusplaats in Huize Bethlehem. Vanaf toen werden zij zusters van Bethlehem genoemd. Zr. Willibrorda heeft daar jaren gewoond.
Een zuster van Bethlehem weegt een pasgeboren kind. Nijmegen, 15 november 1948. Foto Henk Blansjaar, uit het Nationaal archief.
Het klooster was dan ook meer een centrum van zorg, dat handelde in de geest van de Sint Dominicusstichting. De zusters hielpen in huisgezinnen, maar vingen ook (ongehuwde) moeders op en gaven godsdienstonderwijs. Na de jaren zestig kwamen er geen nieuwe leden meer bij. De zusters werden ouder en droegen hun werk over aan anderen. In 1981 trokken ze zich terug uit Leiden en in 1986 uit Roermond. Er kwam meer aandacht voor bejaardenzorg; medezuster Theodora richtte de Bejaardenbond op. Eind vorige eeuw boden ze woonruimte en een luisterend oor aan jonge meisjes die naar de universiteit gingen.
Het aantal zusters verminderde. Huize Bethlehem werd leger. De zusters Margaretha, Catharina en Willibrorda besloten dat het klooster een nieuwe bestemming moest krijgen: een hospice. Een plek waar stervenden liefdevol zouden worden begeleid en verzorgd. In 2003 werd Hospice Bethlehem in gebruik genomen.
Zr. Willibrorda ging wonen bij de zusters van Neerbosch. Maar ze bleef zich thuis voelen in Huize Bethlehem. Ze was een van de drie bestuursleden van de stichting en lid van het Dominicaans Besturenberaad. Toch was ze niet bepaald dol op vergaderen en hoefde dat ook niet veel te doen. Liever werkte ze als vrijwilliger voor de 'gasten’ en hun familie. Haar aanwezigheid was belangrijk en die werd door de medewerkers en vrijwilligers bijzonder gewaardeerd. Ze kende iedereen en nam altijd de tijd voor een gesprekje. Met een pastoraal groepje verzorgde ze het wekelijkse meditatie-uur in de kapel. En passant verzorgde ze daar ook de bloemen.
Huize Bethlehem in de Nijmeegse benedenstad is inmiddels een hospice.
De laatste jaren namen haar krachten af, en ook haar mentale scherpte. Op de pijnscheuten die ze moest verdragen reageerde ze vaak met de kreet &Halleluja’.
Toenmalig magister Carlos Aspiroz Costa zei in 2002: 'Een dominicaans hart is een open hart, dat God en zijn broeders zegent.’ Zo’n hart had Zr. Willibrorda van Nunen. Wij zijn dankbaar voor haar leven.
De zusters van Bethlehem spraken al lang geleden af dat hun geldelijk vermogen na de dood van de laatste zuster naar de Magister van de Orde gaat, met de wens het te bestemmen voor de allerarmsten. Huize Bethlehem blijft een hospice, waar de zusters in ere worden gehouden. De steen met inscriptie bij de ingang van het gebouw is een stille getuige van hun werk.
Lees hier meer over de zusters van Betlehem.
