erwijl het zondagse kerkbezoek afneemt blijft het bezoek aan de kerst-kerk-diensten redelijk op peil. Eén op de drie Nederlanders overweegt met Kerstmis een kerkdienst bij te wonen. Gevraagd waarom mensen dan naar de kerk komen antwoorden de meesten: voor de sfeer. De laatste column van Sipke Draisma.
Sipke Draisma
Zonder kerkdienst is het niet echt Kerstmis. Bovendien herinnert het veel bezoekers aan vroeger en speelt, naast het ervaren van sfeer, dus nostalgie een grote rol. Goede herinneringen wekken goede gevoelens op.
Nu ben ik blij met elke kerkganger en zal ik met Kerstmis niet gauw de vraag stellen waarom ik hem of haar niet vaker zie. Maar het zoeken van sfeer en de komst uit nostalgie doet me wel beseffen dat veel kerstkerkgangers eerst en vooral afkomen op de buitenkant van de kerkdienst en niet op de binnenkant, als u begrijpt wat ik bedoel. Dat stelt hoge eisen aan de verkondiger. Die moet woorden zien te vinden waarmee hij die bezoeker als het ware mee naar binnen sleept, naar daar waar het om gaat, om de ziel.
Hoe zorg je er als voorganger voor dat het vleesgeworden Woord Gods, verbeeld in een kind in de kribbe, ook vlees en bloed wordt in de kerkganger met Kerstmis? Of gaat dat de predikant boven zijn macht en moeten we dat maar overlaten aan de Heer van wie het Woord afkomstig is?
Zoals het te denken geeft dat veel bezoekers van de kerstvieringen uit nostalgie komen en voor de sfeer zo moet het ook te denken geven waarom veel bekeerlingen katholiek willen worden. Het merendeel der bekeerlingen zegt katholiek te willen worden omdat ze zich zo aangesproken voelen door de liturgie. Ik heb nog nooit een bekeerling horen zeggen dat hij of zij vanwege de sociale leer van de kerk katholiek geworden is.
Ook ben ik nog nooit een bekeerling tegengekomen die vanwege de katholieke geloofsleer tot de kerk wil toetreden. Daarin moeten de meeste geloofsleerlingen juist van te voren nog uitvoerig worden onderwezen. En daarbij wordt ook nog wel eens stevig gediscussieerd. Maar ja, als je de liturgie mooi vindt dan krijg je de leer er bij, het een is niet te verkrijgen zonder het ander.
Is het daarom misschien dat de kerk met Kerstmis zoveel mensen trekt? Omdat je daar vooral voor de sfeer komt en uit nostalgie? Voor de vorm dus en minder voor de inhoud? Of doe ik daarmee die bezoeker tekort en is die juist wél op zoek is naar voedsel voor de ziel? Heeft die heimwee ook niet met het verlangen te maken woorden te horen die er toe doen en die niet de volgende dag al hun waarde hebben verloren? Is er juist in deze tijd, waarin er elke week weer een andere hype is, niet vooral behoefte aan woorden van waarde en tekens van genade?
Meer dan ooit is er behoefte aan verkondigers die de zielen van de mensen weten te raken en zo het evangelie van Jezus Christus present stellen. Als dat via de weg, de omweg wellicht, van de buitenkant gaat dan moet dat maar. Als uiteindelijk de binnenkant maar bereikt wordt en de mensen doet beseffen dat ze van God zijn. Een kind in de kribbe is daarbij als een spiegel en wijst ons de weg. Niet bang zijn in al je kwetsbaarheid want je bent van God en daarom komt het goed.
Zalig Kerstfeest!
Sipke Draisma is lekendominicaan en pastor in Noordwest Fryslân. Hij schreef dertien jaar columns voor het Friesch Dagblad. Nu hij deels woordvoerder wordt van bisschop Gerard de Korte van Groningen-Leeuwarden houdt dat op. Dit is zijn laatste column.
