e voorwaardelijke vrijlating van Michelle Martin, de ex-vrouw van Marc Dutroux, zorgt voor heftige beroering in België. De Vlaamse dominicaan Jos Smeets snapt de emoties, maar komt op voor het recht én voor de &christelijke houding’ van de clarissen die Martin onderdak geven.
De politie moest dinsdag 28 augustus demonstranten tegenhouden bij het klooster van de Clarissen in Malonne, op de dag dat Michelle Martin daar arriveerde na haar voorwaardelijke vrijlating.
Er loopt een koude rilling door de Belgische samenleving, nu Michelle Martin, de ex van Marc Dutroux – overigens volledig in overeenstemming met het Belgische strafrecht – na zestien jaar gevangenis 'onder voorwaarden’ vrij werd gelaten en een gastvrij onderkomen kreeg in het klooster van de Clarissen in Malonne.
Oude wonden
Bij de ouders van de vermoorde kinderen werden oude wonden opengereten. Onbeantwoorde vragen steken opnieuw de kop op: wat er precies met mijn dochter en haar vriendinnetje Mélissa gebeurd is? Aldus de vraag van mijnheer Lejeune, de vader de vermoorde Julie, in een brief aan Martin:
'Mevrouw Martin, om mijn leven verder te kunnen zetten heb ik die antwoorden nodig. U krijgt nu de kans om verder te leven. Welnu, bied mij dan tenminste de kans om alles te weten. Hebt u niet alleen te winnen door te praten? Vertel nu toch wat er daar maandenlang in die kelder is gebeurd. Waarom hebt u die kelderdeur niet geopend toen Dutroux in de gevangenis zat? Wie heeft onze kinderen ontvoerd? Hoe? Voor wie? Waarom? En waarom heeft uw moederinstinct nooit een uitweg geboden voor de abominabele situatie waarin de kinderen beland waren? U zult in het klooster de kans krijgen om te mediteren. Gaat u eindelijk de moed vinden om ons de waarheid te vertellen?’
Geen antwoorden
Kregen de ouders van de vermoorde kinderen op het proces al geen antwoord op die vragen, dan zullen ze het nu ook wel niet krijgen. Bovendien zal het wel nooit tot een verzoening komen tussen de dader en de ouders van de slachtoffers. En mocht Martin ooit vergiffenis vragen, dan zal haar die trouwens alvast door vader Lejeune begrijpelijk geweigerd worden: 'Wat er nu ook gebeurt, weet dat ik u nooit zal vergeven. U bent verantwoordelijk voor het allerslechtste. Duizend keer hebt u de kans gekregen om de kinderen te bevrijden en ze hun leven terug te geven. Ik heb zin om u wakker te schudden. Bewijs dat u veranderd bent. Als u het niet voor de lijdende slachtoffers wil doen, of voor Julie, wier ogen de uwe in die gruwelkelder ongetwijfeld gekruist hebben, doe het dan voor uzelf.’
Martin zou, volgens haar advocaat, bereid zijn tot een gesprek met de ouders en hen vragen haar te vergeven. Al weet ze best dat die dat onmogelijk zullen kunnen.
Michelle Martin.
De staat, niet de straat
Wat er ook van zij, het zou goed zijn mocht de publieke opinie tot rust en rede komen. Niemand is er immers bij gebaat dat de 'straat’ het overneemt van de 'staat’. Michelle Martin heeft haar ex-man geholpen om de meest gruwelijke misdaden te plegen. Zij is daar volgens het Belgisch recht op een correcte manier voor veroordeeld en heeft haar straf zelfs langer dan wettelijk voorgeschreven uitgezeten.
De gevoelens van de straat komen liefst zo snel mogelijk tot zwijgen, hoe pijnlijk dat ook mag zijn. Je hoop dan maar stellen op een wijziging van de wet op de vervroegde invrijheidsstelling (de wet Lejeune)? Nog afgezien van het feit dat de rechters bij het uitspreken van de strafmaat zich aan om het even welke nieuwe rechtsbepalingen toch weer vlug zullen aanpassen, zou zo’n wijziging voor Martin in ieder geval te laat komen. Bovendien zou het wel eens dramatisch kunnen worden voor al die gevangenen die kort voor hun nakende vrijlating staan – een vrijlating die, precies vanwege de affaire-Martin, nu mogelijks wordt uitgesteld.
Christelijke houding
Tot zover de juridische kant. Vanwege de bijzondere rol die de zusters clarissen in deze zaak spelen is ook de katholieke kerk op een bijzondere manier betrokken.
Tegen de achtergrond van de gebeurtenissen krijgen evangelische begrippen als 'gastvrijheid’ of 'vergiffenis’ ('tot zeven maal zeventig maal’) ja, zelfs de passage over het aanbieden van je rechterwang als men je op de linkerwang geslagen heeft, een concrete en diepere betekenis. Had Martin dan niet eerst haar spijt moeten betuigen tegenover de ouders? Ze haar excuses moeten aanbieden? Ze materieel proberen te vergoeden voor het verlies van hun dochters, in plaats van haar bezittingen veilig te stellen tegen de aanslag door de staat?
Moed
Een antwoord op al deze vragen komt van de bisschop van Luik, Aloys Jousten. &Ik vind de beslissing van de clarissen om de poort van hun klooster te openen erg moedig. (…) Het verdient alle lof dat zij onderdak bieden aan iemand die bij het verlaten van de gevangenis nergens welkom is, maar ook dat zij haar helpen haar leven weer op de rails te zetten.’
&Ik weet niet of dat, gezien de omstandigheden, mogelijk is. Maar door Michelle Martin in hun klooster op te nemen erkennen zij dat deze vrouw het recht heeft de hoop niet te verliezen. Zij gaan ervan uit dat er in haar een grond van goedheid aanwezig is. In de ogen van de kerk telt de bevestiging van het geloof in de mens.’
Jos Smeets o.p.
Weerstand
&De clarissen maken ons met hun gebaar duidelijk dat christenen nooit aan iemand mogen wanhopen. Ik wens dat deze boodschap een positieve uitwerking mag hebben op Mevrouw Martin. Dat deze terechte beslissing de gemoederen in België erg beweegt en bij sommigen ook verontwaardiging opwekt, lijkt mij perfect verstaanbaar. Maar dan durf ik die situatie te bekijken met een evangelische blik. Wij, christenen, moeten weerstand bieden. Wij mogen wraak en haat geen kans geven. Ik kan dan ook alleen maar bewondering opbrengen voor de beslissing van de clarissen om, ondanks de heersende druk van de media, vast te houden aan hun inzet voor de gastvrijheid’, aldus bisschop Jousten.
Ondertussen brengt de affaire Martin, na de pedofilieschandalen, alweer een klap toe aan het vertrouwen dat mensen stellen in de RK Kerk.
P. Jos Smeets, o.p. – Knokke
Klik hier voor eerdere berichten over deze zaak op deze website.
