n sommige landen kent men de uitdrukking: 'Pas op voor de dominicaanse litanie!’. Deze aanroeping van heiligen wordt speciaal aanbevolen als noveen in moeilijke omstandigheden. Halverwege de dertiende eeuw, zo gaat het verhaal, bleek deze litanie wel heel bijzondere krachten te hebben…
Paus Innocentius IV (geboren rond 1200 en paus vanaf 25 juni 1243) kwam in conflict met de dominicanen in Genua, zijn geboortestad. De paus wilde de priorij en het land van de dominicanen hebben om er een kasteel te bouwen voor zijn familieleden. De broeders weigerden hun gebied af te staan.
De paus, die de jonge orde der dominicanen al had geholpen, was kwaad over deze ‘ondankbaarheid’, zoals hij het beschouwde. Hij begon zich te voegen naar de al langer bestaande wensen van seculiere priesters die zich bedreigd voelden door de opkomst van de predikorde.
Toen alles nog goed was: Innocentius IV stuurt dominicanen en franciscanen op missie naar de Tataren. Schilderij van Vincent van Beauvais, ca. 1400
Op 10 mei 1254 beperkte de paus het werk van de dominicanen in het Franse Saint-Quentin, en stelde hij restricties in voor andere Franse communiteiten. Op 4 juni ontsloeg hij de dominicaanse hoogleraren aan de universiteit van Parijs. De broeders, kwaad over wat er gebeurde en bang voor nieuwe maatregelen van de paus, begonnen de litanie van heiligen te zingen om voor een oplossing te bidden.
Op 21 november 1254 ondertekende Innocentius IV een decreet waarmee alle privileges van de Orde der Predikers werden ingetrokken. Dominicanen werd verboden om op zondagen en feestdagen gelovigen te ontvangen in hun kerken. Ook mochten ze op de andere dagen niet meer preken in hun eigen kerken voordat er in de lokale parochie een Mis was opgedragen. Bovendien mochten ze niet meer zonder toestemming van de lokale pastoor biecht horen of preken in een bisschopsstad als de bisschop die dag zelf zou preken. Een kardinaal die de paus hierin ondersteunde, had zelfs nog meer verboden in petto.
Maar op de dag dat het decreet werd ondertekend, viel deze kardinaal van een trap en stierf kort daarna aan zijn verwondingen. De paus zelf kreeg op deze zelfde dag een infarct waardoor hij verlamd raakte. Zestien dagen later stierf Innocentius IV. De nieuwe paus, Alexander IV, herstelde de privileges van de orde der predikers op 22 december 1254. Dat was op de kop af 38 jaar na de goedkeuring van de Orde door paus Honorius III, op 22 december 1216.
Vandaar de uitdrukking: pas op voor de dominicaanse litanie.