Hij richtte zich vooral tot de talrijke afwezigen die vanuit Puerto Rico bij Carlos betrokken waren.

Dat zijn dan confraters, dominicanessen van een paar congregaties, enkele groepen van dominicaanse leken en de vele vrienden die Carlos vooral in de laatste jaren om zich heen had vergaard.
Dan zou ik nu en hier Spaans moeten spreken, op zich geen bezwaar, maar dit zou toch weinig effect hebben. Ik kan wel namens hen allen iets overdragen aan u allen die hier wel aanwezig hebben kunnen zijn.

Carlos’ neus

De levensloop die wij hebben kunnen beluisteren, heeft heel wat licht gegeven over wie Carlos was. Ik praat over Carlos, want zó alleen was hij gekend en bemind in Puerto Rico.
In zijn collegejaren op het franciscaanse internaat in Venray had hij al spoedig een bijnaam. Volgens mijn inmiddels overleden jongste broer, die op hetzelfde internaat woonde en dus studiegenoot was van Piet Pijnenburg, noemde men hem Piet Neus vanwege zijn altijd roodgekleurde en geprononceerde neus.
Deze benaming kreeg later vooral een figuurlijke betekenis. Sinds zijn jeugdjaren toonde hij een fijne neus te hebben voor kerkelijke muziek en voor architectonische, historische en culturele achtergronden van gebouwen, vooral voor de Dom van Utrecht en het voormalige dominicanenklooster van San Juan in Puerto Rico.

Conversatietalent

In Puerto Rico kende men Carlos in vroegere jaren als de slanke dominicaan met steevast een sigaar in zijn mond, en later als de statige dominicaan (altijd in habijt) in jeep door de bergen die ook altijd trouw aanwezig was bij diensten in het koor of bij feesten en andere activiteiten in het klooster.
Maar vooral werd Carlos bemind door zijn aanwezigheid op pleinen in dorpen van het eiland en in ruimten van de Universiteit van Bayamón, vanwege zijn conversatietalent. Hij kon met iedereen praten en over alles had hij wel een gegronde mening. Hij had vele interesses en ook technische kwaliteiten, zoals de reparatie van oude klokken.

Drievoudige identiteit

Carlos was zich bewust van zijn drievoudige identiteit: nl. als Nederlander, als dominicaan en vooral als Puertorricijn, hij was immers 56 van de 57 jaren van zijn priester-zijn op Puerto Rico werkzaam geweest.
Gisterenavond nog kreeg ik een getuigenis van de dominicanessen-slotzusters uit Puerto Rico. Zij kwalificeerden hem als ‘altijd een nabije medebroeder, die gelukkig was met zijn roeping en zijn werk, die ook trots was op zijn dominicaanse identiteit’.
Met bijzonder genoegen werd hij ook buiten zijn woonplaats bekend door zijn gesprekken in het ziekenhuis met zieken uit de wijde omtrek, met verpleegsters en artsen, en niet zo maar over koeien en kalfjes.

Hardnekkig

De jaren van het Vaticaans Concilie II werden met intensieve aandacht beleefd. Onze confrater pater Felix Struik, de enigste nog achtergebleven Nederlandse dominicaan, in zijn huldebetoon aan Carlos vlak vóór zijn terugkeer naar Nederland, getuigde: ‘In die jaren van Vaticanum II was de Liturgie voor Carlos een welkome inspiratie en geheime bron van heel zijn geestelijk leven’.
Carlos had geen uitdrukkelijk talent voor organisatie. Hij kon zijn tijd en inspanningen soms doen verliezen door langdurige conversaties. Maar hij had oog voor kleine details, zoals voor opmetingen in kerken en kloosters die hij niet alleen bewonderde maar ook bestudeerde. Ook was hij gevoelig voor affectiviteit.
Zijn trouw aan gewoontes kon soms wat hardnekkig overkomen, maar dit kwam hem wel van pas in ogenblikken of tijden van tegenslag, En die waren ook duidelijk aanwezig in zijn leven. Herinneren wij ons alleen maar de drie jaren van ‘beheerste opstandigheid’ naar aanleiding van de uitzetting van de communiteit in de parochie van Yauco door de bisschop, waarover we hoorden in de levensloop.

Trouw

Alle diverse eigenschappen die Carlos karakteriseerden, zou ik kunnen samenvatten in één woord: trouw. Carlos was trouw aan zijn bestemming in Puerto Rico, trouw aan zijn artistieke aanleg en zelfs enkele technische talenten, trouw aan zijn Dominicaanse ambities, trouw aan zijn Kerk-in-vernieuwing, trouw aan het Vicariaat-in-tijd-van-spanning, trouw aan zijn sympathieke familietrekken, trouw aan zijn eenmaal uitgesproken JA-woord aan God en de Orde, trouw aan de Waarheid, trouw aan zijn niet-aflatende studie van het Schone en het Goede, en trouw aan zichzelf.

Dank

Namens alle Puertoricijnen en ook namens mijzelf wil ik de Nederlandse provincie van de Dominicanen op deze plaats en in deze gelegenheid danken voor het regelmatig zenden van zoveel broeders sinds 1904 naar Puerto Rico, dat wereldwijd bekend staat als La Isla del Encanto (een heerlijk eiland).
Ook zijn wij dank verschuldigd aan God voor deze typische confrater, priester-predikbroeder, in wie de God van het Leven op zo’n speciale, eenvoudige, menselijke en aantrekkelijke manier onder ons aanwezig wilde zijn.

27 juli 2012
Baltasar Hendriks o.p.